1992 с. Саха судаарыстыбаннай университетын саха тылын отделениета саха филологиятын уонна култууратын факультетыгар уларыйбыта.
edersaas.ru
Кафедра сэбиэдиссэйинэн филологическай наука доктора, профессор Гаврил Филиппов анаммыта. Онтон 2010 с. факультет М.К.Аммосов аатынан ХИФУ РФ Хотугулуу-Илиҥҥи норуоттарын тылларын уонна култуураларын институтунан буолбута. Онтон ыла, 25 сыл устата саха тылын уонна култууратын кафедратын 1100 устудьуон үөрэнэн бүтэрдэ.
Бүгүн, ахсынньы 14 күнүгэр, саха филологиятын уонна култууратын факультета тэриллибитэ 25 сылыгар аналлаах үөрүүлээх дьаһаллар ыытылыннылар.
Үбүлүөйдээх дьаһаллар сахалыы алгыһынан аһылыннылар.
Сарсыарда 10 чаастан институт кафедралара үлэлэрин, ситиһиилэрин кэрэһэлиир быыстапкалар буоллулар. Ыалдьыттар Е.М.Поликарпова, В.Б.Окорокова, Г.Г.Филиппов, В.В.Илларионов, З.К.Башарина, С.К.Колодезников, И.Е.Алексеев, П.В.Сивцева, М.Н.Егоров, Н.С.Шкурко салайар аудиторияларыгар экскурсияларга сылдьан, киэҥ билиини-көрүүнү ылбыт кэмнэрин истиҥник санаан-ахтан аастылар.
Ыалдьыттар салгыы өссө биир долгутуулаах көрсүһүүгэ – «Көмүөл» кинигэ кыһатыгар субу бэчээттэнэн тахсыбыт «Биһиги киэн туттуубут» («Наша гордость») энциклопедия биһирэмигэр кытыннылар. Энциклопедия Саха педагогическай институтугар саха отделениета аһыллыбыта 75 сылыгар анаммыт. Манна Саха Өрөспүүбүлүкэтэ социальнай-экономическай уонна култуурунай сайдыытыгар, үүнэр көлүөнэни иитиигэ дьоһуннаах кылааттарын киллэрбит (саха отделениетын бүтэрбит) дьон туһунан кылгас иһитиннэриилэр киллэриллибиттэр.
Күнүс 2 чаастан «Сэргэлээх уоттара» Култуура киинигэр кафедра 25 сылыгар аналлаах үөрүүлээх мунньах буолла.
Сүрүн дакылааты Гаврил Гаврильевич Филиппов оҥордо. ХИФУ проректора Михаил Федоров: «Саха норуотун бэйэтин сайдыытын торумнуур саамай быһаарыылаах кэмҥэ эһиги бу факультеты арыйбыккыт. Биһиги омук, өрөспүүбүлүкэ быһыытынан сайдыыбытыгар саамай үйэлээҕи толкуйдаабыт эһиги факультеккыт буолар диэн биллэрэрбин көҥүллээҥ», – диэн эҕэрдэ тылын эттэ.
Бу күн институт преподавателларыгар элбэх махтал тыллар этилиннилэр, наҕараадалар туттарылыннылар.
«Саха сирэ Арассыыйаҕа холбоспута» 385 сылынан үбүлүөйдээх бэлиэни Гаврил Филиппов, Василий Илларионов, Евдокия Поликарпова ыллылар.
Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университетет ректорын Бочуотунай грамотатынанНадежда Ефремова, Людмила Григорьева наҕараадаланнылар.
Ректор Евгения Михайлова Махтал суругунан Лидия Манчурина, Юлия Секова, Саха сирин норуоттарын култууратын преподавателэ Вера Матвеева, Варвара Степанова уо.д.а. бэлиэтэннилэр.
Үбүлүөйдээх тэрээһин кыттыылаахтарын саха тылын уонна култууратын кафедратын араас сылларга бүтэрбит, саха дьоно таптыыр ырыаһыттара Анатолий Бурнашев, Иннокентий Васильев-Лэгэнтэй уо.д.а. ырыанан эҕэрдэлээтилэр.
Евгения Исаевна Михайлова, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ ректора:
«Эһиги төрөөбүт дойдугут патриоттарынан буолаҕыт, төрөөбүт норуоккут сайдарыгар учууталларынан, суруналыыстарынан, учуонайдарынан үлэлиигит. Үгэс курдук, Арассыыйа Хотугулуу-Илиҥҥи норуоттарын тылларын уонна култууратын институтун преподавателлара научнай-чинчийэр үлэлэр көрдөрүүлэринэн инники күөҥҥэ сылдьаллар: элбэх научнай ыстатыйалары уонна монографиялары бэчээттэтэллэр, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ научнай-техническэй сэбиэтэ тэрийэр куонкуруһугар бастакы уонна бириистээх миэстэлэри ылаллар. Федеральнай университет сүрүн соруктарыттан биирдэстэрин – Арассыыйа Хотугулуу-Илиҥҥи өттүгэр олорор норуоттар төрөөбүт тылларын уонна култуураларын оннунан хаалларыыны уонна харыстааһыны эппиэтинэстээхтик быһаараллар».
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru