Бүгүн Дьиэ кэргэн күнүгэр анаан Ыччат уонна дьиэ кэргэн социальнай-психологическай киинэ киһи ис уйулҕатыгар сыһыаннаах оҥоһуллар өҥө араас көрүҥүн быыстапкатын тэрийдилэр.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Төһөнөн сайдыылаах, тэтимнээх олоххо олоробут да, оччонон ыксаллаах, тыҥааһыннаах балаһыанньаҕа киирэрбит үксүүр курдук. Күн тура-тура бириэмэ былдьаһыгыттан да, ньиэрбэбит, ис турукпут өрүү күүрэ сылдьар. Онон психолог көмөтө киһиэхэ үксүгэр наадата — кэм ирдэбилэ.
Ол да иһин буолуо, бүгүҥҥү быыстапкаҕа киһи тоҕуоруһа муһунна. Кэлбит дьон хас да хайысханан психологтар сүбэлэрин ыллылар. Холобура, «коуч-сессияҕа» сорох киһи анал ньыманан туруоруммут сыалын ситиһэригэр бэйэтиттэн саҕыллар туох мэһэй үөскүүрүн биллэ. Оттон туруоруммут соругун толороругар ыарырҕатар киһи психологы кытта атах тэпсэн олорон сүбэлэтэн, тустаах сыалын ситиһэр ньымаларын ытыска уурдаран биэрдэ.
«Нейропсихология» хайысхаҕа киһи мэйиитигэр билэр-көрө дьоҕур сайдыытыгар сыһыаннаах тест көмөтүнэн психолог болҕомтолоох буолуу өрүттэрин арыйда.
«Эффектон» диэн көмпүүтэр диагностикатынан ис кыаххын быһааран, ханнык идэҕэ сыһыаннаахххын быһаарыы эмиэ үгүс киһини уочаракка муста.
«Бос Комфорт» диэн бэрт дьикти ааттаах быраагыраама сатаан тыыныы ньыматынан бэйэ ис туругун тупсарыыга туһаайыллыбыт буолан, манна бэйэтин бэрэбиэркэлэниэн баҕалаах дьон эмиэ элбэх.
Юридическай сүбэни ылааччы анаан оҥостон кэлэн, Ыччат уонна дьиэ кэргэн социальнай-психологическай киинин юриһыттан сүбэ ылла.
— Биһиги тэрилтэбит 2000 сылтан үлэлиир. Маннык быыстапкалары сылга иккитэ-үстэ ыытабыт. Бүгүн дьиэ кэргэн күнүгэр анаммыт тэрээһиҥҥэ кииммит 20-тэн тахса психолога үлэлээтэ. Үлэһиттэрбит идэлэрин сотору-сотору үрдэтэр буолан, саҥаттан саҥа ньыманы, хайысханы олоххо киллэрэн иһэбит. Онон биһиги өҥөлөрбүтүнэн дьон чаастатык туһанар. Бүгүҥҥү быыстапкаҕа 200-тэн тахса киһи сырытта. Кэрэхсэбиллээҕэ баар, оҕолорун илдьэ кэлбит дьиэ кэргэттэртэн саҕалаан, устудьуоннар, саастаах дьон кытта кэлэн психологтар сүбэлэрин ыллылар, — диэн кэпсиир Ыччат уонна дьиэ кэргэн социальнай-психологическай киинин дириэктэрин солбуйааччы Ольга Львова.
Үгүс киһи тэрээһин туһунан бу сарсыарда Саха араадьыйатын «Тэттик сонуннарыттан» истэн билбиттэр. Сорохтор — социальнай ситимнэртэн.
— Миэхэ бу быыстапка ыытылларын туһунан дьүөгэм батсаабынан биллэрбитэ. Идэбинэн — ювелирбын. Биир чааһынан бүтэр инибин диэн орочуоттанан кэлбитим да, киһи интэриэһиргиирэ элбэх эбит. Ол иһин оҕобун оскуолаҕа атааран баран, иккистээн кэллим. «Коуч-сессияҕа» бэйэбэр сыал туруорарга үөрэнним. Билбэтим олус элбэх эбит. Онон күннээҕинэн олорбот, үгүһү ситиһэр туһугар психолог сүбэтин истэн, олоҕу саҥалыы хараҕынан көрүөххэ наада эбит диэн санааҕа кэллим. Өссө кииҥҥэ бэйэлэтигэр тиийэн, доруобуйабын көннөрөргө кэккэ сүбэни ылаары анаан суруйтардым. Урут куораппытыгар маннык туһалаах киин баарын билбэт этим. Онон олохпор туһалаах тэрээһиҥҥэ сылдьан олус астынным, — диэн санаатын үллэһиннэ Ньургуйаана Лебедева.
Ити курдук Дьиэ кэргэн күнүгэр бэртээхэй тэрээһин ыытыллан, үгүс киһи олоҕор саҥа олугу уурарыгар психологтар улахан өйөбүлү оҥордулар.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru