Аныгы үйэҕэ дьон уйулҕа үлэһиттэригэр – психологтар көмөлөрүгэр ордук наадыйар буолбуттара бэлиэтэнэр. Урут бэйэлэригэр бүгэн хаалар, кыһалҕаны быһаарарга соччо үлэлээбэт буоллахтарына, билигин психолог биир саамай наадалаах идэ буолла. Онуоха биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр эдэр дьоҥҥо, дьиэ кэргэҥҥэ көмөлөһөр, араас хабааннаах үлэни ыытар киин баар.
Ыччат социальнай-психологическай өйөбүлүн киинэ 2000 сыллаахха арыллыбыта. Үс сылынан улуустарга 6 филиал арыллыбыта. 2006 сыллаахха өрөспүүбүлүкэтээҕи психологическай быыһыыр сулууспа тэриллибитэ. 2010 сыллаахтан өрөспүүбүлүкэтээҕи психологическай суһал көмө – итэҕэйии төлөпүөнэ үлэлиир.
Бүгүҥҥү күҥҥэ Ыччат, дьиэ кэргэн социальнай-психологическай өйөбүлүн киинэ 20 филиаллаах, барыта 113 үлэһиттээх.
Диагностикалыыр-коррекционнай отдел үлэһиттэрэ аҥаардас 2020 сылга 11 тыһыынча киһиэхэ көмөлөспүттэрэ. Мобильнай кириисис сулууспата 2014 сыллаахха тэриллибитэ. Сүрүннээн өй-санаа, эт-хаан өттүнэн күүһүлээһиҥҥэ түбэспит, эмсэҕэлээбит оҕолорго, кинилэр дьиэ кэргэттэригэр суһал көмөнү оҥороллор, көмөлөһөллөр. Төлөпүөн нүөмэрэ – 8 800 100 22 83.
Ыччат уонна дьиэ кэргэн министиэристибэтэ туруорсан, үлэлэһэн, 7 сыллааҕыта бу кириисис сулууспата арыллан, үлэтин саҕалыырыгар сүрүн сыалынан хаҕыс быһыыга-майгыга түбэспит, сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолорго уонна кинилэр дьиэ кэргэттэригэр киэҥ хабааннаах түргэн көмөнү оҥоруу буолар.
Манна үлэ 4 сүрүн хайысханан барар:
- Психологическай көмө (уйулҕа исписэлииһин сүбэтэ-амата, диагностика, коррекция);
- Юридическэй көмө (эмсэҕэлээбит оҕо быраабын, сокуоннай интэриэһин көмүскээһин, быраап өттүнэн көмөнү оҥоруу);
- Социальнай көмө (оҕо салгыы олоххо бэлэмнээх буоларыгар, атаҕар туруутугар социальнай педагогтар көмөлөрө).
Бу үлэни-хамнаһы тэрийиигэ бииргэ үлэлэһии түмүктээх буолар. Сулууспа ИДьМ, СӨ силиэстийэлиир салалтатын, доруобуйа харыстабылын, үөрэх, үлэ уонна социальнай сайдыы министиэристибэлэрин кытары үлэлэһэр. Ону тэҥэ, СӨ оҕо быраабын көмүскүүр боломуочунайын уонна СӨ Борокуратууратын кытары бииргэ көдьүүстээхтик үлэлииллэр.
2020 сылга “Итэҕэйии төлөпүөнүгэр” 2808 киһи эрийэн, психологическай көмөнү ылбыта. Манна сүрүннээн ыарахан балаһыанньаҕа түбэспит, бэйэлэригэр тиийинии курдук ыар санааҕа баттаппыт, уо.д.а. эдэр дьон эрийэллэр эбит. Онон бу үлэ олус эппиэтинэстээх уонна улахан социальнай суолталаах.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска: Ыччат, дьиэ кэргэн социальнай-психологическай өйөбүлүн киинэ.