Үп миниистирэ Валерий Жондоров министиэристибэ 2017 сыллааҕы үлэтин отчуоттууругар, былырыыҥҥы бүддьүөт 94,5 % туолбутун туһунан иһитиннэрдэ.
Былырыыҥҥы бүддьүөт дохуоттаах чааһа 175,1 млрд солк. бигэргэммитэ. Сыл устата биэстэ уларыйан, 187,5 млрд солк. буолбута. Билиҥҥи туругунан, 177,2 млрд солк. тэҥнэспит. Итинтэн өрөспүүбүлүкэ бэйэтэ киллэринэр дохуота 112 млрд солк. ылар. Ол иһигэр нолуоктан киирэр үп 87,7 млрд солк. тэҥнэспит. Манна ордук барыстан уонна сир баайын хостооһунтан киирэр нолуоктарга оҕустарыы тахсыбыта көстөр. Валерий Алексеевич бэлиэтииринэн, ити доллар кууруһа уларыйбытын, нолуокка уларытыылар киирбиттэрин кытары сибээстээх. Манна даҕатан эттэххэ, Россияҕа былырыыҥҥы сыл бүддьүөтүн таҥыыга доллар кууруһа 67,4 солк. быһыллыбыта. Ол эрээри доллар ити кэрдиискэ диэри тахсыбатаҕа, сыл бүтүүтэ олох да 58,3 солк. түспүтэ. Онон 13 % кыччаан, бүддьүөккэ быһаччы оҕуста.
Итини барытын бырабыыталыстыба сыл ортото ааҕан-суоттаан көрөн баран, ороскуоту аһары ыыппат туһугар үлэлэспитэ. Бүддьүөт ороскуоттаах чааһа, быһа холуйан, 186,3 млрд солк. тэҥнэспит. Ити былааннаммытыттан 9,2 млрд солк. кыра.
Судаарыстыбаннай иэс 51,8 млрд солк. тэҥнэспит. Ити өрөспүүбүлүкэ бэйэтэ киллэринэр дохуотуттан (112 млрд солк.) 46,2 % ылар. Бүддьүөт кодексын нуорматыгар эппиэттиир.
Ол эрээри бүддьүөт социальнай эбэһээтэлистибэтин барытын толорон кэллэ. Бастакы уочарат, социальнай төлөбүрдэр бары толору төлөннүлэр. Ону сэргэ, бүддьүөт үлэһиттэрин хамнастарын үрдэтиигэ болҕомто уурулунна. Алтынньыттан педагогтар, быраастар, култуура, наука, социальнай эйгэ үлэһиттэрин хамнастара биллэрдик үрдээтэ. Манна анаан бүддьүөттэн 2,9 млрд солк. көрүллүбүтэ. Тохсунньуттан атын үлэһиттэр хамнастара 4 % үрдээтэ. Онон промышленность уонна тутуу тэрилтэлэрин аахпатахха, 2017 с. үлэһиттэр харчынан аахсар ыйдааҕы орто хамнастара 4,4 % үрдээн 54,4 тыһ. солк. тэҥнэспит.
Аграфена КУЗЬМИНА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru