“Саха” НКИХ общественнай-политическай биэриилэрин Владимир Сенюшкин ыытар буолуоҕуттан, үгүс киһи нууччалыы тыллаах биэриилэр “москубалыы” тыыннаннылар, телевидениебит федеральнай хайысхаланна диэн бэлиэтииллэр. Мин да оннук санаалаах буолан, киин сиртэн кэлбит суруналыыстыын кэпсэтиибит маннык саҕаланна:
— Владимир Станиславович, эн Саха сиригэр олохтоохтук көһөн кэллиҥ дуо?
— 1991 сыллаахха телевидениеҕэ реклама агенствотын тэриммитим. 2009 сыл бүтэһигэр Эдуард Сагалаев салайар уопсастыбаннай Телевидение уонна араадьыйа үлэһиттэрин национальнай ассоциациятыгар киниэхэ солбуйааччынан үлэлии кэлбитим. Бу иннинэ бэйэбин араас салааҕа “көрдөнөн” көрбүт киһи, дууһам сытар үлэтин булан, төһө да хамнаһа кыратын иһин, телевидениени сөбүлүүрбүн өйдөөбүтүм. Саха сиригэр аан бастаан 2010 сыллаахха регионнааҕы телевидение үлэтин кытта билсэ кэлэ сылдьыбытым. Оччолорго хампаанньа дьиэтин саҥардан тутуу, устуудьуйалары аныгылыы технологиялаах гына уларытыы, региональнай телевидение сайдыытыгар сыһыаннаах боппуруостары быһаарыы – биһиги бииргэ үлэлээһиммит түмүгэ. Онтон 2014 сыллаахха дьиэ кэргэммин көһөрөн аҕалан, манна олохсуйан олоробут. Кэргэним хампаанньаҕа үп салаатыгар үлэлиир.
— «Саха» НКИХ курдук регионнааҕы ханааллары сыыппараҕа киллэрии — сытыы боппуруос. Маныаха эн өссө Телевидение уонна араадьыйа үлэһиттэрин национальнай уопсастыбаннай ассоциациятын биир эппиэттээх салайааччытын быһыытынан утумнаахтык үлэлэспитиҥ. Билигин да бу боппуруоска үлэлэһэр буоллаҕыҥ?
— 2009 сылтан регионнааҕы телевизионнай хампаанньалары сыыппара мультиплексыгар киллэрии хамсааһына саҕаламмыта. Онон Арассыыйа регионнарын аҥарын кэриэтэ кэрийбитим. Хомойуох иһин, сыыппара мультиплексыгар регионнар киирбэккэ тураллар. Сыыппараҕа киллэрэр туһунан федеральнай бырагыраама үлэлээн бүттэҕинэ, икки сылынан «Саха» НКИХ аны антеннанан тарҕаммат буолар. Төлөбүрдээх кабель уонна спутник ханааллар эрэ баар буолуохтара. Онон антеннанан көрөр улуустар нэһилиэктэрэ «Саха» телевидениетин көрбөт буолар кутталлаахтар. Маннык быһыы-майгы бары регионнарга баарынан, бары күүспүтүн холбоон, сыыппара телевидение босхо тарҕанарын ситиһэр сорук турар. «Саха” НКИХ генеральнай дириэктэрэ, норуот депутата Иван Андросов көҕүлээһининэн Госдумаҕа «СМИ туһунан» уонна “Сибээс туһунан” федеральнай сокуоннарга региональнай ханаалларга сыыппара телевидениетин босхо киллэриигэ эбиилэри киллэрии туһунан туруорсуубутун Ил Түмэн өйөөтө. Онон биһиги этиибитин үөһээҥҥи инстанциялар ылыныахтара диэн эрэнэбит.
— Владимир Станиславович, эн биэрииҥ дьоруойдарын хайдах булаҕыный: салалтаҥ сорудах биэрэр, бэйэҥ үчүгэйдик билэр киһигин ыҥырарга дьулуһаҕын эбэтэр “тоҕо бу киһи эмискэ норуокка биллэр буолан хаалла” диэнинэн сиэттэрэҕин дуу?
— Ааптар биэриини оҥорор буоллаҕына, бастатан туран, ол биэриитэ бэйэтигэр ыкса чугас, интэриэһинэй буолуохтаах. Өскө мин хараҕым умайар буоллаҕына, икки өттүттэн кэпсэтии хайаан да тахсыахтаах. Ол иһин дьоруойдарбын бэйэм буларбын ордоробун. Холобура, сотору кэминэн юрист Макар Яковлевы кытта сэһэргэспит киһи дии саныыбын. Кини соторутааҕыта улахан экраҥҥа тахсыбыт «Сайсары күөлгэ» киинэ геройун прототиба хайдах буолбутун хайаан да ыйытыам этэ. Ону тэҥэ бырабыытылыстыба бэрэссэдээтэлэ Галина Данчикованы кытта кэпсэтиэхпин баҕарабын.
— «Саха» НКИХ биэриилэрин киин сир киһитэ хайдах сыаналыыгыный?
— Региональнай телевидение федеральнай ханааллартан атына – олохтоох сонуна уонна биэриитэ элбэх. Маны таһынан “Саха” НКИХ телевидениетин уонна араадьыйатын уопсастыбаннай-култуурунай биэриилэрэ саха норуотун тылыгар, култууратыгар уонна үгэһигэр олоҕурар буолан, көрөөччүгэ ордук чугас тыыннаах. Онон бары регионнардааҕы телеханаалларга хас биирдии исписэлиис көмүскэ тэҥнээх.
— Суруналыыс быһыытынан интервью ыларгар боппуруостаргын эрдэттэн бэлэмниигин дуо?
— Хайдах сатанарынан. Толоруулаах былаас дьоно туох боппуруоһу биэрэрбин эрдэттэн туоһулаһааччылар. Соһуччу ыйытыыны сөбүлээбэттэр. Онон мин боппуруостарбын эрдэ көрдөрөр да буоллахпына, барытын ыраас мууска ууран биэрбэппин. Сэһэргэһээччим олохтоохтук арыллыбыт кэмигэр ол “хаһааспын”, дьэ, куду анньабын. Онтум кэпсэтэр киһибин кытта кэпсэтиибин ордук киэргэтэн биэрэр.
Биэриигин бэйэҥ тутан-хабан оҥороруҥ уонна аудиторияны баһылыырыҥ – олох атын эйгэ эбит. Мин театры олус сөбүлүүр буолан, үлэлиир устуудьуйабын сцена курдук ылынабын. Син эмиэ театрга курдук, эн ханнык оруолу оонньуургуттан эбэтэр ыллыыргыттан дуу, хоһоон ааҕаргыттан дуу тутулуга суох, туох барыта кулиса кэннигэр хаалар. Эн бу түгэҥҥэ көрөөччүгүн эрэ кытта хаалаҕын…
Өссө биир Саха сиригэр өргө диэри олохсуйа кэлбит төрүөтүм – мин уон икки утахтаах гитарам аттыбар баара. Гитарабын дьиэбэр эрэ тутабын. Ол аата мин дьиэм манна, Саха сиригэр.
— Ыллыыр эбиккин. Ыам ыйын 1 күнүнээҕи демонстрацияҕа дуоһуйа иһиттибит. Соҕотоҕун кэнсиэрдиир санааҥ суох дуо?
— Ырыа айар уонна ыллыыр ааптар буоларым быһыытынан, хаһан эрэ Дьокуускай театральнай уонна кэнсиэрдиир саалаларыгар гитарабын туппутунан тахсыам диэн эрэллээхпин. Ол өссө – иннибэр.
Олоҕун олуктара:
1967 с. — Владимир к. төрөөбүтэ.
1991 с.— Москватааҕы култуура Государственнай институтун бүтэрбитэ.
1991 -1994 с.с. — телевидениеҕэ корреспонденынан үлэлээбитэ.
1994-2004 с.с. — телевидениеҕэ реклама агенствотын тэриммитэ.
2004 — 2009 с.с. — предприниматель.
2009 — 2012 с.с. — регионнардааҕы телекомпаниялары кытта үлэҕэ генеральнай дириэктэри солбуйааччы.
2012 сылтан «Саха» НКИХ-ны кытта бииргэ үлэлэһэр. РФ реионнарын телекомпанияларын түмсүүлэрин толорооччу дириэктэрэ.
Кэргэннээх, үс оҕолоох.
Сэмсэ тыл:
Сардаана Сыромятникова, Арктик Леди уопсастыбаннай түмсүү салайааччытытын солбуйааччы:
— «Саха» НКИХ ханаалыгар Владимир Сенюшкин ырытыылаах уопсастыбаннай биэриилэрин чорботон бэлиэтиибин. Уопсастыбанньык быһыытынан мин Саха телевидениетигэр гражданскай көҕүлээһин биэриилэрин ордук интэриэһиргээн көрөбүн. Сенюшкин биэриилэрин көтүппэккэ көрө сатыыбын. Киин сир суруналыыһа буолара биллэр, биэриилэрэ ураты көрүүлээхтэр.