«Саха сирэ» хаһыат кэрэ аҥаардарыгар анабыл хоһооннор

07.03.2019
Бөлөххө киир:

Биллибэт бэйээттэр “билиммиттэрэ” уонна эҕэрдэлээбиттэрэ эбитэ үһү…

Үгүс сылларга бииргэ эллэспит, биир иһиттэн-хомуостан аһаабыт күндү дьүөгэлэрбин күүтүүлээх күҥҥүтүнэн истиҥник эҕэрдэлиибин! Үлэлээн үрүлүйэ сылдьааччыларга хамнаскыт, бочуоттаах сынньалаҥҥа олорооччуларга биэнсийэҕит киһи билбэт буолуор, оҕонньотторгут, оҕолоргут соһуйан тылларыттан матыахтарыгар диэри үрдүүрүгэр итиэннэ дьиэҕитигэр-уоккутугар, дьиэ кэргэҥҥитигэр барыта санаа хоту табыллан иһэригэр баҕарабын. Дьоллоох, чэгиэн буолуҥ!

Өйдүүргүт буолуо, эрэдээксийэ эр дьоно, уолаттара Дьахтар күнүгэр анаан эркин хаһыатын таһаарарбытын. Сыныйан-сирийэн ааҕыы кэнниттэн, ардыгар, хаһыаппыт хайа тардыллыбыт буолааччы. Чуо кимнээх “илиинэн киирэллэрин” эһиги бэйэҕит бэркэ билэҕит. Ол даҕаны буоллар, олус үчүгэйдик, тэрээһиннээхтик оонньоон-көрүлээн, аһаан-сиэн, хойукка диэри үҥкүүлээн-битийэн, кимнээҕэр эйэлээхтик бырааһынньыктыыр этибит. Бэчээт дьиэтэ аны Бэчээл дьиэтэ буолбутуттан хомойобун. Дьону аһаппат, сынньаппат буолбуттар. Ол оннугар хайа эмит былааска чугас, бэчээккэ сыһыаннаах тойону-хотуну анараа дойдуга атаарар кутурҕан миэстэтигэр кубулуттулар бадахтаах…

Чэ, ити хааллын. Маннык ыраас, сырдык күҥҥэ үчүгэйи эрэ ыралыаҕыҥ. Хаһан эмит биһиги уулуссабытыгар даҕаны бырааһынньык буолуоҕа. Күлүмнүүр эппитинии, күн барыбытыгар тэҥник тыгар. Хаһыаты хайыта тыытыахха сөп эбит буоллаҕына, көмпүүтэр мэйиитигэр киирбити таракаан да кэбийбэт, сахсырҕа да саахтаабат эбит. Эркин хаһыатыгар араас сылларга таһаарбыт анабыл хоһооннорбутун архыыппыттан булан ороон таһаардым уонна уруккуну-хойуккуну саната таарыйа, оҥорон-чочуйан, бары ааҕаргытыгар анаан ыытабын. Сыыһа өйдөөмөҥ: бу — мин эрэ суруйуум буолбатах, профком бэрэссэдээтэлэ, бырааһынньыгы тэрийээччи буоламмын мин түмэр этим. Хомойуох иһин, барыта буолбатах, сорох “бэйээттэр” хойутатан баран, хаһыакка силимнээн кэбиһээччилэр. Ким кимиэхэ маннык истиҥ тыллары анаабытын бэйэҕит сүрэххитинэн сэрэйэҕит, өйгүтүнэн билэҕит…

Эһиэхэ тапталы уонна ытыктабылы кытта Василий НИКИФОРОВ-Алаһа Балаһа Баһылай.

PS: Сыыһа бэрдэрэн, эрдэтээҥи, ситэриллэ илик файлы ыытан кэбиспиппин. Таарыйа убайбытын Милан Матвеевиһы төрөөбүт күнүнэн эҕэрдэлиибин

 

edersaas.ru

 

 

Х. Натальяҕа

Кини кэтэһэр Дьахтар күнүн
«Хотун-хаан куйаҕын» төлөрүтэн,
Ийэ, дьахтар, дьүөгэ буола түһэн,
Эйэргэһээри, эҕэрдэлэһээри.

Э. Антонинаҕа

Туонньа кыыс туонкайын көрүмэҥ:
Тура-тура Ээбэристэптэр эбиллэллэр.
Түүннэри-күнүстэри түллэ-түллэ үлэ –
Түүлэ кытта кэрэ кэпсээҥҥэ тиһиллэр.

К. уонна С. Марияларга

Кыра Маша – кымырдаҕас курдук!
Хаһыатыгар, дьиэтигэр, даачатыгар
Түбүгүрэр күн солото суох!
Быыс булар Папугар, оҕолоругар —
Кэрэ дьахтар, улахан хаһаайка!

***
Тулунатын түһээн көрөр,
Сиэнин кыбынан Сунтаардыыр,
Аймахтарыгар Өктөмҥө өҥөйтөлүүр,
Аны Кытайдыам диир Маарыйабыт.

П. Раисаҕа

Араайа эдьиийбит биһиэнэ —
Бэйэтэ хаамар куукула.
Хосторунан хонтуруоллуур,
Хобулуга тоһугуруур…

Т. Евдокияҕа

Ааммыт аргыый аһыллар…
Онтон сырай аҥаара быгар,
Халҕан оргууй сабыллар…
Кугас баттах мэлис гынар.

В. Ангелинаҕа

Уһун Күөлтэн сылдьаҕын,
Уһуунускайдыын үлэлээбитиҥ,
Уһун-киэҥ толкуйдааххын,
Уһун, дьоллоох олохтон,
Уйан кыыспыт Ангелина!

??? Варяҕа

Баара Варя, Балбаара…
Сэрбэллибит кыыс этиҥ,
Сүүрэ-көтө мичээрдээн,
Эрэдээксийэни сырдат, эн!
Биир уолан сүрэҕэр
Билиэн бааркын билэбин.
Саха ууһун тэнитиҥ,
Уруута тэрийиҥ!!!

И. Ленаҕа

Уопсастыба акционернай,
Сыыппара да буолунай,
Биһи кыыспыт кырасыабай,
Санаата дьүрү — солкуобай.
Элэстэнэ эн сырбай:
Эрэдээксийэ, кыаҕыр, бай!

П. Ираҕа

Ыйга иккитэ хайаан да
Ааҥҥын аһан дьоллуугун,
Абаанса-хамнас – уойбун да-а!..
Арыый эбиий диэхтиибин,
«Оннук буолбат хаһан да-а…» –
Килбигийэ мичээрдиигин.

Юляҕа
Көмүс чөмчүүк төбөҕүн
Көөчүктүүрдүү көтөҕөҥҥүн,
Минньигэсчээн мичээргин
Мэлдьэһэрдии кистээҥҥин,
Мэлдьи-мэлдьи элэстэнэн,
Мүлчү түһэн, тиэтэйэн,
Эдэри дьоллоон, курутутан,
Эмэни хараҕын сымнатан
Ааһаргын, эн, билэҕиэн?!.

Раиса Иннокентьевнаҕа

Билэбин
Чахчы сырдыккын, ырааскын,
Чолбон сулустуу ырааххын.
Көрүүй, нарыннык мичилиҥнээн,
Күлүүй, истиҥник, ис сүрэхтэн.

Баҕарабын
Сүппэккэ, сууллан түспэккэ,
Мин тулабын сырдатыаххын.
Умуллан, уостан хаалбакка,
Мин дууһабын сырдатыаххын.

Анивераҕа

Ньургуйаана Куо кэриэтэ
Сандаара, күлэ тураҕын.
Күн күлүм сардаҥатыныы
Мин харахпын сымнатаҕын.

Сырдат, куруутун тулаҕын
Ыраас чаҕыл күлүмүнэн.
Сылыт, уоскута дууһаны
Кэрэ-нарын сэбэрэҕинэн.

Сайаанаҕа

Олох дохсун долгунугар,
Ол-бу уустук ухханыгар
Оҕустарбакка олор дуу,
Олох кэрэтин кэрэхсии.

Алгыс курдук анабылбын
Анаан-минээн суруйбуппун,
Амарах-истиҥ тылларбын
Саныыр буолаар биирдэ эмит.

Кларникаҕа

Олоҕум суолугар киирэҥҥин
Саһарҕа буолаҥҥын кыыһаҕын.
Күннэтэ иэйиибин күөдьүтэн,
Күн көмүс кыырпаҕын ыһаҕын.

Эйигин эрэ мин санааммын
Эриэккэс ырыабын ыллыыбын.
Эйигин эрэ мин таптааммын
Этигэн хомуспун тардабын.

С. Раяҕа

Араайабыт биһиэнэ үлэтинэн – атамаан,
АПК-ны туругурдан, сайыннаран,
«Сибирэкиэбэ дуо?» дэтэрдии аатынан
Сири-сибиири тилийэ сүүрдэ.

???

Куттанымаҥ: все будет о-кей!
“Куорат кутургуйаларын” суох оҥоруохпут.
Олох-дьаһах оннун булуоҕа,
Коммунальнайы да хонтуруоллуохпут.

Б. уонна В. Дианаларга

«Олохтон биир барар, иккис кэлэр:
Ол ахсын киирэр биллэрии,
Хаһыакка тахсар эрэкилээмэ,
Хамнаска биллэр эбиллии», —
Дэһэллэр икки Ааналар,
Дьикти-кэрэ Дианалар.

Галина ….

«Денег совсем нету в кассе», —
Диир тыллаах Галина барахсан,
Дьэ, доҕор, ити буолар накаас…
Деньги-то нужны мне сыйчаас.

М. Дарияҕа уонна Т. Евдокияҕа

Хайа даҕаны бэйэлээх ырыаны-хоһоону
Хаанньары тардан иккис тыынныыр
Айар куттаах Далан балта Даарыйа
Аһыы олорон айан кээһэр таарыйа.
Киниэхэ күүс-көмө буолар
Кэбээйи кыыһа Дууса –
Эмиэ бэйэтиэссэ бэрдэ,
Элэккэй ырыа дууһа.

Ч. Саргылаанаҕа

Чох хараҕынан чоҕулуччу көрө
Бу киммит көмпүүтэргэ киирдэ?
Чокуураба Саргылаанабыт дии,
Быыһыыр күммүт-ыйбыт.

К. Сардаанаҕа

Ньургуһуну тоҥ буору тобулар
Ньургун кыыска холууллар.
Кубулҕаттаах кыыска диэри
Эриэхэбэйдээх ээ, ол эрээри:
Элиэнэ сүнньүгэр – саһархай,
Эбэ Бүлүүгэ – көҕөрүмтүйэр…

Ити кэриэтин аалай сардаанабын
Тэҥнээбэппин кимҥэ даҕаны.
Тааттаҕа таҕыс, Ньурбаҕа тиий:
Тэтэркэй, биир тэҥ тэтэркэй.
Аналыгар оннук бэриниилээх,
Астынабын ол иһин Сардаанабын.

С. Раяҕа

Суруналыыс суһала Араайа,
Сурдурҕатар тиэмэтэ – аграрнай.
Суруйааччы ааттааҕа Аайа,
Суруйар кэпсээнэ – арааһынай.

Ситиһиитэ, үлэтэ сыаналанар:
«Сибирэкиэбэ» диэн аны эттэххэ –
«Саха сирин» дьон саныыллар,
Саха сирэ бүттүүн кэтэһэр.

С.Раяҕа

«Сүүрбэлээх тоһоҕону даҕаны
«Сүнньүн көннөрүллүө» аны…»
Тыыллан-хабыллан турда, арай,
Тыа сирин сылыгар Араайа.

«Сэрэнэн сылдьыыһыгын, доҕор,
Сэниэ кыыс «тосту тутан» кэбиһиэ, –
Хаадьылыыллар уолаттар Баһылайы,
«Хата, сынньаныллыа» диир ол аайы.

Б. уонна К.Сардааналарга

Сибэккиттэн эрэ кэрэ – сардаана.
Сыһыы ахсын сыылла сылдьан даҕаны
Ончу булуоҥ, көрүөҥ суоҕа сардаананы:
Оннук сэдэх – ол кини сирдээҕи анала!

«Саха сиригэр» оттон кинилэр иккиэлэр:
С. Бааһынайаба уонна С. Кууһумуна.
Судургутук эттэххэ, Сурук Сардаана,
«Саха ыалын» кыыһа Сардаана диэннэр.

edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0