Кутталлаах кирбиини куоһарда

Бөлөххө киир:

Ааспыт нэдиэлэҕэ батсаап ситимигэр кыраантан ууну хаһааныҥ, Дьокуускайдааҕы өрүс пуордун таһыгар ньиэп тохтон, «Водоканал» ууну араарар үһү диэн сурах киэҥник тарҕанна. Сымыйа диэҕи, иһитиннэриини Олох-дьаһах, хомунаалынай хаһаайыстыба уонна энергетика министиэристибэтэ оҥорбут. Ол иһин даҕаны, кыраантан кэлэр уу будулуйан дьэбин курдук өҥнөөх этэ. Бааннаҕа толордоххо, харааран түгэҕэ көстүбэт. Сылын аайы халаан уута ааһар кэмигэр уубут итинник киртийээччи. 

edersaas.ru

Ыам ыйын 11 күнүгэр «Дьокуускай» судоходнай хампаанньа эргэ хараабылын көтүрэ сылдьан, 1000 кв. м. иэннээх сиргэ өрүскэ ньиэби тохпута билиннэ. «Куорат олохтооҕо бензиҥҥэ майгынныыр сыты ылан, биһиэхэ тыллаан, тустаах бэрэбиэркэ оҥордубут. Ньиэп тохтубут сирэ «Водоканал» ууну баһар сириттэн 2 км. тэйиччи. Пристанская-2 уулусса оройуонугар ыраахтан сыта аҥылыйар хара өҥнөөх мазут кытылга кэлэн анньылла сытар, боротуокаттан устан номнуо Өлүөнэ өрүскэ киирбит”, — диэн СӨ айылҕа харыстабылын миниистирэ Сахамин Афанасьев эттэ. Маннык ыксаллаах быһыы-майгы тахсан, өрүс уутун тута 700 киилэ сорбенынан ыраастаабыттар уонна ньиэп тарҕамматын диэн икки хос күрүө туппуттар.

Өрүс пуордун хаһаайына кыһаммат 

Өрүс пуорда эргэрбит суудуналарын таһаҕас тиэйэр сиргэ харайар. Онно мазут уонна бензин тохто туралларын олохтоохтор бэлиэтии көрбүттэр. Ньиэп бородууктатын тиэйэр суудунаны эрбээбиттэрэ, халаан уута ааһар кэмигэр уу таһыма үрдээн, хара ньамах барыта өрүскэ түспүт. Бука муус сиртэн хоҥуннаран, ууга суурайан илдьэ барыа диэбиттэрэ сатамматах. Суудуна иһигэр ньиэп тобоҕо баарын билэ-билэ оботторбокко эрэ тимирдэрин эрбээбиттэрэ, айылҕаҕа улахан хоромньуну таһаарда.

Айылҕа харыстабылын үлэһиттэрэ этэллэринэн, уубутун киртиппит буруйдаах хампаанньа өрүһү ньиэптэн ыраастыырыгар сорудахтаабыттарын үрдүнэн, ыам ыйын 18 күнүгэр диэри туох да үлэ оҥоһуллубатах. Өрүскэ ньиэп тохтон баран хас да күн сыппыт.

Ол төрүөтэ өйдөнөр, былырыын 2017 с. Дьокуускайдааҕы өрүс пуордун Иркутскай уобаласка баар «Осетроватааҕы өрүс пуорда” АУо бүтүннүү, 100 % бэйэтин бас билиитигэр ылбыта. Онон, Өлүөнэ, Бүлүү эбэ устун таһаҕас, итиэннэ дьону тиэйэр хампаанньа Москубаҕа кииннээх улахан холдиҥҥа киирэр.

2016 с. Дьокуускайдааҕы өрүс пуорда 39,4 мөл. суумалаах харчыны киллэрбитэ, ону таһынан, 1,96 мөл. ночоотурбута диэн «Интерфакс Россия» суруйбута.

Сахалыы толкуйдаан көрдөххө, халыҥ харчыны эккирэтэн кэлбит дьон өрүспүт киртийэригэр улаханнык кыһаммат буолуохтаахтар. Устан иһэр хараабыл саахалланан, ньиэп тохтубута буоллар, өссө өйдөнүө этэ. Ол эрэн, пуорка турар хараабылы көтүрэ сылдьан, өрүскэ ньиэби тоҕуу дьон эппиэтинэһэ суоҕуттан, дьалаҕайдарыттан тахсар.

Итинтэн сиэттэрэн, 8.42 КоАП РФ ыстатыйатынан административнай ирдэбил ыытыллан, буруйдаахтары эппиэккэ тардарга, тулалыыр эйгэҕэ оҥорбут хоромньуларын төлөтөргө Росприроднадзор Саха сиринээҕи салаата тустаах үлэ ыытар. Маныаха ЫБММ, Тырааныспар полицията, Дьокуускайдааҕы айылҕа харыстабылын борокуратуурата, куорат дьаһалтата күүстэрин түмэн үлэлииллэр.

Кутталлаах кирбиини 405 төгүл куоһарбыт

Сахамин Афанасьев, СӨ айылҕа харыстабылын миниистирэ:

— Өрүс киртийбит сирит­тэн уу уонна буор ылан, аккредитованнай лабораторияҕа ыытан, химическэй састаабын чинчийэн көрдүбүт. Ол түмүгүнэн Өлүөнэ өрүс уутун киртийиитэ муҥутуур үрдүк кирбиигэ тиийбитэ билиннэ. Ууга арыы курдук уста сылдьар «хара көмүс»  40.5 мг/дм3 көрдөрөн, иһэр ууга 405 төгүл, балык хаһаайыстыбатыгар 810 төгүл көҥүллэнэр кирбиини куоһарыы барбыт.

Алдьархай буолбут сириттэн 500 м сүүрүк аллараа өттүнэн ыам ыйын 19 күнүнээҕи чинчийэн көрүү түмүгүнэн ууга ньиэп бородууктата 2.1 мг/дм3 баара, иһэр ууга 21 төгүл, балыкка 42 төгүл көҥүллэнэр кирбииттэн аһары барбыта билиннэ.

Биир килэмиэтири тэйэн баран ууну чинчийдэххэ, ууга ньиэп бородууктата 1.5 мг/дм3, иһэр ууга 15, балыкка 30 төгүл кутталлаах көрдөрүүнү куоһарара бэ­лиэтэннэ.

Ыам ыйын 19 күнүгэр Айылҕа харыстабылын Дьокуускайдааҕы кэмитиэтэ чинчийэн көрүүтүнэн, ньиэп тохтубут сириттэн 1 км сүүрүк хоту киртийии тарҕаммыт.

Кутталлаах кирбиини куоһарыы баарын үрдүнэн «Водоканал» ууну араарбатах сүрүн төрүөтэ диэн, ууну 8 м дириҥ сиртэн обортороллор, оттон ньиэп ньамаҕа уу үрдүгэр дагдайа сылдьар.

Ууну чаас аайы чинчийэбит 

Водоканал уу баһар сиригэр хас чаас аайы уу туругун чинчийэр. Роспотребнадзор үлэһиттэрэ, бырабыыталыстыба уонна Дьокуускай куорат дьаһалтата балаһыанньаны хонтуруолга туталлар.

Айылҕа харыстабылын Дьокуускайдааҕы кэмитиэтин салайааччыта Кирилл Алчин: «Миэстэтигэр 2 полуприцеп, 1 кран, 1 суудуна ньиэп ньамаҕын ыраастыырга бу өрөбүллэргэ үлэлээтилэр», —  диэн билиһиннэрдэ. Кини этэринэн, «Нефтесборщик-504» суудунаны эрбээннэр, өрүскэ мазут уонна ньиэп тобоҕо тохтубут.

Дьокуускай куорат дьаһалтатын үлэһиттэрэ ыам ыйын 18 күнүгэр акт оҥоро тахсар кэмнэригэр «Дьокуускай» судоходнай хампаанньа тырааныспарга куттала суох айаны хааччыйар, ыксаллаах быһыыга-майгыга инженерин Иван Анучины ыҥыран кэпсэппиттэр. Ол киһи: «2018 с. ыам ыйын 11 күнүгэр ньиэп тохтубутун билэммит, сарсыныгар бэйэбит күүспүтүн мунньан, 3 буочука ньиэп бородууктатын хомуйдубут уонна күрүө туттубут. Ыам ыйын 14 күнүгэр ньиэп тохтуутун содулун туоратарга алдьархайтан быыһыыр, бырамыысыланнаска куттала суох буолуу сервиһын хааччыйар тэрилтэни кытта дуогабар түһэрсибиппит», —  диэн хоруйдаабыт.

Мазуту кумаҕынан көмтүлэр

Ол күн түөрт киһи сиргэ сытар мазуту кумаҕынан көмө сылдьалларын дьаһалта үлэһиттэрэ көрбүт­тэр. Өрүскэ түспүт оттукка күрүө быста-быста тутуллан, ньиэп бээтинэтин бүтүннүү бүөлээбэтэх. Ону таһынан, күөх үүнээйилэр эмиэ эмсэҕэлээбиттэр.

Буруйдаах көлбөрүтүнэн кэбистэ

Ким буруйдааҕын ирдэһэр саҕана «Дьокуускай» судоходнай хампаанньа, ньиэп тохтубут суудуната биһиэнэ буолбатах, 2013 с. «Приморвторсырье-Саха сирэ» тэрилтэҕэ тимир луомун быһыытынан атыылаабыппыт диэн көлбөрүтүнэн кэбиспит. Оттон алдьархайы таһаарбыт суудуна сирин учаастага бу судоходнай хампаанньаҕа сурулла сылдьар.

Ыам ыйын 21 күнүгэр «Водоканалы», Олох-дьаһах, хомунаалынай хаһаайыстыба уонна энергетика министиэристибэтин кытта Өлүөнэ өрүскэ суудуналар сылдьар ханаалларын хамыыһыйа чинчийэн көрдө. Ол түмүгүнэн, суудунаҕа уста сылдьар ыраастыыр станция үлэлии турар, алдьархай тахсыбыт сиригэр күрүө бөҕөргөтүллүбүт уонна уу ньууругар хара бээтинэ сүппүт.

Саахал содула

Дьокуускай ууну оборторор станцията сүүрүк хоту аллараа баар буолан, тохтубут ньиэп сороҕо син биир онно устан тиийэрэ чуолкай. Ким эрэ дьалаҕайыттан, эппиэтинэһэ суоҕуттан бүтүн нэһилиэнньэ доруобуйата, балык ыама толук ууруллар. Судоходнай хампаанньа аата эрэ Дьокуускай, салалтата Иркутскайга, Москваҕа олорон улаханнык наадыйбат. Дьиҥэр, суудунаны металлолом оҥорон эрбиэх иннинэ, иһигэр хаалбыт ньиэп тобоҕун но­суоһунан оборторон ылбыттара буоллар, алдьархай тахсыа суох этэ.

Марианна Тыртыкова, «Саха сирэ», edersaas.ru

Манна даҕатан

Өрүспүтүн киһи киртитэрэ элбэх. Сороҕор алҕас, сороҕор соруйан. Бу видеоҕа көстөр өй аҥаардаахтар урут эмиэ, хомойуох иһин, бааллар этэ. Алта сыллааҕыта пароходствоҕа практикаланар биир кэлии уол киһиргээн, дьааттаах суурадаһыны өрүскэ тохпута. Хасыһын да төхтүрүйэрин видеокамераҕа эппитэ. Онтун социальнай ситимнэринэн тарҕатан, тутуллан, миэрэҕэ тардыллыбыта.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0