Дойду үрдүнэн коронавирустан сылтаан киһи мустуулаах тэрээһиннэри бобор туһунан дьаһаллар тахсыахтарын эрэ иннинэ, Ньурба улууһун Ньурба куоратыгар Саха сирин тыйаатырдарын түмэр «САТА» бэстибээл 11-с төгүлүн ыытылынна.
Ол курдук, икки күн устата күнүстэри-түүннэри ньиргиччи үлэлээбит бэстибээлгэ дьүүллүүр сүбэ Ньурбатааҕы судаарыстыбаннай көһө сылдьар тыйаатыр сыанатыгар Саха сирин тыйаатырдарын бастыҥ испэктээктэрин көрдө.
САТА тааһа
Быйылгы тэрээһини “Сата” бэстибээл уус-уран салайааччыта, режиссер, СӨ искусствотын үтүөлээх деятелэ Юрий Макаров 1993 сыллаахха “Сатаны ” бииргэ тэрийсибит үөлээннээхтэрин түмэн — СӨ тыйаатырдарын диэйэтэллэрин холбоһугун бэрэссэдээтилин солбуйааччы Татьяна Дмитриева, Нерюнгритээҕи актер уонна куукула тыйаатырын уус-уран салайааччыта Петр Скрябин уонна тыйаатыры таптыыр, өйүүр Ньурба дьоһун-мааны дьоно-сэргэтэ буолан, Ньурба тыйаатырын саҥа тутулла турар таас уораҕайын акылаата түспүт сиригэр астылар.
Оттон Ньурба тыйаатырын араҥаччылыы, хас да көлүөнэ кэнчээри ыччатын артыыс идэтигэр бэйэтин бэриниилээх холобурунан иитэ-такайа сылдьар СӨ норуодунай артыыската Валентина Николаева, 2002 сыллаахха ыытыллыбыт “САТА”-ҕа, бу саҥа тыйаатыр тутуллуохтаах сиригэр баҕа санаалара туоларын туһугар сата тааһын аан бастаан ууран, сиэр-туом толорон бэстибээли аспыттарын долгуйан туран, ахтан-санаан ылла.
Сити курдук, Ньурба тыйаатырын кэлэктиибэ сүүрбэччэ сыл тухары иитиэхтээн кэлбит ыра санаата туолан, саҥа тыйаатырын таас уораҕайа кэлэр сылга олоххо киирэр буолла. Бу маннык өрө көтөҕүллүүлээх санаанан салаллан, “САТА” бэстибээлэ саҕаланна.
“6-с балаата” тиэмэтэ…
Бэстибээл уус-уран салайааччыта, режиссер Юрий Макаров үлэлэрэ – бэстибээл ураты тыынын арыйар курдуктар. Хас бэстибээл ахсын, режиссер сонуну, саҥаны тугу арыйар, диэн киһи күүтэр. Гоголь “Синиэлин” кыайа-хото тутан, ис хоһоонун ис-иһиттэн илдьиритэн, сүрүн дьоруойун психологиятын ымпыгар-чымпыгар дылы ырытан туруорбута. Ону Москуба кириитигэ Анна Банасюкевич таба көрөн, “Кыһыл көмүс мааскаҕа” кыттан кэлбиттэрэ. Бу ситиһии – тыйаатыр саҥа чыпчааллары арыйарыгар төһүү күүс буолбута. Ааспыт “Сатаҕа” Күндэ “Марбатын” көрдөрбүтэ. Бу — саха классическай айымньытын туруорууга сонун арыйыы буолбута. Бу испэктээккэ саха омугун итэҕэлэ, олоҕу көрүүтэ арылхайдык көстүбүтэ. Сэбиэскэй былаас олохтонуутугар суруллубут айымньыга, хараҥа батталга тыын быһаҕаһынан олорор саха ыалын олоҕун, оҕолоро тааска харан өлөрүн – режиссер эттээн-сииннээн биэрэн, саха олоҕо айах ииттиниинэн эрэ муҥурдамматын этэн туран, бу ыал олоҕор хараҥа тыын киирсиитэ трагедияҕа тиэрдибитин көрдөрбүтэ. Дьиэ (хотон) иччилэрэ, эмиэ да чөччүөккэлэр, эмиэ да ньаадьылар, эдэр уонна аҕа саастаах көстүбэт тыыннар, кыра оҕо тыыныгар турбуттара.
Сити курдук, Юрий Макаров — тиэкис (подтиэкис) уонна кэм икки ардыларынан баар көстүбэт эйгэни ситимнээн, көннөрү киһи үөйбэтэх ис хоһооннорун үөскэтэн, артыыстарын турукка киллэрэн, ураты, тэтимнээх испэктээктэри туруорар режиссер.
Быйылгы бэстибээлгэ Юрий Макаров Антон Чехов “6-с нүөмэрдээх балаататынан” арыйда. Антон Чехов бу айымньытыгар толкуйдуур дьоҕурдаах, ураты санааны тутуһар өйдөөх-санаалаах дьону уопсастыба туоратарын, балыыһа-хаайыы иччитэ оҥорорун туһунан суруйан турар; сүрүн персонажтара – эр дьон, эр дьон уопсастыбата көстөр. Режиссер испэктээгэр харах, кулгаах иччитэ буолбут, чиэхэптии быһаардахха, чахчы да дьон аҥардара көстөллөр. Балаатаҕа, ыра санаалара туолбакка, кынаттара сарбыллыбыт айар куттаах дьон мустубуттар: актриса, сэлээппэ маастара кыыс, бэйиэт куттаах бөлөһүөк дьахтар. Биир өттүнэн, биир кэм түбүгэрэ, сүпсүгүрэ сылдьар дьон, балыыһа быраастара буоллун, Рагин бырааһы кытта доҕордоһор эдэр дьахтар буоллун — эмиэ баҕа санааларын ситиспэттэриттэн эрэйдэнэллэр. Бу испэктээккэ дьиҥ чуубустуба үөскээтэҕинэ киһи киһиэхэ хайдах чугасыһара, тапталга убанара олус үчүгэйдик көстөр. Ол эрэн, дьиҥ босхолонуу дьоруойдарга анараа эрэ дойдуга анаммыт эбит…
Режиссердар — олорор кэмнэрин кытта ыкса бодоруһа сылдьар ураты куттаах, аан дойдуга буола турар быһыыны-майгыны ордук чугастык, биттэнэн ылынар дьон. Быйылгы бэстибээлгэ балыыһа, иирии тиэмэтин Нерюнгритээҕи куукула уонна актер тыйаатыра салҕаата. Петр Скрябин Семен Ермолаев — Сиэн Өкөр “Тутугури. Последняя ночь Арто” айымньытын туруорбут. Бу испэктээк – моно-испэктээк тутуллаах, сүрүннээн биир киһи оонньуур айымньыта, онон испэктээк табыллыыта – артыыс дьоҕуругар сытар. Даниил Журавлев испэктээк саҕаланыаҕыттан түмүгэр диэри иирбит киһини оонньуур. Ол испэктээк сайдыытыгар, тэтимигэр ночооту оҥорор. Көрөөччү оруол сайдыытын, уларыйыытын күүтэр. Дьиҥэ, режиссер туруоруутун хаамыытын көрдөххө, дьоруой хас да сайдар түһүмэҕи ааһар: “двойнигын” атын киһи диэн ылынар (күлүгү кытта кэпсэтэр), хоско соҕотох буоларын быһаарар, кэлин бэйэтин кытта кэпсэтэрин өйдүүр. Сити курдук персонаж сайдан иһэр, оттон испэктээк түмүгэр кинини босхолонуу күүтэр. Көтүү. Бу испэктээккэ, чуолаан дырааматыгар, илиҥҥи тыйаатыр тыына баар — турукка киирии, жест (хамсаныы), чуумпуруу, тэтим улахан суолталаахтар. Ону барытын Нерюнгри тыйаатыра кыайа-хото туттаҕына, уһун дьылҕаланар испэктээк буолууһу. Оттон пьесаттан испэктээккэ «көспүт» киһи дьардьамата – киһини сүүскэ биэрэр судургу символ. Дьиҥэ, көрөөччү куукула тыйаатырыттан дириҥ метафораны, хааччахтаммат символ уобараһы күүтэр. Эттэнии хаамыыта (действота) оччоҕо ордук сытыырхайан көстүөх эбит.
Моно-испэктээктэр
Быйылгы бэстибээл биир ураты көстүүтэ – тыйаатырдар моно-испэктээктэри аҕалыылара. Миирнэй тыйаатыра Валентин Распутин “Деньги для Марии” сэһэнин Вячеслав Шатненко толоруутугар аҕалбыт. Вячеслав Шатненко моно-испэктээгин Мария кэргэнэ Кузьма аатыттан кэпсиир. Кэпсиирин тухары көрсүбүт персонажтарын туттууларын-хаптыыларын ылынан, куолаһын уларытан, дэриэбинэтин олохтоохторун кытта билсиһиннэрэр.
Миирнэй тыйаатыра Саха өрөспүүбүлүкэтин тыйаатырдарыттан биир бастакынан аныгы дыраамаҕа ылсан, туруоран, соҕурууҥҥу режиссердары кытта үлэлэһэн, билигин инники күөҥҥэ тахсан сылдьар кэмэ. Арассыыйа таһымыгар биллэр-көстөр тыйаатыр буолла. Ол айана эмиэ “САТА-ттан” саҕаламмыта диэтэхпитинэ сыыспаппыт. Х үбүлүөйдээх “Сатаҕа” “Дыхание” пьесанан Ярослав Рахманов туруорбут “Легкие” испэктээгэ режиссер бастыҥ үлэтин аатын ылбыта.
Быйылгы бэстибээлгэ Саха тыйаатыра Роман Дорофеев туруоруутугар “Биэс чаҕыл сулуспут” диэн Софья Сергучева-Баранова моно-испэктээгинэн кытынна. Софья Баранова быйыл “САТА-ҕа” бэһис төгүлүн кытынна. “Биэс чаҕыл сулуспут” моно-испэктээк – ахтыы жаанырынан суруллубут документальнай хабааннаах испэктээк. Щепкин аатынан театральнай училищены бүтэрбит саха маҥнайгы устуудьуйатын артыыскалара Анна Кузьмина, Мария Канаева, Татьяна Мыреева, Аксинья Адамова, Александра Иванова – билигин Саха тыйаатырын искусствотын устуоруйатыгар номоххо киирбит дьон буолаллар. Кинилэр тустарынан Софья Сергучева-Баранова саас-сааһынан кэпсээн, Аҕа дойду Улуу сэриитин ааспыт оҕолорго, ол ыарахан кэм кинилэр киһи быһыытынан сайдалларыгар, талааннара буһан-хатан тахсарыгар сабыдыаллаан, айбыт уобарастара дьоҥҥо ордук тиийимтиэ буолбуттарын сиһилии кэпсээн туран, сүрүн оруолларыттан быһа тардан монолог ааҕар. Уонна ол икки ардыгар кинилэр дьиҥ олоххо буолбут түгэннэриттэн ахтан-санаан ылара – бу моно-испэктээги сэргэхситэр, иэйиилиир. Ол кэмҥэ экраҥҥа кинилэр хаартыскалара көстөр; көрөөччү саалатыгар Саха араадьыйатын фондатын архыыбыттан ылыллыбыт куоластара иһиллэр, ааптар анаан-минээн уруһуйдаабыт мэтириэттэрин көрөөччүгэ билиһиннэрэр. Сол курдук – көрөөччү хараҕар бу чаҕылхай олоҕу олорон ааспыт артыыскалар толору мэтириэттэрэ ойууланан тахсар.
Үүнэр көлүөнэ тыйаатыра Валентина Якимец туруоруутугар эмиэ биир моно-испэктээги көрдөрдө. “ЗОЯ” моно-испэктээк – режиссер олорор кэмин кытта сыһыанын быһаарсыбатаҕыттан, үгүс ыйытыыны үөскэтэр. Дьиҥ иһигэр киирдэххэ, Зоя Космодемьянская уобараһа билиҥҥи кэмҥэ, чахчы, ыйытыылары үөскэтэр… Кыыс сэбиэскэй кэм бырапагаандатын дьоруойа буолан биллибитин үрдүнэн, бастатан туран, кини бэйэтин кэмин сиэртибэтэ. Ону ааһан – кини – олус ыарахан дьылҕалаах киһи. Ол киһи туһунан Сталин аатын айхаллаан, кырдьык да, кини дойдутун туһугар дьоруойдуу өлбүтэ үчүгэй диэбит курдук, сыанаттан кинини хорсун кыыс быһыытынан көрдөрөр билиҥҥи кэмҥэ олуона курдук, аныгы кэм сүүрээнигэр эппиэттэспэт дии саныыбын. Былакаат — тутах. Ааспыт кэми кытта кэпсэтиигэ рефлексия, дууһа хамсааһына диэн баар буолуохтааҕа буолуо. Зоя Космодемьянскаяны киһи, лиичинэс, ыалдьар дууһалаах, инчэҕэй эттээх-сииннээх оҕо курдук арыйбыттара эбитэ буоллар, көрөөччүгэ ордук чугаһыа, арыллыа этэ дии саныыбын.
Ити гынан, бу моно-испэктээги үрдүк таһымнаахтык толорон, Үүнэр көлүөнэ тыйаатырын эдэр артыыһа Антон Ботаков СӨ норуодунай артыыската Валентина Николаева кэргэнин, РФ, СӨ үтүөлээх артыыһа Петр Николаев аатынан олохтообут анал бирииһин тутта. Артыыс Антон Ботаков — быйылгы «Сата» биир бэлиэ арыйыыта буолла. Кини «Таптал баарын тухары» испэктээккэ Ромео оруолун толорбутун театроведтар үрдүктүк сыаналаатылар.
Режиссердар
“САТА” бэстибээлгэ Үүнэр көлүөнэ тыйаатырын аатыттан хаһыс да сылын режиссер Александр Титигиров кыттар. Ааспыт сыллааҕы бэстибээлгэ режиссер Николай Гоголь “Вий” сэһэнин кыайа-хото тутан туруорбут этэ. Быйыл – Шекспир “Ромео уонна Джульетта” трагедиятынан “Таптал баарын тухары” испэктээги көрдөрдө. Александр Титигиров испэктээктэрин сахалыы стилизациялаан туруорар, холобур, удаҕан, ойуун уобарастарын киллэрэн, көрөөччүгэ чугаһатар. Мистическэй жанр да өттүнэн “Вий” табыллыбыт этэ, сахалыы абааһылаах түбэлтэ-кэпсээннэргэ майгылыыр буолан, онно эбии абааһылаах киинэ курдук тыаһынан-ууһунан, хамсаныынан киһини соһутан, көрөөччү биир кэм болҕойон олорон көрөр испэктээгэ буолбут этэ. Александр Титигиров – биир өттүнэн, ордук визуальнай хартыынатыгар болҕомто уурар режиссер; ол көдьүүстээх хартыынаны оҥорууга кыайыыта сорох ардыгар режиссеру бэйэтин хааччахтыан сөп эбит.
Үгэс быһыытынан “САТА” икки сыл буола-буола доҕордуу тыйаатырдарын түмэр. Бэстибээл биир сүрүн сыала-соруга – саҥа ааттары арыйыы. Ол курдук, “САТА”-ҕа аан бастаан Петр Скрябин, Сергей Потапов, Александр Титигиров уо.д.а. режиссердар ааттара ааттаммыта. Кэлиҥҥи сылларга дыраамаҕа Динислам Тутаев, Алексей Амбросьев, Роман Дорофеев, куукула тыйаатырыгар Александр Иванов майгыннаспат ураты истииллээх үлэлэрэ бэстибээл көстөр-бэлиэ событиелара буолбуттара.
Саҥаны көрдөөһүн…
Быйылгы бэстибээлгэ Ньурба тыйаатырын эдэр режиссердара Маргарита Васильева уонна Алексей Макаров сонун үлэлэри көрдөрдүлэр.
Маргарита Васильева режиссер быһыытынан “Человек” диэн маҥнайгы үлэтин “САТА” X үбүлүөйдээх бэстибээлигэр аан бастаан көрөөччү дьүүлүгэр таһааран көрдөрбүтэ. Бу үлэтигэр кини пластическай тыйаатырга ордук тыыппалааҕа көстүбүтэ, артыыстарын кытта үлэтэ үрдүк таһымнааҕа. Эрэннэрэн үлэлиир артыыһын эт-хаан өттүнэн сайыннаран, хамсаныы нөҥүө, тэтимҥэ киллэрэн, турук тыйаатырынан дьарыктанар эбит диэн санаа үөскээбитэ. Ол туруоруутугар эдэр режиссер чуолаан илиҥҥи философияны сэргиирэ биллибитэ, киһи олоҕун тухары (ийэтин туонатыттан төрөөн тахсыаҕыттан ) “кто я?”- “мин кимминий?” диэн философскай категория ыйытыытыгар хоруйдуур диэн этии тула испэктээгин тутан таһаарбыт этэ.
Режиссер Сиэн Өкөр уонна Виктор Франкл айымньыларын холуу тутан саҥа туруорбут “Хлопок одной ладони” испэктээгэр – биир өттүнэн, биир сонун өрүтэ – хоруопка-тыйаатыр (театр-коробка) хааччаҕыттан тахсыыта, иккис өттүнэн, аан дойдутааҕы контексты таарыйыы – Холокост тиэмэтин.
Бастаан фойеҕа Иммануил Кант, Сократ уонна Спиноза кырдьык категориятын тула кэпсэтэллэр. Бу бэйэтэ туспа перформанс курдук ылыныллыан сөп курдук. Ол кэннэ фрицтэр көрөөччүнү саалаҕа үүрэн киллэрэллэр. Бу эмиэ сэргэх көстүү, көрөөччүнү соһуччу ситуацияҕа киллэрэр биир ньыма. Режиссер биир улахан кыайыыта – быһа холбонор видеотрансляция: артыыстар сыана кэннигэр оонньууллара экраҥҥа көстөр, бу тыйаатырга киинэ эффегын биэрэр, артыыс оонньуур оруолун ордук чугаһатар, бөдөҥсүтэр диэххэ сөп. Бу экраҥҥа көстөр “киинэҕэ” – артыыс сыанаҕа оонньуур ньыматыттан ураты буоллаҕына ордук сытыырхайан көстөр, ол ону режиссер эмиэ таба тайаммыт, ол эрээри экраҥҥа тыйаатыр артыыстара оонньуу сылдьаллара харахха быраҕыллар, ону “оонньообокко”, көннөрү күннээҕилии кэпсэтэллэрэ ордук көдьүүстээх буолуо этэ, контраст баар буоллаҕына – көрөөччү болҕомтотун тардыа этэ. Испэктээк бүтүүтэ – фойеҕа көрөөччүнү атах таҥаһын хайата-инсталляция күүтэр. Бу эмиэ – сонун. Ол эрээри режиссер туруорар ньыматыгар сорох ардыгар учуутала Юрий Макаров сабыдыала да, буочара да көстөн ылар. Маргарита Васильева бэйэтин ураты истиилин көрдөнө сылдьар режиссер, кини тыйаатырга олус саҥалыы, аныгылыы, ону ааһан хорсун көрүүлээх киһи, онон саҥаны арыйыа турдаҕа. Ол ураты суолун аныгы кэм драматургиятын матырыйаалын ылан үлэлэстэҕинэ арыйыа дуу диэн киһи эрэнэр.
Саҥа режиссураҕа холонон туруоран эрэр режиссер Алексей Макаров “Оҕом уруһуйа” испэктээгин Вячеслав Дурненков дыраамаҕа аналаах лабораториятыгар сылдьан суруйан саҕалаабытым диэн кэпсиир. Бу испэктээк саҥа буруолуу сылдьар пьесанан туруоруллубут буолан олус сэргэх, көрөөччүнү тута умсугутар. Аныгы кэм проблемаларын таарыйар семейнэй дыраама. Бу испэктээк саҥа турбута биллэр, режиссер пьеса аатын тула хааччахтанан хаалбыт курдук. Ол гынан баран, пьеса сүрүн дьоруойун олоххо тардыһыыта олус күүстээх эбит, кини испэктээк хаамыытыгар уустук дьоруой буолара арыллан иһэр. Режиссер ымпыгар-чымпыгар диэри дьоруойун психологическай уобараһын тутан, испэктээгин чочуйан таһаарыа диэн киһи эрэнэр. Онон бу испэктээк сүрүн кыайыыта – аныгы кэм дьоруойун булуу. Испэктээк өссө биир кыайыыта – Ньурба тыйаатырын артыыстарын сыанаҕа сылдьар кыахтарын (существование на сцене) атын өрүтүн арыйыы буолар. Тэтимҥэ, турукка киирэн сылдьар Юрий Макаров артыыстарын уһун паузалаах психологическай тыйаатыры оонньуулларын көрөр сонун, сэргэх эбит.
Бэстибээл арыйыыта!
Биир ураты тыынаах, энергетикалаах испэктээк – Хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар тыйаатырдарын Сиэн Өкөр суруйуутунан Сергей Потапов туруоруутугар “Һуума” испэктээктэрэ буолла. Бу тыйаатыр – быйылгы “САТА” арыйыыта диэтэхпитинэ сыыспаппыт. “Гулун” үҥкүү ансаамбылыттан үөскээн тахсыбыт саҥа тыйаатыр – бары өттүнэн ураты тыыннаах, көҥүл, сырдык, маҥнайгы хаар курдук. Саҥа тыйаатыр эдэр артыыстара эт-хаан өттүнэн олус сайдыылаах, кыахтаах буоланнар, сыана оргуйан олорорго дылы, ол энергетикатын көрөөччү саалатыгар көрбүтүнэн тиийэр. Уонна тыйаатыр искусствотыгар, дыраама уустук жаанырыгар маҥнайгы хардыыларын хорсуннук оҥорор (көтөн киирэн диэтэхпитинэ да сыыспаппыт) үҥкүү куттаах артыыс уонна саҥаны күүтэр, утаппыт көрөөччү хардарыта дьайсыбыт тыыннара ураты — “Сата” көрөөччүлэрэ “Һууманы” иһийэн олорон көрдүлэр.
Быйылгы бэстибээлгэ, хомойуох иһин, биллэр биричиинэлэринэн, Саха сирин биир ураты суоллаах-иистээх тыйаатыра, Олоҥхо тыйаатыра кыттыбата. Ааспыт “Сатаҕа” Олоҥхо тыйаатыра Роман Дорофеев туруоруутугар Өксөкүлээх Өлөксөй “Саха дьахталларын мэтириэттэрэ” испэктээгинэн кыттан, Лена Маркова бастыҥ актриса аатын ылбыта. Быйыл Олоҥхо тыйаатыра Роман Дорофеев “Үс күн” испэктээгинэн кыттыахтааҕа.
Быйылгы “САТА”-ҕа Надежда Осипова көҕүлээһининэн, Вячеслав Дурненков лабораториятын кыттыылаахтара Надежда Ильина, Утум Захаров, Софья Баранова, Ирина Митина, Алексей Макаров сырыттылар, бэстибээл кыттыылаахтарын кытта санаа атастастылар. Драматургтар аан бастаан бэстибээлгэ сылдьан, сирэйдэрэ-харахтара сырдаан, билбэтэхтэрин билэн, тыйаатыр искусствотыгар саҥаны арыйан, аныгыс сырыыга саҥа айымньылаах кэлиэхпит диэн тылларын биэрдилэр. Бу киэһэ драматургтар Валентина Николаева сирдьиттээх Ньурба тыйаатырын мусуойун билсистилэр.
Ити курдук, икки күннээх бэстибээл испэктээктэрин Москуба, Казань куораттарыттан сылдьар кириитиктэр – Антон Хитров, Елена Смородинова уонна Саха сирин идэтийбит театроведтара – Надежда Осипова уонна Ньургуйаана Илларионова көрдүлэр. Дойду киин сирдэриттэн сылдьар кириитиктэр испэктээк билиҥҥи аан дойдуга буола турар быһыыны-майгыны кытта ыкса ситимнээх буолуутун ирдииллэр эбит. Ол эбэтэр, билиҥҥи интернет ситимэ үөдүйбүт үйэтигэр бүтүн аан дойдуну араарар туох да кыраныысса суоҕун чорботон этэн туран, хас көрбүт испэктээктэрин аан дойдутааҕы контекстка (общемировой контекст) холоон сыана быстылар. Саха сирин кириитиктэрэ испэктээги ырытарга, чуолаан, саха испэктээгин уратытыгар, саха театральнай искусствота сайдан кэлбит устуоруйатыгар болҕомтону уурдулар. Бэстибээл түмүгүнэн дьүүллүүр сүбэ быһаарыы таһаарда.
XI «САТА 20+20» кыайыылаахтара:
Бастыҥ испэктээк – “Биэс чаҕыл сулуспут”, Саха тыйаатыра.
Бастыҥ актриса – Софья Сергучева-Баранова, Саха тыйаатыра, “Биэс чаҕыл сулуспут”.
Бастыҥ актер – Вячеслав Шатненко, Миирнэй тыйаатыра, “Деньги для Марии”.
Бастыҥ худуоһунньук – Екатерина Шапошникова, Хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар тыйаатырдара, “Һуума”.
Бастыҥ иккис былааннаах эр киһи оруола – Климент Черемкин, “Һуума”.
Бастыҥ иккис былааннаах дьахтар оруола – Сардаана Михайлова, “6-с балаата”.
СТД анал бирииһин Үүнэр көлүөнэ тыйаатырын эдэр артыыһа Антон Ботаков уонна Саха тыйаатырын артыыһа Софья Баранова ыллылар.
Анастасия Амбросьева анал бирииһинэн театровед, тыйаатыр кириитигэ, Саха тыйаатырын литературнай чааһын үлэһитэ Надежда Осипова наҕараадаланна.
“За синтез танца и драмы” “Һуума” испэктээк дьүүллүр сүбэ анал бирииһин ылла.
Бастыҥ режиссер бирииһи ким да туппата.
Кыраман.