Хабаровскай куоракка олорор саахымат улахан энтузиаһа Николай Ким Дьокуускайга куруутун ыалдьыттыыр. Онно, түгэн көһүннэр эрэ, саахымат күрэхтэһиитигэр үөрэ-көтө кыттар. Соторутааҕыта 70-чалаах Николай Петрович өрөспүүбүлүкэ 76-с чөмпүйэнээтин бастакы лигатыгар оонньуу сырыттаҕына көрсөн кэпсэттим.
Киһим бу сайыны быһа саахымат оонньообокко тэһийбэтим, ити тоҕо тэрийэ сатаабаттара буолуой диэн ыытааччы буолла. Кэлии киһи “сибиэһэй хараҕынан” көрөн этэрэ оруннаах да курдук.
Билэргит курдук, быйыл дьиэбит-уоппут өрөмүөнэ бүтэн биэрбэккэ, саахымат бэстибээлэ эрдэ – ыам ыйын 29 – бэс ыйын 8 күннэригэр ыытыллыбыта. Ол кэнниттэн, үлэһиттэр уоппускаҕа бараннар, саахымат үс ый кэриҥэ умнулла сырытта. Урут сайынын куорат сынньалаҥ пааркатыгар “Лесной бибилэтиэкэни” көҥүллэтэн, саахыматы-дуобаты таптааччылар онно бэркэ сөбүлээн мустар этилэрэ. Ону быйыл тоҕо эрэ бобон кэбистилэр. Баҕарбытыҥ да иһин, ханна да оонньуур сир суох… Ити маасабас өттүнэн.
Оттон биирдиилээн үрдүк кылаастаах саахыматчыттары иитэн-үөрэтэн таһаарыыга күттүөннээх үлэ өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллыбатаҕа ыраатта. Сергей Николаевпыт аан дойдутааҕы маастар нуорматын толоруоҕуттан (1989 с.) отучча сыл ааста. Ол тухары биир да улахан таһымнаах маастары бэлэмнээбэтибит. Дьиҥэр, дьоҕурдаах ыччат суох буолбатах, баар. Холобур, өрөспүүбүлүкэ чөмпүйэнээтигэр иккис миэстэлээх маастарга хандьыдаат Руслан Пахомов рейтинэ маастар таһымыгар тиийдэ. Тоҕо сатамматый, сайынын бу уолу саатар Сахалиҥҥа ыытыллар улахан турнирга кытыннарар, маастары толотторор? Киин куорат 17 №-дээх оскуолатын 10-с кылааһын үөрэнээччилэрэ, маастарга хандьыдааттар Айтал Местников уонна Николай Захаров бүгүҥҥү күҥҥэ инники эрэллэрбитинэн буолаллар. Оҕолору бириэмэтигэр өйүөххэ, көмөлөһүөххэ наада. Өрөспүүбүлүкэ икки төгүллээх чөмпүйүөнэ 20 саастаах маастар Василий Васильевтан эмиэ элбэҕи күүтэбит.
Ыалдьыппыт Н. Ким этиититтэн арыый кыратык туораатыбыт. Онон 1-кы лига чөмпүйэнээтигэр төннүөҕүҥ. Ааспыт сылларга холоотоххо, кириисис кыһарыйбыта харахха быраҕыллар. Кыттааччы ахсаана аҕыйах – 36 киһи, ону даҕаны аҥарын кэриҥэ оҕолор. Улуустартан биирдиилээн эмит бааллар. Үс саахыматчыт – Нариман Мустафин, Павел Бекетов ( иккиэн Дьокуускайтан), Ньургун Винокуров (Нам) ааспыт кыһын үрдүкү лигаттан түспүттэрэ. Маастар Владимир Таппыров (Дьокуускай), маастарга хандьыдаат Иннокентий Сивцев (Нам) былырыын үрдүкү лигаҕа оонньооботохторо. Онон бары да ити лигаҕа төннөр баҕалара улахан.
Күүстээхтэр мэлдьи туттар ньымалара – бэйэ тэҥнээҕин кытта тэҥнэһии, оттон мөлтөхтөрү кыайа тутуу. Бу тактиканы тутуһан Н. Мустафин, И. Сивцев, П. Бекетов сөптөөх түмүктэри ситистилэр. “Сахапроект” тэрилтэ инженерэ Н. Мустафин биир да хотторуута суох (биэс кыайыы, түөрт тэҥнэһии) 7 очукуону хомуйан эрэллээхтик бастаата. И. Сивцев П. Бекетовтыын биэтэккэ 6,5 очукуолаах кэллилэр. Ол эрээри коэффицены ааҕыынан үһүс миэстэни уонна тиһэх путевканы Нам уопуттаах саахыматчыта ылан үөрдэ-көттө. Намнар эрэллэрэ Нь. Винокуров турнир иккис аҥарыгар күүстээх тэтими ылан, түөрт кыайыыны субуруччу сурунна. Уонна эмиэ 7 очукуолаах иккис миэстэҕэ таҕыста.
Онон, сэрэйбиппит курдук, Н. Мустафин, Нь. Винокуров уонна И. Сивцев үрдүкү лигаҕа төннөн, ахсынньыга буолар өрөспүүбүлүкэ 76-с чөмпүйэнээтигэр кыттар быраабы ыллылар.
Уопуттаахтартан маастар В. Таппыров бэркэ табыллан иһэн, биэтэккэ кэлэн бүдүрүйдэ. Кини төһө да маҥнай иккис турга Прокопий Слепцовка кыһыылаахтык хоттордор, салгыы үһүс-сэттис түһүмэхтэргэ үрдүк кылаастаах оонньууну көрдөрөн, субуруччу биэс кыайыыны сурунна. Ол иһигэр хараларынан Нам ааттаахтарын – бэһис турга Нь. Винокуровы, сэттискэ И. Сивцеви кылбардык хотуталаата. Аара Чурапчы устудьуона Николай Капитоновы эмиэ бэриннэрдэ. Сэттэ тур кэнниттэн маастар 6 очукуоланан атыттартан биир очукуонан чорбойдо. Ол эрээри, икки тиһэх тур “французскай көмүскэниитигэр”, дьэ, дьол тосхойдо.
Владимир Мендеич сүрүн утарылаһааччыта Н. Мустафиҥҥа пешка ночоотурда. Салгыы быһаарыылаах оонньууга П. Бекетовка маҥнай чэпчэки фигуратын, онтон хаачыстыбатын сүүйтэрдэ. Өбүгэлэрбит барахсаттар “Ыстаабыккын эрэнимэ, ыйыстыбыккын эрэн” диэн итини этэн эрдэхтэрэ…
Афанасий Павлов, өрөспүүбүлүкэтээҕи саахымат киинин инструктора, спорт бэтэрээнэ.
Хаартыскаҕа: Бастакы лига кыайыылааҕа Нариман Мустафин.