РФ президенин быыбарыгар кыттар хандьыдааттар (Владимир Жириновскайтан, Павел Грудининтан ураты) илии баттааһыны хомуйуулара түмүктэнэн эрэр. Билигин президеннии олорор Владимир Путин тохсунньу 5 күнүттэн саҕалаан балтараа мөлүйүөн куолаһы хомуйда. Итинэн илии баттааһынын хомуйан бүттүлэр.
Владимир Путин быыбарга бу сырыыга баартыйаттан буолбакка, бэйэтэ кандидатуратын туруоруммута. Кинини эрдэ “Биир ньыгыл Россия” уонна “Сиэрдээх Россия” баартыйалар өйөөбүттэрэ. “Сиэрдээхтэр” баһылыктара Сергей Миронов бу түгэни: “Путиҥҥа ыйааһын буолуох сөптөөх хандьыдаат суох. Иккис миэстэ эрэ иһин киирсэр “фейковай хандьыдааттары” кытары тэҥҥэ сүүрсэр санаабыт суох”, — диэн баартыйаларын сийиэһигэр быһааран эппитэ.
Кэлин бу испииһэккэ өссө хас да баартыйа эбилиннэ. Ол курдук, “Родина”, “Патриоты России”, “Гражданская платформа”, “Партия пенсионеров России”, “Партия свободных граждан”, “Гражданская сила”, “Города России”, “За справедливость” баартыйалар өйөөтүлэр. Ааспыт нэдиэлэ бүтүүтэ “Партия пенсионеров за социальную справедливость” өйүүрүн биллэрдэ. Бэрэссэдээтэл Владимир Бураков: “Билиҥҥи уустук кэмҥэ лидери уларытар сатаммат. Хандьыдаакка бэйэбит этиилэрбитин бэлэмнээн олоробут. Инникитин бу киллэрбит боппуруостарбытыгар уларыйыы барыаҕа диэн эрэнэбит”, — диэн бэлиэтиир.
Ону таһынан, “Честно” баартыйаттан турбут Роман Худяков бу нэдиэлэҕэ бэнидиэнньиккэ кэлэн Киин быыбардыыр хамыыһыйа мунньаҕар кандидатуратын Владимир Путин туһатыгар устунарын туһунан биллэрдэ. Кини бу туһунан: “Илии баттааһынын хомуйуутун кэмигэр үгүс киһини көрсөн кэпсэттибит. Уонна биир лидербит тула түмсүөххэ наада эбит диэн түмүккэ кэллибит”, — диэн этэр.
Манна сыһыаран эттэххэ, Киин быыбардыыр хамыыһыйа ити мунньаҕар Владимир Жириновскай уонна Владимир Путин итэҕэллээх дьонун регистрациялааһын барбыта. Саҥа дааннайынан, Владимир Вольфовичка – 443, Владимир Владимировичка – 413 киһи киирдэ. Сокуон быһыытынан, хандьыдааттар 600 киһини итэҕэллээх дьонунан регистрациялыахтарын сөп.
Билиҥҥи туругунан, 14 баартыйа, 2 бэйэтин кандидатуратын туруоруммут хандьыдаат бүлүтүөҥҥэ киирэр иһин өрө мөхсө сылдьаллар. 14 баартыйаттан ЛДПР уонна КПРФ хандьыдааттара регистрацияны ааспыттара. Владимир Жириновскай уонна Павел Грудинин быыбар бастакы түһүмэҕин ааспыт дьон быһыытынан, билигин нэһилиэнньэни кытары хото көрсө сылдьаллар. Этэргэ дылы, бэйэ-бэйэлэрин кытары “киирсэллэр”. Павел Грудинин Киин быыбардыыр хамыыһыйаҕа дохуотун туһунан сибидиэнньэни туттарарыгар тас дойдуларга баһаам элбэх уурунуулаах сылдьыбыта биллэн хаалбыта. Владимир Жириновскай итини устар ууну сомоҕолуур уус тылыгар куруутун ахтар. Павел Николаевич ити аайы кыһаммат: “Хайа да түгэҥҥэ инним хоту баран иһиэм, бүтэһиккэ диэри киирсэбин”, — диэн бигэ санаалаах. Ол эрээри бу күннэргэ РФКП Новосибирскайга “Правда” хаһыакка хандьыдааты аҕытаассыйалыыр матырыйаала анал фондаттан төлөммөккө тахсыбытын туһунан киин бэчээккэ иһитиннэрдилэр. Киин быыбардыыр хамыыһыйа тахсыбыт матырыйаалы сыныйан үөрэтиэҕэ.
Ону сэргэ, өссө биир хандьыдаат, “Альянс зеленых” баартыйаттан кыттар Эльвира Агурбаш быыбарга сыыһаны таһаарбыта билиннэ. Кини Россияны таһынан Казахстан гражданкатын быһыытынан сылдьар эбит. Сокуон быһыытынан, икки гражданстволаах киһи бэрэсидьиэн буолара көҥүллэммэт. Билигин хандьыдаат Казахстан посольствотын кытары кэпсэтии ыыта сылдьар. Онон хандьыдаат салгыы кыттара-кыттыбата биллибэт.
Аграфена КУЗЬМИНА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru.