Саҥа тылдьыт сүрэхтэннэ (Тылдьыты edersaas.ru саайтка киирэн тургутан көрүҥ!)
Кулун тутар 5 күнүгэр өрөспүүбүлүкэтээҕи медиакииҥҥэ ХИФУ информационнай технологиялар кафедратын доцена Василий Мигалкин оҥорбут электроннай сахалыы-нууччалыы тылдьыта сүрэхтэннэ. Бу тылдьыт эрдэ ситимҥэ баар тылдьыттартан (холобур sakhatyla.ru) быдан баай тыл хомуурунньуга буолар — 102 тыһыынча сахалыы тыл 4,5 мөлүйүөн комбинацияҕа туттуллуон сөп.
Нуучча тылыгар судургутук тылбаастаммат өйдөбүллэри быһаарар кыахтаах, дириҥ үөрэтиигэ туһалыыр бырагыраама. Элбэх күннээҕи туттууттан тахсан эрэр тыллар, өйдөбүллэр сиһилии ырытыылара киирэн, тылдьыт саха тылын баайын харыстыырга эмиэ туһалаах бырайыак.
Саҥа тылдьыты таҥыы сүрүн үлэтин ааптар Василий Мигалкин оҥорбут, оттон үлэлиир бырагырааматын таҥыыга техническэй наука хандьыдаата, радиофизика кафедратын доцена Ньургун Леонтьев үлэлэспит.
Василий Васильевич саха тылын сыыппараҕа киллэриигэ кыһалҕатын кытта үлэлээбитэ ыраатта. 1998 сыллаахха саха тылын орфографиятын көннөрөр компьютер бырагырааматын айан таһаарбыта. Ол кэмтэн ыла сахалыы тыллары, сомоҕо домохтору мунньуунан дьарыктаммыт. “102 тыһыынча тыл туораттан көрдөххө, аҕыйах курдук көстүөн сөп эрээри, бу тылдьыт өр сыллар тухары сыралаах үлэм түмүгэ буолла. Билигин үгүс тыллар туттууттан тахсан эрэллэрэ хомотор. Бу тылдьыты туһанар дьон саҥарар тыллара байыа этэ диэн баҕа санаалаахпын”, — диир ааптар.
Презентацияны «Сахамедиа» холдинг салайааччыта Алексей Чертков уонна “Саха Сирэ» хаһыат эрэдээктэрэ Родион Кривогорницын иилээн-саҕалаан ыыттылар. Алексей Сергеевич тылдьыты оҥорбут ааптар үлэтин бэлиэтээн: “Василий Васильевич оҥорбут үлэтэ киһини сөхтөрөр. Бу үлэни нууччалар улуу чинчийээччилэрин Владимир Даль үлэтин кытта тэҥниэххэ сөп”, — диэн эттэ.
Родион Юрьевич тылдьыт хайдах үлэлиирин презентация кэмигэр илэ туһанан көрдөрдө, нууччалыыттан сахалыы, сахалыыттан нууччалыы тылбаас холобурдарын улахан экраҥҥа таһааран көрдөрдө. Маны таһынан, атын дойдуларга олорор дьон тылдьыт үлэтин тургутан көрбүттэрин туһунан кэпсээтилэр. Арассыыйаттан Ольга Щедричева, Турцияттан Хасан Хайырсевер ыыппыт видеороликтарыгар тылдьыт үлэтин астыммыттарын, саха тыла аныгы технологияны туһанан көхтөөхтүк сайдарыттан үөрэллэрин туһунан кэпсээтилэр.
Василий Мигалкин оҥорбут үлэтин түмүгүн “Саха Сирэ” хаһыакка бэлэхтиирин туһунан лицензионнай дуогабары Алексей Чертков мустубут дьону кытта билиһиннэрдэ. Онон бу тылдьыты http://edersaas.ru ааҕааччылара бүгүҥҥэттэн туһаныахтарын сөп буолла. Саайт сүрүн сирэйигэр, уҥа өттүгэр туспа баттанар «кнопка» баар буолла. Ону баттаатахха тылдьыт сирэйэ экраҥҥа тахсар.