Горнай улууһугар үөрэх дьылын түмүгүнэн, бастыҥ кылааһы талар үгэстээхтэр. Бу оскуолалар, кылаастар икки ардыларыгар ыытыллар күрэхтэһии бүтүн улуус олохтоохторун болҕомтолорун улаханнык тардар.
Горнай улууһун баһылыгын дьаһалынан, 2011 сылтан улуус үрдүнэн «Сыл бастыҥ кылааһа» диэн күөн күрэс ыытыллар. Бу күөн күрэскэ 1-11 кылаастар 16 араас хайысханан, үөрэххэ ситиһиилэринэн, уопсастыбаннай, гражданскай-патриотическай тэрээһиҥҥэ кыттыыларынан, ситиһиилэринэн, үлэҕэ көхтөөхтөрүнэн, дьарыктарынан, уо.д.а. күрэстэһэллэр. Маныаха «Сыл бастыҥ кылааһыгар» үөрэнээччилэр бэрээдэги тутуһуулара, уопсастыбаннай тэрээһиннэргэ, билиини-көрүүнү тургутутар күрэстэргэ кыттыылара эмиэ көрүллэр, учуоттанар. Оскуола, нэһилиэк, улуус таһымыгар иитэр-үөрэтэр үлэни көҕүлээн, күүһүрдэн, тиһиктээн биэрэр диэн учууталлар да, төрөппүттэр да бэлиэтииллэр. Оскуола үлэһиттэрин, педагогтарын, кылаас салайааччыларын уонна үөрэнээччилэр эппиэтинэстэрэ уонна күрэскэ интриэстэрэ ордук улааппыта бэлиэтэнэр.
2019-2020 үөрэх дьылын күөн күрэстэһиитигэр, алын сүһүөх кылаастарга уопсайа сэттэ, орто бөлөххө аҕыс, үрдүкүлэргэ барыта уон кылаас күрэхтэһиигэ кыттан, сыл устатыгар эрбии тииһин курдук эгил-тэгил киирсибиттэр.
Түмүккэ 1-4 кылаастарга С.П.Данилов аатынан Бэрдьигэстээх орто оскуолатын 3 «Б» (кылаас сал. М.И.Николаева) кылааһа бастаабыт. Иккиһи Кэптин орто оскуолатын 3 кылааһа (кыл. сал. П.П.Луковцева) ылбыт. Үһүс бириистээх миэстэҕэ Кировскай орто оскуолатыттан 3 кылаас кэлэктиибэ (кыл.сал.Л.В.Платонова) тиксибит.
5-7 кылаастар ортолоругар, Бэрдьигэстээх гимназиятын 6 «А» кылааһа (сал.О.А.Андреева) кыайыылаах буолбут. Иккис миэстэни В.Д.Лонгинов аатынан Атамай оскуолатыттан 7 кылааһа (сал.Л.З.Алексеева), үсүһү — Кировскай оскуолатын 6 кылааһа (сал. Н.Н. Румянцева) ылбыттар.
8-11 кылаастар ортолоругар кыайыылааҕынан Кировскай орто оскуолатыттан 9 кылаас оҕолоро (сал.А.А.Андреева) тахсыбыттар. Иккис Бэрдьигэстээх улуустааҕы гимназиятын 10 кылааһа (сал.И.И.Рехлясов), үһүс Маҕарас орто оскуолатын 8 кылааһын кэлэктиибэ (сал.О.А.Корнилова) буолбуттар.
Бырайыакка сыл ахсын үөрэнээччилэр, учууталлар, төрөппүттэр олус кэрэхсээн, сэргээн кытталлар итиэннэ түмүгү долгуйа күүтэллэр диэн улуус дьаһалтатын саайтыгар бэлиэтииллэр. Хаһыс да сылын ыытыллар күөн күрэс улахан суолталааҕын уонна бүтүн улууһу сэҥээрдэрин горнайдар киэн туттан этэллэр.