Госдуума парламентскай истиитигэр Арассыыйаҕа ыччат бэлиитикэтин туһунан кэпсэтиигэ Саха сириттэн Ленскэй оройуонун ыччатын лиидэрэ Любовь Клюкина тыл этиитэ соһуччу буолла. Киниэхэ Госдуума бэрэссэдээтэлэ Вячеслав Володин быһа тыл биэрбит.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, https://edersaas.ru
Госдуумаҕа ыччат бэлиитикэтин боппуруоһа көрүллэрин туһунан регионнарга эрдэттэн биллэрбиттэр. СӨ Ыччат дьыалатыгар уонна дьиэ кэргэн бэлиитикэтин министиэристибэтин иһинэн ыччат сокуонун бырайыагын кэнсиэпсийэтин оҥорууга рабочай бөлөх тэриллибит. Бырайыакка «Эдэр гвардия» ыччат уопсастыбаннай тэрилтэтин чилиэнэ, Ленскэй оройуонун ыччатын лиидэрэ Любовь Клюкина актыыбынайдык үлэлэспит. Көхтөөх, сытыы тыллаах-өстөөх кыыһы бэлиэтии көрөн, доҕотторо киниэхэ эрэнэн, Саха сирин чиэһин көмүскүүргэ этии киллэрбиттэрэ. Лиидэр Москваҕа барар бырайыаһын улуус дьаһалтатын салалтата уйуммут. Парламент истиитэ икки саалаҕа буолбут. Ыччаттары тоҕо эрэ туспа саалаҕа мунньахтаппыттар. Ол туһунан Любовь Клюкина бу курдук кэпсиир:
— Улахан мунньахтыыр саалаҕа официальнай сирэйдэр уонна Арассыыйа бөдөҥ уопсастыбаннай тэрилтэлэрин салайааччылара мустубуттар этэ. Кыраҕа — араас өрөспүүбүлүкэлэртэн, уобаластартан уонна кыраайдартан кэлбит ыччаттар мунньахтаабыттара. Улахан саалаҕа Саха сириттэн миигин уонна Владимирскай уобалас губернаторын эрэ киллэрбиттэрэ. Биһиги, «Эдэр гвардия» уопсастыбаннай тэрилтэ чилиэннэрэ, бу мунньахха сааскыттан ыла бэлэмнэммиппит. Маныаха Госдуума дьокутаата Галина Данчикова өйөөн, сүбэлээн, ыччат миниистирин солбуйааччы Василина Лукина салайыытынан күүстээх хамаанда үлэлээбитэ. Биллэн турар, ыччаттартан Саха сирин эрэ бэрэстэбиитэлин улахан саалаҕа киллэриигэ дьокутаат Галина Данчикова үлэлэстэҕэ дии, — диэн санаатын үллэстэр Люба.
Мин ыччат лиидэриттэн:»Саха сирин ыччаттарыттан тоҕо эйиэхэ чуолаан эрэннилэр?» — диэн ыйыппыппар, сэһэргэһээччим: «https://vk.com/young_lensk» аадырыска интернети киирэн көр. Арааһа, ити ыйытыыгар хоруй онно баара буолуо» — диэтэ. Мин, кырдьык, социальнай ситим бу аадырыһыгар киирэн баран, тоҕо Любовь Клюкинаны ыччат бэлиитикэтин боппуруостарын туруорса барарыгар итэҕэйбиттэрин дьэ өйдөөтүм. Хайдахтаах курдук киһи холобур оҥостор сайтай! Бүгүҥҥү күҥҥэ тиийэ сонун-нуомас бөҕө. «2017 Ыччат сылын күн аайы чаҕылхай событиенан толор» диэн девизтээх «В контакте» социальнай ситимҥэ Ленскэй оройуонун ыччатын бүгүҥҥү күннээҕи олоҕун, ыччат тугунан тыынан олорорун барытын билэҕин. Манна оройуон эрэ буолбакка, өрөспүүбүлүкэ ыччатын барытын да сонунун билиэххэ сөп. Биир бэйэм «Ленскэй оройуонун ыччата» группаны арыйаат, кылгас кэм иһигэр бэрт элбэххэ үөрэнним. Атын улуус ыччаттара маннык бөлөхтөөхтөрүн билбэппин. Баар буоллаҕына санааларын атастаһаллара буоллар.
Дьэ, онон 10 тыһ. ыччаттаах Ленскэй оройуонун ыччатын лиидэрэ Любовь Клюкина бүтүн Саха сирин ыччатын сирэйдээн, Госдуума трибунатыттан тугу туруоруста?
— Наһаа сэргэх мунньах буолла. Бары олохтоохтук бэлэмнэнэн кэлбиттэрэ харахха быраҕыллар. Ыччат бэлиитикэтин олоххо киллэриигэ көдьүүстээх үлэ барбатын бэлиэтээтилэр. 22 региоҥҥа эрэ ыччат министиэристибэтэ баар эбит. Владимирскай уобалас губернаторыттан ураты регионнарга кимиэхэ да тыл биэрбэппит диэбиттэрэ. Мин бачча ыраах кэлэн баран, саҥата суох хааларым табыллыбат курдуга. Өрөспүүбүлүкэҕэ ыччакка туһуланан ыытыллар үлэни сырдаттахпына сатанар дии санаат, Володиҥҥа тыл биэрэригэр көрдөһөн, сапыыска суруйан баран, секретариакка тиксэрбитим. Киһим, соһуйуом иннигэр, 15 тыл этиэхтээх дьону тохтотон баран, тута миэхэ тыл биэрбитэ. Мин Саха сиригэр ыччакка аналлаах ханнык быраагыраамалар үлэлии туралларын, эдэр ыалларга дьиэ тутталларыгар туох өйөбүл оҥоһулларын, оннооҕор ыччаттар бэйэбитигэр анаммыт анал сыллаахпытын билиһиннэрбитим. Саха сиригэр быйыл Ыччат сыла биллэриллибитин истэн, парламент истиитин кыттыылаахтара ытыстарын таһыммыттара. Ол миэхэ эрэли биэрэн, мин сокуон бырайыагар үлэлиир ыччакка туһаайыллыбыт боппуруостарга сиһилии тохтообутум, — диэн кэпсиир ыччат лиидэрэ.
Любовь Клюкина эдэр исписэлиистэр кыһалҕаларын таарыйбыт. Ханна да тиийдэхтэринэ, ыстааһы көрдүүллэр, хамнастара намыһах, олорор дьиэтэ суох эрэйдэнэллэр, оҕо саадыгар хас да сыл уочаракка тураллар. Сокуоҥҥа кинилэргэ өйөбүлүнэн туһаналарыгар анал статус наадатын ыйбыт. Маны таһынан Люба оҕо уонна ыччат уопсастыбаннай тэрилтэлэригэр иитэр үлэҕэ туһаайыллар үбүлээһин наадатыгар тохтообут. Иитии боппуруоһунан дьарыктанар уопсастыбаннай тэрилтэлэр үксүгэр граҥҥа тиксибэттэрин кэпсээтэ.
— Мин ыччат бэлиитикэтинэн ким талбытынан «кыралаан дьарыктаммакка», чопчу биир тэрилтэ дьарыктанара наада» диэн эппиппэр, дохсун ытыс тыаһа хабылла түспүтэ. «Саха сиригэр кэлэн, хайдах үлэлиирбитин, уопсастыбаннай үлэҕэ хайдах кыттарбытын кэлэн билсиҥ. Биһиги, ыччаттар, олус көхтөөх олоҕунан олоробут», — диэбиппэр, мунньах кыттыылаахтара эмиэ ытыстарын таһыммыттара. Дьиҥэр, мин тыл этэ тахсарбар үс чаас устата мунньахтаабыт дьон сылайбыттара харахха быраҕыллара. Ол эрээри, үөрүөм иннигэр, тыл этэ турдахпына саалаҕа сэргэхсийии үөскээбитэ биллэр этэ. Госдуума бэрэссэдээтэлэ Вячеслав Володин тыл этэн бүппүтүм кэннэ: «Бу маннык Арассыыйа ыраах регионнарыттан этиилэри истээри биһиги парламент истиитин ыытабыт. Кырдьык, эдэр исписэлиистэр тустарынан бүгүҥҥү кэпсэтиигэ ким тыл да тыл көтөхпөтө. Онон Саха сирин ыччатын этиитин болҕомтоҕо ылыахпыт», — диэн санаабын көтөхтө. Өссө Володин мин кыракый Ленскэйим оройуонугар икки Самара куорат киирэр кыахтааҕын бэлиэтээтэ. Мунньах кэнниттэн бэрт элбэх киһи кэлэн миэхэ махтаммыта«, — диэн кэпсиир Любовь Клюкина.
Бу хаартыскаҕа Ленскэй оройуонун ыччатын лиидэрин Любовь Клюкинаны кытта Госдуума дьиэ кэргэҥҥэ уонна оҕоҕо кэмитиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Ирина Окунева кэлэн түспүтүн көрөҕүт. Кырдьык да, парламентарий лиидэр кыыс этиититтэн астыммыт көрүҥнээх!
— Бу курдук Госдумаҕа өссө биир парламент истиитэ сэтинньи ыйга буолуохтаах. Онуоха диэри регионнартан сокуон барылын оҥорууга этиилэри хомуйар буоллулар. Онон сибээстээн өрөспүүбүлүкэбит хас биирдии улууһугар уонна нэһилиэгэр ыччат бэлиитикэтин сокуонугар истиилэри оҥорон, ыччаттар санааларын хомуйарга этии киллэрэбин, — диэн кэпсэтиибитин түмүктээтэ Ленскэй оройуонун ыччатын лиидэрэ Любовь Клюкина.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, https://edersaas.ru