Кулун тутар 30 күнүгэр СӨ Судаарыстыбаннай мунньаҕар (Ил Түмэҥҥэ) буолбут “төгүрүк остуолга” Саха сиригэр быраастар уонна орто сүһүөх мэдиссиинискэй үлэһиттэр ахсааннара элбээбитин туһунан этилиннэ.
СӨ доруобуйа харыстабылыгар миниистирэ Лена Афанасьева иһитиннэрбитинэн, 2017 сылы кытта тэҥнээтэххэ, быраастарынан хааччыллыы 10 тыһыынча нэһилиэнньэҕэ 50,0-тан 52,8 диэри, орто сүһүөх мэдиссиинискэй үлэһиттэргэ 115,4-тэн 116,8 диэри улаатта. Бу – Уһук Илин уонна РФ көрдөрүүтүттэн үрдүк.
Миниистир мэдиссиинискэй каадырдарынан хааччыллыыга социальнай өйөбүл араас миэрэлэрэ көмөлөһөллөрүн бэлиэтээтэ. Онтон биир дьоһун суолталаахтарынан “Тыа сирин бырааһа/биэлсэрэ” бырагыраама буолар. 2012 сылтан бу бырагырааманан тыа сирин сэлиэнньэлэригэр, куорат тииптээх бөһүөлэктэригэр уонна кыра куораттарыгар 1015 быраас үлэлии сылдьар. 2021 сылга бу бырагырааманан төлөбүрү 83 быраас уонна 34 биэлсэр ылбыта. Арктика зонатыгар 28 быраас уонна 10 биэлсэр ананан тиийбитэ.
2020 сылтан төлөбүр улаатан, быраастарга – 2 мөлүйүөн, биэлсэрдэргэ 1 мөлүйүөн буолбута. Онтон 50 тыһыынчаҕа тиийэ нэһилиэнньэлээх куораттарга үлэлии барбыт быраастарга – 1 мөлүйүөн, биэлсэрдэргэ 500 тыһыынча төлөнөр.
Арктика зоналарыгар уонна Хотугу оройуоннарга быраастары сыһыарар туһуттан 40 диэри саастаах мэдиссиинискэй үлэһиттэр дьиэ атыылаһалларыгар биир хостоох тупсаҕай оҥоһуулаах дьиэ сууматын 50% социальнай төлөбүр оҥоһуллар. Онуоха төлөбүрү ылааччылар мэдиссиинискэй тэрилтэҕэ 5 сыл үлэлииллэр. 2021 сылга маннык төлөбүрү доруобуйа харыстабылын 18 үлэһитэ ылла.
Эдэр исписэлиистэр идэлэрин баһылыылларыгар, үөрүйэҕи ылалларыгар Доруобуйа харыстабылын министиэристибэтин саҥа үлэһити үөрэтээччи (наставник) систиэмэтэ ылар. Билигин өрөспүүбүлүкэ мэдиссиинискэй тэрилтэлэригэр 188 үөрэтээччигэ 229 эдэр исписэлиис сыһыарыллан үлэлиир.
Миниистир Лена Афанасьева эдэр исписэлииһи тыа сиригэр, Арктика уонна Хотугу улуустарга анааһыны сэргэ, кинилэри онно сыһыарар, олохтуур улахан суолталааҕын тоһоҕолоон бэлиэтээтэ. Кини: “Муниципальнай тэриллиилэр эдэр исписэлиистэри өйүөхтээхтэр. Кинилэр төһө да эдэрдэрин иһин, элбэҕи билэллэр-көрөллөр, өссө да сайдыахтара”, — диэтэ.
Саха сиригэр дьон доруобуйатын туһугар барыта 5136 быраас, 11350 орто сүһүөх мэдиссиинискэй үлэһит кыһамньылаахтык үлэлиир.
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ», edersaas.ru