1991 с. Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин алтынньы 17 күнүгэр таһаарбыт сокуонугар олоҕуран ахсынньы 20 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин бэрэсидьиэнин аан бастакы быыбара ыытыллыбата. Онон быйыл биһиги СӨ Үрдүкү салайар дуоһунаһын институтун 25 сылын бэлиэтиибит. Бэҕэһээ Опера уонна балет театрыгар онно анаммыт торжественнай мунньах буолла.
Михаил Ефимович бэҕэһээ Опера уонна балет театрыгар бэрэсидьиэн дуоһунаһа олоххо киирбитэ 25 сылын бэлиэтиир дьоро киэһэҕэ Россияны кытары биирбитин, инникитин да бииргэ буолуохтаахпытын этэн туран, Ил Дархаҥҥа Егор Борисовка өрөспүүбүлүкэ инники сайдыытын түстүүр стратегияны оҥорууга, улахан хампаанньалары кытары үлэлэһиигэ ситиһиини баҕарда. “Россияны кытары кыттыһан ыаллыы олоруохтаахпытын биһиги биир да сөкүүндэҕэ саарбахтаабатахпыт. Ити үтүө үгэс көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэн кэллэ, салгыы да салҕана туруоҕар эрэнэбин. Өрөспүүбүлүкэ сайдыытын түстүүр саҥа оҥоһулла сылдьар Стратегия биһиги өрөспүүбүлүкэбитин өссө үрдүк таһымҥа таһаарарын ситиһиэҕиҥ”, — диэн алгаата Михаил Николаев.
Оттон иккис бэрэсидьиэммит, билигин Федерация Сэбиэтин оборуонаҕа уонна куттал суох буолуутугар кэмитиэтин чилиэнэ Вячеслав Штыров оччолорго норуот бэйэтэ талбыт лидерэ былааска кэлбэтэҕэ буоллар, саҥа бырабыыталыстыба кыайан тэриллиэ, улахан хампаанньалары үүннээн-тэһииннээн Саха сирин туһугар үлэлэтии кыаллыа суоҕун бэлиэтээн эттэ. Кырдьык, оччолорго судаарыстыба таһымыгар саҥа систиэмэни тэрийэ иликпитинэ, дойдубутун барҕардарбыт, өрөспүүбүлүкэ социальнай эйгэтин тупсарарбыт бэрт күчүмэҕэй этэ. Ол иһин бастаан Штыров судаарыстыбаннай былааһы уларыта тутар, промышленноһы сайыннарар сорук турбута.
Ити хайысхаҕа Михаил Ефимович саҕалаабыт үлэтин салгыы Вячеслав Штыров иилээн-саҕалаан илдьэ хаалбыта. Бу туһунан кини: “Билигин эргиллэн көрдөххө, ньиэп, гаас промышленноһа, тимир суол тутуута барыта эмискэ баар буолбутун курдук көстөр. Дьиҥэр, итини тэрийиигэ элбэх сыра-сылба, үгүс үлэ-хамнас барбыта. Ити үлэ бэрэсидьиэн, бырабыыталыстыба былааннааһыныттан быһаччы тутулуктааҕа. Онон өрөспүүбүлүкэҕэ инвестордары, улахан хампаанньалары сыһыарыыга үрдүкү салайар дуоһунаспыт института кылаата олус улахан”, — диэн этэр Вячеслав Анатольевич.
Ил Дархан Егор Борисов бу үөрүүлээх дьаһалга бэйэтин этиитин өрөспүүбүлүкэ дьылҕатыгар улахан оруолу ылбыт историческай түгэннэртэн саҕалаата. “Дойдубут саҥа кэрдиис кэмҥэ үктэниитигэр үрдүкү салалтаҕа эппиэтинэһи толору сүгэр киһи, дуоһунас баар буолуохтааҕа. Ити кэмҥэ биһиэхэ быраап, сокуон өттүгэр бу тутан олорор туохпут да суоҕа. Урукку Конституция саҥа ирдэбилгэ эппиэттээбэтэ. Оттон саҥа докумуон өссө ылылла илигэ. Итиннэ, инники күөҥҥэ тахсан, Михаил Ефимович Федеративнай дуогабар түһэрсибитэ. Бу – Россияны ыһыллартан быыһыыр соҕотох суолбут этэ. Бэрэсидьиэн институтун улахан бастакы ситиһиитэ ити этэ”, — диэн бэлиэтиир кини.
Салгыы кини Михаил Николаев бэрэсидьиэннээбит сыллара өрөспүүбүлүкэ атаҕар туруутун, саҥа судаарыстыбаны тэрийиини, инникитин социальнай хайысхалаах өрөспүүбүлүкэ буолуутун кытары сибээстээҕин бэлиэтээтэ. Оттон Вячеслав Штыров социальнай хайысханы сайыннарыы экономиканы кытары быһаччы сибээстээҕин өйдөөн туран, саҥа экономиканы олохтооһуҥҥа улахан кылааты киллэрбитин эттэ. Ил Дархан этиитин түмүгэр судаарыстыбаны салайыыга утумнааһын баар буолуохтааҕын бэлиэтээн туран: “Өрөспүүбүлүкэ инники сайдыыта аҥардас Ил Дархантан эрэ тутулуктаах буолбатах. Манна бүттүүн, былаас, уопсатыба, бары кыттыһан үлэлээтэхпитинэ эрэ түмүктээх үлэ тахсыаҕа”, — диэн иһитиннэрдэ.
Аграфена КУЗЬМИНА.