Президент быыбарыгар 15 киһи бэйэтин кандидатуратын туруорунна
Быыбар киин хамыыһыйата тохсунньу 7 күнүнэн РФ президенин быыбарыгар бэйэ баҕатынан кыттар кандидаттартан докумуон тутуутун түмүктээтэ. Хамыыһыйаҕа барыта 15 “самовыдвиженец” докумуонун туттарда. Партияттан киирсэр кандидаттар болдьохторо тохсунньу 12 күнүнэн түмүктэнэр.
Хамыыһыйа иһитиннэрэр. Бу иннинэ хамыыһыйа бэрэссэдээтэлэ Элла Памфилова кулун тутардааҕы быыбарга барыта 67 кандидат кыттыан баҕалааҕын биллэрбитин туһунан иһитиннэрбитэ. Ол курдук, 46 киһи кандидатураларын бэйэлэрэ туруорунан кыттыахтарын баҕаралларын биллэрбиттэрэ. Ол эрээри, докумуоннарын 15 киһи туттарда.
Сокуон уларыйыыта. Бэлиэтээн эттэххэ, билиҥҥи сокуонунан быыбарга бэйэ кандидатуратын туруорунар дьон 300 тыһыынчаттан тахса илии баттааһыны хомуйуохтаахтар. Биир регионтан 7,5 тыһ. элбэҕэ суох куолаһы хомуйар көҥүллэнэр. Ити быыбарга кыттыыны быдан сымнатта. 2012 сыллаахха буолбут быыбарга “самовыдвиженецтар” уонна парламеҥҥа миэстэтэ суох партиялартан кыттар дьон 2 мөлүйүөнтэн итэҕэһэ суох илии баттааһынын хомуйуохтаахтар этэ. Бу боруогу бэрт аҕыйах киһи атыллаабыта да, биэтэккэ бэйэтин кандидатуратын туруоруммут Михаил Прохоров тиийэн, регистрацияны ааспыта. Быыбарга Михаил Дмитриевич үһүс миэстэҕэ тахсыбыта, кэлин “Гражданскай платформа” партияны тэрийбитэ.
Онон сокуоҥҥа итинник уларыйыы киирэн, быйылгы быыбарга кыттыан баҕалаах киһи ахсаана биллэ эбилиннэ. Маннык хартыына сүүрбэччэ сыллааҕыта, 1996 с., хатыламмыта. Ити сыл президент быыбарыгар 78 кандидат быыбарга кыттар баҕалааҕын биллэрбитэ.
Кандидаттар. Билиҥҥи туругунан, Владимир Путины кытары коммунист Павел Грудинин (бу сырыыга Геннадий Зюганов кыттыбата), биллэр-көстөр бэлиитик “либерал-демократ” Владимир Жириновскай, бизнесмен, “Партия роста” бэрэссэдээтэлэ Борис Титов, “Яблоко” лидерэ Григорий Явлинскай (ааспыттааҥҥы быыбарга илии баттааһынын ааспатаҕа) иһэллэр. Айдааннаах Алексей Навальнай ахсынньы 24 күнүгэр хамыыһыйаҕа докумуонун туттарбыта да, аккаас ылбыта. Суутун дьыалата түмүктэнэ илик буолан, кини быыбарга кыттар кыаҕа суох. Оттон “Гражданскай инициативаттан” кыттар Ксения Собчагы быыбары көргө-күлүүгэ кубулутта диэн этэллэр. Ол эрээри кини холобурун батыһан, быыбары “пиар” оҥостор дьон элбэхтэр.
Болдьохтор. Быыбардыыр хамыыһыйа ахсынньы 18 күнүттэн саҕаламмыта. Тохсунньу 7 күнүнэн бэйэ баҕатынан быыбарга кыттар кандидаттартан докумуону ылыы түмүктэннэ. Партиялаахтар докумуоннарын биэрэр бүтэһик күннэрэ – тохсунньу 12 күнэ.
Тохсунньу 31 күнүнэн кандидаттары регистрациялааһын түмүктэниэҕэ. Олунньу 10 күнүгэр диэри Быыбар киин хамыыһыйата испииһэги чуолкайдаан таһаарыаҕа. Агитация кулун тутар 16 күнүгэр диэри ыытыллыаҕа. Быыбар кулун тутар 18 күнүгэр буолар.
Аграфена КУЗЬМИНА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru