Бэс ыйын 16-17 күннэригэр Саха сиригэр норуоттар икки ардыларынааҕы виртуоз-хомусчуттар куонкурустара ыытыллара былааннанар. Бу сүҥкэн тэрээһиҥҥэ виртуоз-хомусчут аатын ылыан баҕарар 40-ча хандьыдаат уопсайа 14 дойдуттан уонна Арассыыйа 11 эрэгийиэниттэн кыттыаҕа.
Саха сирин чиэһин тоҕус кыттааччы көмүскүөҕэ. Кинилэр ааспыт күһүн сүүмэрдиир түһүмэҕи этэҥҥэ ааспыттара. Эркин Алексеев, Артур Семенов, Варвара Степанова, Айсен Деллохов, Айаал Дмитриев, Туяра Жиркова, Арыйаана Михайлова, Нарияна-Ренанто-Бочкарева уонна Георгий Слепцов.
Ол курдук Германияттан, Индияттан, Кытайтан, Австрияттан, Японияттан, Монголияттан, Туркменистантан талааннаах хомусчуттар кэлэн кыттыахтара.
Маны сэргэ, тэрээһин бочуоттаах ыалдьытынан аан дойду виртуоз-хомусчута, култуура үтүөлээх үлэһитэ, Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин туйгуна Миндигафур Зейнетдинов кэлиэҕэ.
Норуоттар икки ардыларынааҕы хомусчуттар куонкурустара туспа устуоруйалаах. Бу куонкурус Саха сиригэр иккитэ ыытыллыбыта. Ол курдук 1991 сыллаахха хомус муусукатын кэнгириэс-бэстибээлигэр уонна 2011 сыллаахха виртуоз-хомусчут аатын иҥэрэр улахан тэрээһин буолбута.
Ити икки куонкурустар түмүктэринэн уопсайа Арассыыйаттан Саха сирэ, Тыва, Башкортостан бэрэстэбиитэллэрэ уонна тас дойдуттан Кыргызстан, Япония, Франция, Норвегия, Австрия, АХШ-тан 18 хомусчут виртуоз-хомусчут аатын сүкпүтэ. 1991 сыллаахха виртуоз-хомусчут аатын Петр Оготоев, Спиридон Шишигин уонна Федора Гоголева, 2011 сылга ыытыллыбыт куонкуруска виртуоз-хомусчут аатын Альбина Дегтярева, Юлияна Кривошапкина-Дьүрүйээнэ уонна Ким Борисов ылбыттара.
Быйыл үһүс улахан куонкурус Арассыыйа Федерациятын бэрэсидьиэнин Гранын өйөбүлүнэн ыытыллар. Бу куонкуруһу Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбата, Култуура уонна духуобунай сайдыы министиэристибэтэ, ону сэргэ Хомус аан дойдутааҕы киинин мусуойа уонна норуоттар икки ардыларынааҕы варган муусукатын уопсастыбата тэрийэллэр. Тэрээһин сүрүн соругунан үгэс буолбут хомус муусукатын истиилин уонна араас норуоттар култуураларын аныгы кэмҥэ Арассыыйа уонна тас дойдуларга киэҥник тарҕатыы, сайыннарыы буолар. Тэрээһиҥҥэ 25 диэри саастаах дьон кыттар. Манна тоҕус кыайыылааҕы норуоттар икки ардыларынааҕы дьүүллүүр сүбэ састааба быһааран виртуоз-хомусчут аатын иҥэриэҕэ. Кыайыылаахтар дьупулуомнарынан, үрүҥ көмүс мэтээлинэн уонна 50 тыһыынча солкуобай харчынан бириэмийэлэниэхтэрэ.
Маны таһынан, тэрээһин чэрчитинэн хомусчуттар маассабай флешмобка тахсан (перформанс) оонньуохтара. Манна өрөспүүбүлүкэ улуустара кыттыыны ылан бүтүн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн хомус муусуката дьүрүһүйүө. Бэлиэтээн эттэххэ, бу тэрээһин “Саха” НКИХ ханаалга быһа көстүөҕэ. Оттон кыайыылаахтар гала-кэнсиэртэрэ бэс ыйын 17 күнүгэр П.А.Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатырыгар ыытыллыаҕа.
Ульяна Захарова, «Саха сирэ» хаһыат
Хаартыскаҕа 2001 с. бэс ыйын 24 күнүгэр Дойдулар икки ардыларынааҕы фестиваль кыттыылаахтара 1344 хомуска-варгаҥҥа оонньоон Гинеес рекордыгар киирбит түгэннэриттэн.