Кэнники кэмҥэ дьон дьиэ ис бараанын олус киэргэтэр буоллулар. Манна мээнэ буолбакка, ханнык эрэ чопчу истиилинэн миэбэли, малы-салы дьүөрэлиир суолталаах. Скандинавскай, эко-истиил – кэнники сылларга киэҥник тарҕаннылар. Манна сырдык өҥ, судургу сурааһыннар, айылҕа матырыйааллара туһаныллаллар.
Джут быатынан арааһы барытын оҥоруохха сөп. Үчүгэйэ диэн – сыаната чэпчэки уонна оҥорорго судургу. Ону тэҥэ, джуттан оҥоһук үөһэ этиллибит аныгылыы скандинавскай уонна эко-истиилгэ сөп түбэһэр. Джуттан кыра көбүөрдэри, араамалары, вазалары, бэл, миэбэл бүрүөһүнүн оҥороллор.
Джут быаттан лаампа
Оттон билигин джут быаттан (нууччалыы “шпагат, шнур” диэн буолар) лаампа абажурун бэйэбит оҥорон көрүөҕүҥ. Дьиҥинэн, абажуру оҥоруу уустуга суох, уһаммат, уруһуйдаабат да киһи оҥоруон сөп, саҕалыахха эрэ наада.
Дьэ, онон, урукку, хал буолбут лаампа абажурун, джут быа мотуоктарын ылабыт. Урукку абажур бүрүөһүнүн ылыахха да, ылымыахха да сөп.
Быаны каркааска иҥиннэрэбит – баайан баран, хаста да үрдүнэн эрийэбит. Бу кэнниттэн, дьэ, быаны тарда-тарда абажур эркинин туруору эрийэбит.
Каркаас эркинэ барыта төгүрүччү быанан эриллибит кэнниттэн, түмүк быатын көстүбэт гына баайан, кистиибит. Өскөтүн, эрийэ олордоххо, биир мотуок быа тиийбэтэҕинэ, эмиэ түмүгүн кистээн баран, иккис мотуогу ылан, эрийэн барабыт.
Лаампаттан сылтаан абажур олус итийэн, умайан тахсыан сөп, ол иһин, кыаллар буоллаҕына, уоттан харыстыыр спрейинэн (анал маҕаһыыннарга атыыланар) ис-тас өттүттэн ыстарыҥ. Ону тэҥэ, боростуой лаампаны буолбакка, светодиоднайы туһанар ордук. Маннык лаампа итийбэт, онон куттала суох.
Дьэ, дьиэҕэ сылаас эйгэни олохтуур, саҥалыы тыыны биэрэр абажур бэлэм буолла!
Маны тэҥэ, иккис, өссө судургу ньыма эмиэ баар. Тимир, эбэтэр өстүөкүлэ плафоннаах лүүстүрэни, эбэтэр остуол лаампатын джут быанан килиэйдээн кэбиһиэххэ сөп. Ол гынан баран, туруору буолбакка, сытыары эрийэ-эрийэ, тута килиэйдээн иһиллэр.
Итии килиэйдээх бэстилиэти туһанар ордук. Ол суох буоллаҕына, дьэҥкир өҥнөөх “Момент Кристалл” килиэй барсыан сөп. Ол эрээри, абажур итийэр буоллаҕына, килиэй ууллан, сыт таһаарыан сөп. Онон бэрэбиэркэлээн көрөн баран, туһаммыт ордук.
Абажур ис өттүн эрийбэппит, бэйэтинэн хаалар. Сыта суох, түргэнник куурар маҥан кыраасканан кырааскалаан биэриэххэ сөп. Маннык абажур аныгылыы көстүүлээх, ханнык баҕарар дьиэ ис бараанын киэргэтэр.
Пластик ыстакаантан
Билигин аан дойду үрдүнэн экологическай хамсааһын күүһүрэн эрэр. Маллары биирдэ эрэ туттан баран, быраҕан кэбиспэккэ, иккиһин туһаҕа таһаарар наадалаах. Онон, эһиэхэ элбэх пластик ыстакаан мунньуллубут буоллаҕына, абажур оҥоруоххутун сөп.
Ыстакааннары бэйэ-бэйэлэрин кытары степлеринэн туттарабыт. Ол кэнниттэн төгүрүччү тутан, холбуубут. Иккис эрээтин бастакы эрээт үрдүнэн эмиэ итинник барабыт. Төгүрүк шар быһыылаах абажур буолуохтаах. Ыстакааннары эмиэ уоттан харыстыыр спрейинэн ыстарар уонна светодиоднай лаампаны туһанар ордук.
Ньуоскалартан лаампа
Пластик ньуоскалартан эмиэ оҥоруохха сөп (5-с ойуу). Ньуоскалар тутаахтарын быһаттыыбыт. 5 лиитирэлээх уу бытыылкатын түгэҕин оҥо быһан баран, аллараттан саҕалаан, ньуоскалары сыһыартыыбыт. Килиэйдээх бэстилиэти туһанар ордук, түргэнник уонна кытаанахтык хатар. Ньуоскалары балык хатырыгын курдук сыһыарабыт. Олус ураты көстүүлээх абажур буолар.
Сонун идиэйэлэр
Көрөргүт курдук, лаампа абажурун туохтан барытыттан оҥоруохха сөп. Онуоха сонун идиэйэлэри интэриниэттэн булан, таһаарабыт.
1. Уу иһэр трубочкалары, эбэтэр хаһыаттан синньигэстик эрийэн, тула туруору сыһыаран, эргэ лаампаны саҥардаҕыт. Ону тэҥэ, хайдах баҕарар быһыылыахха сөп.
2. Боробулуоха каркаастаах абажурга оҕуруолары иилэн, кэрэ көстүүлээх абажуру оҥоруохха сөп.
3. Мороженай палочкаларын сыһыаран, абажур оҥоһуллар (8-с ойуу). Бу курдук көннөрү талахтары да ойууртан булан, сыһыарыллар.
4. Макраме ньыматынан оҥоһуллубут абажур олус кэрэтик көстөр (9-с ойуу). Ол эрээри, маны сатыыр эрэ киһи оҥоруон сөп. Ретро-истиили сөбүлүүр буоллаххытына, күрүчүөгүнэн баайыллыбыт салпыаккалары килиэйдээн, оҥоруоххутун сөп.
6. Джут быатыттан эко-истииллээх киэргэллэри (ытарҕалары, браслеттары, түөскэ кэтэр кольелары) кытары оҥоруохха сөп. Манна оҕуруолары, таастары, стразовай лиэнтэни туһаныҥ.
Ангелина Васильева, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска: handmade.ru, hobby.ru