Орто Халымаҕа хомунаалынай тэрилтэни үлэлэтэр «Новосельцев А.А.» урбаанньыт үлэтин толорбокко септик тэстэн, кирдээх уу тохтон, бөх-сах таһынан баран хомуллубатаҕа ыраатта. Онтон сылтаан, куоракка экологическай алдьархай тахсан эрэр диэн олохтоохтор социальнай ситимҥэ суруйдулар.
edersaas.ru
Тохсунньу 26 күнүгэр Орто Халыма куорат баһылыга Владимир Шаборшин, улуус баһылыга Евгений Слепцов СӨ ОДьКХ уонна энергетикаҕа министиэристибэтин кытта мунньахха сытыы кыһалҕаны дьүүллэстилэр. Миниистир Дмитрий Садовников куоракка тоҕо кирдээх уу тохторун, бөх-сах хомуллубатын ыйыталаспытыгар олохтоохтор буруйдаах Новосельцев диэки ыйдылар. Оттон ол киһи кини иннигэр үлэлээбит дьоҥҥо буруйун көлбөрүтүнэн кэбистэ.
Билиҥҥи туругунан, Орто Халыма септигыттан убаҕас тобоҕу кэмигэр оботторбокколор кирдээх уу туолан, хам тоҥон хаалбыт. Онтон сылтаан, кирдээх уу таһынан бычыахтаан, дьиэлэр тиэргэннэрин толорбут. Оҥоһуллубут аакта быһыытынан, 12 кыбартыыралаах дьиэ уонна оройуон балыыһатын тэлгэһэтигэр ол кирдээх уулара тохто турар.
Хам тоҥмут септик
Убаҕас тобох муус халҕаһа буолан, олохтоохтор гарааска уонна хаһаайыстыбаннай тутууга киирэллэрин мэһэйдээбит. Ол бөҕү ким да ыраастаабат, харайбат. Септиктэр хаһаайыннара суох буолан, аһары туолан, таһынан баран сыталлар. Хонтуруоллуур уорганнар муниципальнай тэриллии аатыгар ыстараап суруйаллар, оттон кыһалҕаны туоратыыга туох да үлэ оҥоһуллубатын дьаһалта үлэһиттэрэ этэллэр.
«Септигы ыраастыырга, бөҕү хомуйарга тустаах үлэ барбатаҕына аны саас ол барыта сытыйан-ымыйан, санитарнай-эпидемиологическай алдьархай тахсыан сөп. Оннукка тиэрдэр сатаммат. Баар кыһалҕаны билигин быһаарыахха наада», — диир Дмитрий Садовников.
Владимир Шаборшин этэринэн, хомунаалынай хаһаайыстыба үлэтэ Александр Новосельцевы кытта убаҕас тобоҕу сүөкүүргэ, бөҕү хомуйарга дуогабардаһыахтарыттан, 2017 сылтан моһуогурбут. Оччолортон кирдээх уу тохтон, 2017 сыл ахсынньытыгар бэдэрээтчиттэрэ үлэтин олох да толорбокко, дуогабары бэйэтин өттүттэн көтүрэрин туһунан иһитиннэрбит.
Үлэтин толорботох Новосельцев
«Кыраапык быһыытынан, ыйга 814 рейс оҥоһуллуохтаах этэ. Оттон Новосельцев икки эрэ убаҕас тобоҕу тиэйэр массыыналаах. Ол массыына полигоҥҥа диэри биир чаас айанныыр. 814 рейсэни оҥорорго кырата түөрт массыына наада», — диэн быһаарар Орто Халыма баһылыга.
Бу боппуруоһу быһаарарга олохтоох дьаһалта бөҕү тиэйэргэ уонна убаҕас тобоҕу сүөкүүргэ «Комфорт» диэн саҥа тэриллибит ХЭТ булан кэпсэппит. «Комфорт» убаҕас тобоҕу тиэйэр массыыната суох буолан, туораттан тиэхиньикэ наймылаһан, 2018 сыл алтынньытыгар диэри кыаҕа баарынан үлэлии сатаабыт. Сэтинньигэ Муниципальнай тэриллии ырааһы хааччыйар тэрилтэни буларга куонкурус биллэрбит. Ол түмүгүнэн эмиэ Новосельцев кыайбыт даҕаны, күн бүгүҥҥэ диэри дуогабар баарын үрдүнэн, үлэтин оҥорботох. Тэрилтэ салайааччыта улууска суох, атын сиринэн тэлэһийэ сылдьар буолан, сатаан таба туттарбат.
Эргэрбит канализационнай ситим буруйдаах
Новосельцев тохсунньу 24 күнүгэр ОДьКХ министиэристибэтигэр киллэрбит суругар кирдээх ууну уталыппакка кэмигэр тоҕорун бэлиэтээбит, оттон баар кыһалҕа канализационнай ситим эргэрэн, онтон сылтаан тэстэрин уонна септигы «Комфорт» ситэри ыраастаабакка аҥаарын тоҥорон кэбиспитин ыйбыт.
Онтон Муниципальнай тэриллии дьаһалтата Новосельцевы эппиэккэ сатаан тардыбатах, алдьархай тахсарын эрдэ тохтоппотох бэрээдэги көрөр уорганнары буруйдуур.
Дмитрий Садовников миэстэтигэр оперативнай штаб тэрийэргэ сорудахтаата уонна улууска ыксаллаах быһыы-майгы эрэсиимин киллэрэргэ сүбэлээтэ. Орто Халымаҕа канализация кирдээх уута тохтон, таһынан барбытын чөлүгэр түһэрэр үлэни сүрүннүү министиэристибэ үлэһитэ тиийиэҕэ. Кытаанах уонна убаҕас тобоҕу ыраастыырга ОДьКХ ГУТ сыһыарар туһунан кэпсэтии бара турар диэн тустаах министиэристибэ пресс-сулууспатыгар иһитиннэрдилэр.
Кирдээх ууга устубут гараастар
Орто Халыма кэнниттэн, аны, Дьокуускай куорат Тургенев уулуссатын 10 нүөмэригэр, тохсунньу 28 күнүгэр гараастар ууга уста сылдьалларын хаартыскаҕа түһэрэн, www.instagram.com/crimyakutia_ru/ ыыппыттар.
2 №-дээх канализационнай коллектор алдьаммытын, тута оҥорон, чөлүгэр түһэрбиттэр, ол тохтубут кирдээх уутун тута үс массыына оботторон ылан тохпуттар, уопсайа 40 рейс оҥорбуттар. Канализационнай турбаҕа туохтан харыы үөскээн, тоҕо барыы тахсыбытын, итиэннэ кирдээх уу тохтубутун билигин чинчийэ сылдьаллар диэн «Водоканал» канализацияны хонтуруоллуур сулууспа салайааччытын солбуйааччы Владимир Долинин билиһиннэрдэ.
Марианна ТЫРТЫКОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru