Куоракка билигин хаһааҥҥытааҕар даҕаны элбэх дьиэ тутуллар. Биир сайын иһигэр конструктор курдук 10 тахса этээстээх дьиэни тутан таһаараллар. Ол дьиэлэрэ олорон истэх аайы итэҕэһэ кыра-кыралаан тахсан иһэр. Сорох ыаллар сыаналаах өрөмүөн оҥостубуттарын кэннэ истиэнэлэрэ хайа барар, ардах түстэҕинэ болкуоннарын үрдэ тэстэ турар. Атыттар кыһын дьиэлэрин иһигэр тымныы салгын курдары оонньуур, баар хайаҕаһынан барытынан үрэр, эбэтэр киһи доруобуйатыгар буортулаах сылытар матырыйааллары туттаннар, аны итиититтэн, салгын тиийбэтиттэн сатаан утуйбаппыт дииллэр.
edersaas.ru
Онон саҥа дьиэни таһыттан көрдөххө, тупсаҕай көрүҥнээҕин, аныгылыы оҥоһуулааҕын иһин, халыҥ харчыны эккирэтэн, үллэр үпкэ үлүмнэһэн ыксалынан туппут дьиэлэрин хаачыстыбата мөлтөх соҕус.
17 ыалга итии ууну араардылар
Биһиги эрэдээксийэбитигэр бу күннэргэ итини туоһулуур маннык сурук киирдэ:
— Рыдзинскай уул. 18/14 «б» аадырыһыгар үс сыллааҕыта “Республика” ааҕыныстыба риэлтордара тиксэрэн, “Доступное Жилье” ХЭТ, хамсаабат баай-дуол ааҕыныстыбатыттан кыбартыыра атыыласпыппыт. Сабыс саҥа дьиэҕэ киирэр саныахха да үчүгэй курдуга, өлүүлэһэн тутууга харчыбытын угаммыт, сыаната да куорат киэниттэн удамыр соҕуһа.
Дьиэ тута үлэҕэ киирэр диэн эрэннэрбиттэрэ. Өрөмүөн оҥостон, тута көспүппүт. Ол эрээри кэлэр ыйга, онтон аныгыс ыйга докумуоҥҥутун биэриэхпит диэн көһөрөн испиттэрэ. Түмүгэр, үһүс сылбыт буолла. Кыбартыыра иһин төлөбүрү төлүүр кыахпыт суох. «Бюджетник» салайар хампаанньа счет суох диэн ыларга тиэтэйбэт.
Пропискаланар кыах суох буолан, аймахтарбытыгар регистрациялаахпыт.
Дьиэбитин туппут тэрилтэ дириэктэригэр эрийэбит да, наар сууттаһар аатырар. Киһилии тугу да эппэт. Сураҕа, атын тэрилтэ сиригэр киирэн туппут үһү. Биһиги атыыласпыт дьон ону хантан билиэхпитий.
Аны бу сайын итии уубутун араарбыттара. «Бюджетник» салайар хампаанньа, баҕар, быйыл ититиигэ олох да холбуохпут суоҕа диэн куттаатылар. Оччоҕуна бу элбэх кыбартыыралаах дьиэ олохтоохторо хайдах буолабыт?
Ис дьиҥэ, тутар хампаанньа дьиэ турар сирин докумуоннаспакка, бэриллибит сиртэн таһынан атын киһи сиригэр («Синяя птица» ХЭТ учаастагар) тахсан туппут. Онтон сылтаан, олохтоохтор үһүс сылын сатаан пропискаламмакка, итии уута суох олороллор.
Тоҕо маннык балаһыанньа тахсыбытын билээри, тутааччыларга, «Доступное жилье» тэрилтэ дириэктэригэр Михаил Матвеевка эрийэ сырыттым. Кини киһи өйдөөбөтүн курдук, кимиэхэ хас мөлүйүөн төлүөхтээҕин, ким төһөнү көрдүүрүн үрүт үрдүгэр эттэ. Көрсөн кэпсэтиэх, балаһыанньаны быһааран биэриҥ диэбиппин бириэмэтэ, батсааба кытта суоҕун, харчы төлөннөҕүнэ биирдэ дьиэ докумуона бэлэм буоларын эттэ. Иккистээн-үһүстээн, сарсыныгар эмиэ хас да төгүл эрийбиппин төлөпүөнүн ылбата.
“Энергосбыт” сылааһы биэрэртэн аккаастанар
«Бюджетник» УК дириэктэрэ Виктория Гаврильева:
— Энергосбыт сылааһы биэриэҕин, дьиэни үлэҕэ киллэрии туһунан аакта суох. Тутааччы хампаанньа энергетиктэргэ сылааһы төлүүрүн мэктиэлиир сурук суруйуон наада, ону, хомойуох иһин, тойонноро куоракка суох, Москваҕа баар дииллэр. Рыдзинскай уул. 18/14 «б» дьиэҕэ олорор дьон куорат дьаһалтатыгар кыһалҕаларын быһаартаралларыгар сүбэлиибин. Күн бүгүн Энергосбыт бу аадырыска сылааһы биэрэртэн аккаастанар. Ол харчытын ким төлүөй? Онон биһиги ититии кыраанын аһар бырааппыт суох. Энергосбыт дьиэ туттарыллыбытын туһунан аакта оҥоһулла илигинэ сылааһы биэрбэт. Былырыын тутааччы мэктиэ сурук суруйан ититиини биэрбиттэрэ. Билигин ханна куота сылдьара биллибэт, сибээскэ тахсыбат. Сурах хоту, иэһин төлөөбөккө, моҥкуруут баран эрэр дииллэр.
Сокуоннайа суох тутуу
СӨ Тутуу ситимигэр уонна архитектураҕа миниистирин солбуйааччы Павел Аргунов:
— Рыдзинскай уул. 18/14 «б» аадырыһыгар үс этээстээх 17 кыбартыыралаах дьиэни тутааччы сири көҥүлэ суох ылан туппут. Ол эрэн, дьон онно киирэн номнуо олороллор. Бу эбийиэк тутууга көҥүлэ суоҕун иһин олохтоохтор дьиэлэрин докумуонун ыла иликтэр, аны итии уу, сылаас холбоноругар эрэйи көрсөллөр. Маннык кыһалҕалаах боппуруоһу Борокуратуура уорганнара быһаарыахтарын сөп.
Госстройжилнадзор өлүүлэһэн тутууну хонтуруоллуур салаатын сүрүннүүр исписэлииһэ Айхал Васильев:
— «Доступное Жилье” ХЭТ, хамсаабат баай-дуол ааҕыныстыбата Дьокуускай куорат 16 кыбартаалыгар 30 кыбартыыралаах дьиэ таһыгар эбии 17 кыбартыыралаах дьиэни сир учаастагын кыраныыссатын таһыгар тахсан, «Синяя птица» ХЭТ сиригэр тутан таһаарбыт.
Куорат тутууга Департамена иһитиннэрбитинэн, тутууга көҥүл бэриллибэтэх.
Дьиэ бырайыагын докумуона РФ Куораты тутууга кодексатын 49 ыст. 2 чааһын быһыытынан, булгуччулаах экспертизаны ааһара наадата суох. Эмиэ ити кодекса 54 ыстатыйатын 1 чааһыгар сурулла сылдьарынан, судаарыстыба итинник эбийиэктэри кэтээн көрөрө ирдэммэт.
Онон «Синяя птица» ХЭТ тутааччыга былдьаппыт сирин 11 500 000 солк. атыылыырын туһунан эппит. Тутааччы маннык улахан сууманы төлүүртэн аккаастаммыт.
Ол иһин 2017 сыл кулун тутар 9 күнүгэр «Синяя птица» ХЭТ СӨ Арбитражнай суутугар сирин сорҕотун былдьаппыт хоромньутун тутааччыттан ирдэһэр исковай сайабылыанньатын киллэрбит. Арбитражнай суут 2017 с. сэтинньи 24 күнүгэр тутааччы «Синяя птица» ХЭТ 1 687 000 солк. төлүүрүгэр уураахтаабыт.
Оттон тутааччы бэйэтэ этэринэн, дьиэ тутуллубут сирин учаастагын атыылаһан ыларга, докумуон оҥорторорго ити үөһэ этиллибит суумалаах харчыны көрдүү сылдьар.
Дьокуускай куорат дьаһалтата эбийиэги үлэҕэ киллэрэргэ көҥүлү тутааччы былдьаан ылбыт сирин бэйэтин бас билиитигэр оҥортордоҕуна биирдэ биэриэхтээх.
Түмүк: тэрилтэ төлөөтөҕүнэ эрэ докумуоннаһаллар
Тутааччы «Доступное Жилье» ХЭТ кэккэлэһэ турар атын киһи учаастагын сорҕотугар дьиэ тутан, мөлүйүөнүнэн суумалаах иэскэ киирдэ, дьону да эрэйдээтэ. Бу халлаан тымныйбытын, хаардаах ардах түспүтүн кэннэ «Энергосбыт» 17 ыалга сылааһы биэрбэтин быһаарар суругу эрэдээксийэ аатыгар ыытарыгар көрдөспүппүт. Эппиэт кэлбэтэҕэ. Хата, быыбар күнүгэр өрөбүлгэ, сылааһы биэрдилэр. Ол эрэн тутааччы «Синяя птица» ХЭТ ирдэһэр 1 687 000 солк. харчытын төлөөтөҕүнэ биирдэ дьиэ докумуона оҥоһуллар. Балтараа мөлүйүөнтэн тахса үп төлөнүөр диэри олохтоохтор сатаан пропискаламмакка, ол аата оҕолорун уһуйааҥҥа, оскуолаҕа киллэрэр бырааба, итии уута суох олороллор. Аны сыл ахсын ититэр сезон саҕаланыыта куттал – быйыл сылааһы биэриэхтэрэ эрэ, суох эрэ. Тутааччы эппиэтинэһэ суоҕуттан 17 ыал хаһан дьиэлэрин докумуонун туталлара биллибэт.
Марианна Тыртыкова, «Саха сирэ», edersaas.ru