Бэс ыйын 1-4 күннэригэр Судаарыстыбаннай Дуума көҕүлээһининэн, Айылҕа министиэристибэтин, «Рослесхоз» итиэннэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын өйөбүллэринэн, Дьокуускайга Ойуур национальнай форумун төрдүс түһүмэҕэ ыытыллар.
edersaas.ru
Бу дьоһун дьаһалга Судаарыстыбаннай Дуума Айылҕа ресурсаларыгар, бас билиигэ уонна сиргэ сыһыаннаһыыга кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Николай Николаев, Судаарыстыбаннай Дуума дьокутааттара Галина Данчикова, Валентина Пивненко, Алексей Канаев, Дмитрий Сазонов, «Русский лес» ассоциация бэрэсидьиэнэ Алексей Желнеев, тустаах федеральнай министиэристибэлэр итиэннэ Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурук айылҕа харыстабылыгар, ойуур хаһаайыстыбатыгар биэдэмистибэлэрин бэрэстэбиитэллэрэ кыттыыны ыла кэллилэр.
Ойуур национальнай форумун үлэтин бастакы күнүгэр, ол эбэтэр бүгүн, Идэлээх сойуустар дьиэлэригэр ыччаттарга анаммыт былаһаакка — «Экология уонна Арассыыйа добровольческай хамсааһына» сэминээр буолла. Сэминээр кыттыылаахтара Бүтүн дойду уонна эрэгийиэн таһымыгар айылҕа, баай хара тыа харыстабылын итиэннэ онно ыччат хамсааһынын оруолун туһунан сэһэргэстилэр, экологическай иитии оҕо кыра сааһыттан саҕаланара ордук диэн түмүгү оҥордулар, олохтоох волонтердар «Экология» национальнай бырайыагынан ыытыллар үлэҕэ бэйэлэрин бырайыактарын билиһиннэрдилэр.
Сэминээри түмүктүүрүгэр форуму көҕүлээччи, Судаарыстыбаннай Дуума Айылҕа ресурсаларыгар, бас билиигэ уонна сиргэ сыһыаннаһыыга кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Николай Николаев маннык эттэ:
— Тулалыыр айылҕа, иһэр уу, экология туруга кими баҕарар долгутар. Ону туһананнар, саарбах дьон айдааны таһаараары араас сураҕы тарҕатыахтарын сөп, тарҕаталлар даҕаны. Холобур, кумааҕы-целлюлоза кэмбинээтин Байкалтан Өлүөнэҕэ көһөрөллөр үһү диэн сымыйа сураҕы ыыппыттарын истибит буолуохтааххыт. Соторутааҕыта Гринпис тыа хаһаайыстыбатын туһаныллыбат сирдэригэр маһы олордорго «ыҥырыы» таһаарбыта. Истэргэ үчүгэй да буоллар, манна атын санаа кистэнэ сылдьар. Тыа хаһаайыстыбатын сирин пуондата – дойду ас-үөл өттүнэн куттала суох буолуутун стратегията буолар. Ити курдук этиилэр иһилиннэхтэринэ, олор кэннилэригэр туох турарын дьон ырыҥалаан өйдүүрэ наада. Салгыҥҥа, ууга, атын даҕаны тиэмэлэргэ эмиэ. Ити иһин маннык сэминээрдэр, айылҕа доҕотторун, доброволецтары кытары санааны атастаһыы кырдьыктаах чахчылары ыларга олус наадалар. Саха өрөспүүбүлүкэтин доброволецтарыттан элбэх интэриэһинэй этиилэр киирдилэр, олору үөрэтиэхпит, туһаныахпыт. Биһиги дойдубут киэҥ, ханна туох буоларын барытын көрөр-истэр кыаллыбат, ол иһин миэстэҕэ туох кыаллыбат кыһалҕа баарын көрө-истэ сылдьаннар, ону туоратарга үлэлиир доброволецтар судаарыстыбаҕа көмөлөрө дьоһун. Госдуумаҕа маннык тэрээһин олус наада.
Форум тоҕо манна тэриллэрин туһунан Николай Николаев маннык быһаарда:
– Эрэгийиэннээҕи түһүмэҕи Дьокуускайга ыытар туһунан биһиги өссө былырыын быһаарбыппыт. Тоҕо диэтэххэ, өрөспүүбүлүкэҕэ бу тэрээһин олус наадалаах, айылҕаҕа, айылҕаны туһаныыга, кини харыстабылыгар, ойуур баһаардарыгар, судаарыстыба уонна бизнес бииргэ үлэлээһиннэригэр сыһыаннаах боппуруос элбэх. Даҕатан эттэххэ, Саха сиригэр дойду ойуурун саппааһын биэс гыммыт биирэ баар, онон, баай хара тыабытын көдьүүстээхтик туһанар инниттэн сокуоҥҥа уларытыылары киллэрэргэ өрөспүүбүлүкэ уопутун, баар проблемаларын учуоттуур наада.
Даҕатан эттэххэ, Ойуур национальнай форумун бастакы түһүмэхтэрэ быйыл Тамбов, Тюмень, Пермь куораттарга ыытыллыбыта, төрдүс түһүмэх эппиппит курдук, бу саҕаланна, бэһис түһүмэх кэлэр ыйга Сыктывкарга, алтыс түһүмэх балаҕан ыйын саҥатыгар Красноярскайга буолуоҕа, оттон балаҕан ыйын 13 күнүгэр Москваҕа түмүктэниэҕэ.
Раиса Сибирякова, «Саха сирэ» edersaas.ru