Саха атын тургутар Өймөкөөн айанньыттарын өйүүр мунньах буолла

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Бу күннэргэ  Ил Түмэн дьокутаата  Елена Голомарева  тус салайыытынан «Саха ата: Өймөкөөн-Москуба» бырайыак чэрчитинэн куйаар ситиминэн кэмпириэнсийэ буолан ааста.

Бу туһунан Өймөкөөн улууһунааҕы «Мэҥэ өйдөбүл» («Историческая память») Дьокуускай куораттааҕы уопсастыбаннай сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ, РФ үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна Роза Кондакова бу курдук кэпсээтэ:

Суолталаах тэрээһиҥҥэ  СӨ Тыа хаһаайыстыбатын миниитирин солбуйааччы Николай Афанасьев, СӨ Ыччат уонна социальнай коммуникация миниистирэ Петр Шамаев,   СӨ Быыһыыр сулууспа бэрэстэбиитэлэ  Г.Г.Алексеев, Нуучча географическай уопсастыбатын Саха сиринээҕи салаатын бэрэстэбиитэлэ  Егор Борисов, Саха сиринээҕи «Мэҥэ өйдөбүл» уопсастыбаннай түмсүү салайааччыта Саргылана Неустроева,  «Республика 2007» ХЭУо генеральнай дириэктэрэ Гаврил Винокуров, Өймөкөөн улууһун нэһилиэктэрин салайааччылара уонна олохтоохтор кыттыыны ыллылар.

Кэпсэтии тиэмэтэ быйыл кулун тутар саҥатыгар ыраах айаҥҥа туруммут Өймөкөөн улууһун хоһуун сылгыһыттара Дугуйдан Винокуров уонна  Мичил Неустроев тула буолла. Бу күннэргэ уолаттар   Бурятияҕа аатырбыт Байкал күөлүн  илин өттүгэр сылдьаллар.  Уонча хонугунан Бурятия киин куоратыгар Улан-Удэҕэ тиийиэхтээхтэр. Ыраах атынан айан сүрүн соруга — саха атын тургутуу, кыаҕын көрдөрүү.

Бу бырайыагы Өймөкөөн ыччаттара Саха АССР 100 сылыгар анаабыттара.  Маны таһынан, иккис сүрүн сорук —  Аҕа дойду  Улуу сэриитигэр  олохторун толук уурбут саха буойуннарын кэриэстээһин, бэлиэ мэҥэ сирдэргэ сылдьан сүгүрүйүү.

Быһа холуйан, Улан-Удэҕэ Өймөкөөн сылгыһыттара ахсынньы 8-9 күннэригэр тиийиэхтэрэ.  Онно Саха сириттэн  Нуучча географическай уопсастыбатын Саха сиринээҕи салаатын салайааччыта Александр Горохов, Нуучча географическай уопсастыбатын Саха сиринээҕи салаатын бэрэстэбиитэлэ Егор Борисов тиийэн, пресс-кэмпириэнсийэ тэрийэр былааннаахтар.  Онно Саха сириттэн сылдьар устудьуоннар землячестволарын, Нуучча географическай уопсастыбатын Бурятиятааҕы салаатын  кытыннарар былааннаахтар. Ити курдук, уолаттарбыт дойду атын эригийиэннэригэр сылдьыылара эмиэ эрдэттэн кэпсэтиллибитэ.  Ол курдук, Башкирия Өрөспүүбүлүкэтэ көрсөргө бэлэм олорор.

Бу олус улахан сыаллаах бырайыак олоххо киирэрэ  саха норуотугар дириҥ суолталаах. Ол да иһин айан Арассыыйа, бэл диэтэр, аан дойду да таһымнаах буолуон сөп. Онон бырайыак  эппиэтинэһэ сүҥкэн. 

Эһиил сайын Москваҕа Саха сирин күннэрэ ыытыллаллар. Онно Саха сириттэн тиийбит Өймөкөөн улууһун хоһуун сылгыһыттара Дугуйдан Винокуров уонна  Мичил Неустроев параакка кыттыахтаахтар. Бу соругу олоххо киллэрэр инниттэн, уолаттар ханна сылдьыбыт сирдэригэр саха норуотун култууратын, абыычайын билиһиннэрэллэр. 
Саха сирин улуустарыгар айанньыт уолаттары  ытыс үрдүгэр, далбарга сырытыннардылар.   Олус истиҥник көрсүбүт Сахабыт сирин дьонугар-сэргэтигэр барҕа махталбытын тиэрдэбит. Өскө уолаттар айаннарын улуустар баһылыктара өйүү олорбут эбит буоллахтарына, дойду эригийиэннэригэр буолар көрсүһүүлэри, СӨ Быыһыыр сулууспата уонна  Нуучча географическай уопсастыбатын Саха сиринээҕи салаатын салалталара сүрүннүүллэр. Кинилэр сылгыһыттар түһэр-сынньанар сирдэрин эрдэттэн кэпсэтэ, хааччыйа, дьаһайа олороллор.  
Суолталаах кэпсэтиигэ Өймөкөөн улууһун  кыраайы үөрэтээччитэ, Өймөкөөн улууһун  бочуоттаах олохтооҕо  Тамара Васильева кыттыыны ылла. Кини хорсун санаалаах биир дойдулаахтарбытын өйүөххэ диэн ыҥырыы таһаарда уонна кэккэ кэскиллээх этиилэри киллэрдэ.

  Биллэрин курдук, бу бырайыак үбүн-харчытын быһаарыы боппуруоһа аһаҕас турар.  Онон куйаар ситимин нөҥүө мунньахха кыттыбыт дьон, бастатан туран,  оройуоҥҥа тэриллибит пуонда харчытын былааннаан, бу бырайыагы үбүнэн өйүүргэ диэн бэлиэтээтилэр. Иккиһинэн, түөрт ат симэҕин оҥорон, уолаттары кытта көрсүһэр улахан тэрээһиннэри киэргэтии наадатын ыйдылар. Бу туттуллубут ат симэхтэрэ нэһилиэктэр мусуойдарыгар харалла ууруллуохтара.  Уолаттар итиигэ, тымныыга кэтэр национальнай таҥастарын олохтоох иистэнньэҥнэргэ сакаастыыр туһунан кэккэ чопчу этии киирдэ. 

Елена ПОТОЦКАЯ, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

Хаартыска — Р.П. Кондакова тиксэриитэ уонна социальнай ситимнэртэн.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0