Ыһыахха мустубут дьон үксэ оһуохайы көрөөрү, истээри, оһуохайдаары долгуйа кэтэһэр үгэстээх. Маныаха, Үс Хатыҥҥа Үрүҥ тунах ыһыахха оһуохай күөн күрэһэ болҕомтону куруук тардар. Быйылгы да түһүлгэ, күүтүллүбүтүн курдук, бэртээхэй буолла.
Оһуохайдьыттар улуус-улуус аайыттан ох курдук оҥостон, кустук курдук куоһанан, күүскэ бэлэмнэнэн, олохтоохтук оҥостон өрөөбүт уостарын өһүлэ, хоммут уостарын хоҥноро ааттаан-суоллаан, анаан-минээн Туймаада хочотугар ытык ыһыахха кэлбиттэр. Күөн күрэс ыһыах иннинээҕи күнтэн, сүүмэрдээһинтэн саҕаламмыт.
Александр Тарскай, оһуохай күрэхтэһиитин тэрийээччи:
—Быйылгы оһуохай күөн күрэһэ Ил Дархан Айсен Николаев биллэрбит Сомоҕолоһуу, Дьокуускай куорат баһылыга Сардаана Авксентьева биллэрбит Эйэ-дэмнээхтик олоруу сылларыгар, СӨ «Оһуохай» түмсүү баһылыга Александр Данилов биллэрбитинэн, филология билимин доктора, профессор Николай Петровка ананан ыытылынна.
Биһиги сыл ахсын Туймаадабыт ыһыаҕар ананар оһуохай күрэһин үс түһүмэҕинэн ыытабыт. Ол курдук, ыһыах иннинээҕи күн, Дьокуускай куоракка сынньалаҥ пааркатыгар сүүмэрдиир түһүмэх буолар. Манна быйыл 32 оһуохайдьыт холонно. Үөһээ Бүлүүттэн, Бүлүүттэн, Сунтаартан, Мэҥэ Хаҥаластан, Тааттаттан, Чурапчыттан, Абыйтан, Ньурбаттан, Намтан, о.д.а улуустартан күүстээх этээччилэр түмсэн, Үс Хатыҥ түһүлгэтигэр куоталаһар иһин илин-кэлин түһүстүлэр.
Барыларын истэн баран, дьүүллүүр сүбэ быһаарыытынан, 16 күүстээх этээччи талылынна. Манна эбии 9 Дархан этээччи кытынна. Онон барыта 25 оһуохайдьыт буолла.
Үрүҥ тунах ыһыах түһүлгэтигэр, бэс ыйын 29 күнүгэр, күрэс киэнэ кытаанаҕа ыытылынна. Олортон кыайыылааҕынан Үөһээ Бүлүүттэн кэлбит оһуохайдьыт Айталина Мойтохонова буолан, Саха сирин Дархан этээччитэ диэн үрдүк ааты ылар чиэскэ тигистэ.
Дьүүллүүр сүбэ оһуохайдьыт бэриллибит тиэмэни төһө арыйарын, хоһуйарын, баай-талым, уус-уран тылын, куолаһын, дэгэтин, таҥаһын-сабын сыаналаата, көрдө-иһиттэ.
Сүрүн бирииһи «Саханефтегазсбыт» хампаанньа туруорда. Онон оһуохайы тэрийээччилэр, оһуохайдьыттар саха омук чулуу уолугар, көҥүл тустууга аан дойду чөмпүйүөнэ Виктор Лебедевкэ улаханнык үөрэн, долгуйан туран махтанабыт, алгыс тылларбытын аныыбыт. Маны сэргэ, биллэн турар, оһуохай күрэһин өйөөбүт бары спонсордарга хоолдьуктаах бэйэбит хоҥкуйан, сүһүөхтээх бэйэбит сүгүрүйэн туран барҕа махталбытын, алгыс тылларбытын тиэрдэбит.
Манна даҕатан эттэхпинэ, быйылгы оһуохайдьыттар түһүлгэлэригэр биир сонун ураты киллэрилиннэ. Ол курдук, оһуохай этээччигэ кынат дьоно элбэҕи быһаарар суолталаахтар. Ону өйдөөн, «Оһуохай» түмсүү баһылыга Александр Данилов бастыҥ кынат дьону улахан болҕомтоҕо ылла, махтанан туран улахан бириистэри туттартаата. Итиэннэ мантан ылата, ыһыахха, кинилэргэ болҕомто ууруллар буолуоҕун тоһоҕолоон эттэ.
Афанасий Афанасьев, дьүүллүүр сүбэ чилиэнэ, оһуохайдьыттары көрүүгэ-истиигэ, сыанабылы туруорууга кыттыбыта алтыс сыла:
—Быйылгы күөн күрэскэ оһуохайдьыттар бары кустук курдук куоһанан, ох курдук оҥостон кэлбиттэрэ харахха тута быраҕылынна. Түһүлгэҕэ бииртэн-биир чөллөркөй куоластаах, тутатына хоһуйар уус-уран, баай тыллаах дьон киһи эрэ көрдөр көрө олоруох туттан-хаптан, хааман-сиимэн, этэн-тыынан, сиртэн тэйэн ыла-ыла сэгэлдьийэн бардахтарына, оһуохайдаһыах санааҥ күүһүрэр.
Уран тыл уратыта, куолас мааныта, оһуохай оһуобайа Улуу Туймаада туонатыгар, Үс Хатыҥ үрдүгэр дуораһыйан олордо. Дьон-сэргэ үмүөрүстэ, оһуохайга кыттыста, үөрэн-көтөн сэгэйдэ, сэниэ-оноо да ылла.
Ил Дархан Айсен Николаев оһуохай түһүлгэтигэр кэлэн дьону-сэргэни кытта оһуохайдаабыта норуоту улаханнык үөртэ, санааларын кынаттаата, — диэн кэпсээтэ.
Улуу Туймаада туонатыгар, Үс Хатыҥ күөх оттоох кырдалыгар, элбэх киһи үмүөрүстэ, үөрүүнү үксэтистэ. Тас дойдуттан кэлбит ыалдьыттар оһуохайы улаханнык сэҥээрдилэр, кэрэхсээтилэр, биһирээтилэр. Саха норуотун үҥкүүтүгэр киирэн кыттыстылар, оһуохай туһунан токкоолоһон ыйыталастылар, видеоҕа уһуллулар, хаартыскаҕа түһэрдилэр.
Оттон оһуохай күрэһин тэрийээччилэр олус үөрэн туран:
—Баҕарыахпыт этэ хас түһүлгэ ахсын оһуохай оройуттан тутулларыгар, дьиэрэйэ, ыраахха диэри дуорайа турарыгар. Оччоҕо ыһыахпыт өссө күүһүрүө, улаатыа, сайдыа, тупсуо, — дэстилэр.
Бүгүн көҥүл оһуохайга сарсыардаттан баҕалаах дьон мустан, астына-дуоһуйа оһуохайдаан эттилэр-тыыннылар. Бэлиэтээбиттэринэн, барыта 27 киһи кытынна. Маныаха эдэрдэр үөрэнэ таарыйа холоммуттарын, кэлэр сылларга кыттан көрөргө баҕалаахтарын биллэрбиттэр.
Сардаана БАСНАЕВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru