Бүгүҥҥүттэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕин үлэһиттэрин тохсунньутааҕы мунньаҕа саҕаланна. Быйылгы сыл СӨ Үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтигэр Оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин тэриллибитэ 100 сылыгар ананар.
Оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин историята кэрэһилииринэн, Саха сиригэр маҥнай оҕо былаһааккалара аһыллыбыттар. Ол кэнниттэн, биир үйэ анараа өттүгэр маҥнайгы уһуйаан баар буолбут. Өскөтүн, 1920 сыллаахха, уопсайа, 5 оҕо саадыгар 200 оҕо хабыллар эбит буоллаҕына, 2020 сылга ити сыыппара 809 (72 тыһыынча 800 оҕо) тэҥнэһэр.
Бэлиэ сылы арыйар үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Ольга Балабкина: “Саха АССР төрүттэммитэ 100 сааһын икки сылынан туолар, оттон оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин тэриллибитэ номнуо 100 сыла. Историяны ахталларыгар өрүү икки эрэ өртүн көрөллөр – саҕаланыытын уонна бүгүҥҥүтүн. Сэрии кэминээҕи, сэрии кэннинээҕи сылларга сайдыыта умнулла быһыытыйар. Былыр даҕаны, быйыл даҕаны кырачааннары кытта ким үлэлиэхтээҕин туһунан өйдөбүл уларыйбат – саамай үтүө, амарах сүрэхтээх, оҕону таптыыр дьон.
Сыл анараа өттүгэр биһиги дьааһылаларга үлэлиир педагогтары бэлэмнээһиҥҥэ хат төннүөхтээхпит диэн соругу туруорбуппут. Уһуйаан тутуута барар, миэстэ тахсар. Ол эрээри, билигин даҕаны 1950-1960-с сылларга тутуллубут саахалланар туруктаах, мас уһуйааннар бааллар”, — диэн иһитиннэрдэ итиэннэ маныаха үлэ барарын, инники күөҥҥэ нэһилиэктэр демографическай кэскиллэрэ учуоттанарын ыйда.
СӨ Үөрэҕин уонна наукатын миниистирэ Владимир Егоров ааспыт сыллааҕы үөрэх туһунан отчуотугар уһуйаан салаатыгар балачча киэҥник тохтоото. Саха сиригэр бу эйгэҕэ тутуу балысханнык барар. Чопчу 2019 сылы ылан көрөр эбит буоллахха, барыта 2655 миэстэлээх 23 уһуйаан тутуллубут.
“Үөрэх” нацинальнай бырайыак “Оҕолоох ыалы өйүүр” эрэгийиэннээҕи бырайыак иитинэн, 2024 сылга диэри 3-гэр диэри саастаах оҕолору сайыннарыыга усулуобуйаны олохтуохтаахтар.
Оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин 100 сыллаах эстафетатын туоһутун – кубогы бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин солбуйааччы үөрүүлээх быһыы-майгы ортотугар Дьокуускай куорат үөрэҕин управлениетын начальнигар Алексей Семеновка туттарда. Кубок сыл устата Саха сирин улуустарын барытынынан эргийэн кэлиэҕэ.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска: Дьокуускай куорат дьаһалтата, Андрей СОРОКИН (СИА).