Одьулуун тыын суолталаах боппуруостара быһаарыллаллар

Ааптар: 
02.10.2017
Бөлөххө киир:

Нэһилиэк баһылыга Людмила Ефремова этэринэн, Одьулууҥҥа тыын суолталаах боппуруостар быһаарыллан эрэллэр.

edersaas.ru


Ол курдук быһыт уонна аныгы ирдэбилгэ эппиэттиир толору хааччыллыылаах хотон (комплекс) тутулуннулар, аны гаас кэлиэ, ыал ахсын “күөх төлөн” умайыа. Бу үлэлэри үбүлүүр, иилиир-саҕалыыр Тыа хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл бэлиитикэтин министиэристибэтигэр олохтоохтор махталлара улахан. Ааспыт өрөбүл күннэрэ Одьулууҥҥа икки улахан эбийиэги үлэҕэ киллэрии дьоро киэһэтэ тэрилиннэ.

Уоһайга быһыт

Таатта үрэҕэ сүүрүгүрдэҕинэ эрэ Одьулуун олохтоохторо уунан хааччыллар кыахтаахтар. 2009 с. үрэх сүүрүгүрбэккэ, бөһүөлэк уута суох хаалбыта. Ол иһин, 2011 с. Таатта үрэҕэ икки салаанан арахсар сиригэр, Уоһайга, быһыт тутуута саҕаламмыта. Аһыллар-сабыллар ааннаах, сөкүүндэҕэ 50 кубометр ууну аһардар быһыты “Мехстрой” ХЭУо (салайааччы Р.Кононов) Тыа хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл бэлиитикэтин министиэристибэтин үбүлээһининэн тутан, үлэҕэ киллэрдэ.

«Комплекс» комплекстанна

Чурапчы улууһугар биир бастакынан, 1993 с. тэриллибит “Комплекс” бааһынай хаһаайыстыба тыа хаһаайыстыбатынан аатын курдук, кэлим дьарыктанар — ынах сүөһүнү уонна сылгыны иитэрин сэргэ сиртэн үүнээйини ылыыга үлэлиир. Ол курдук, бурдугу 300 гектарга ыһан, сүөһүтүн аһылыгын бурдугунан уонна күөх маассанан байытар.

Хаһаайыстыба быйыл ситиһиитэ элбэх. Ол курдук, Алтайтан аҕалбыт 40 тиҥэһэтэ төрөөн, ортотунан күҥҥэ 16-лыы киилэ үүтү ыаталлар. Иккиһинэн, сылгыны үөрдээн иитиигэ племенной репродуктор буолла итиэннэ бурдук хамбаайынын ылынна, ол сыанатын 5 %-ын бэйэтэ төлүүр, 95 %-ын министиэристибэ уйунар. “Туймаада” ҮХАПК чэрчитинэн 120 ынахха анаммыт комплексы туттан үлэҕэ киллэрдэ. Бу этэргэ эрэ кэбэҕэһин иннигэр, өр сыллаах утумнаах үлэ түмүгэ буолара өйдөнөр.

Саҥа комплекс толору хааччыллыылаах, үлэһиттэр сынньанар уонна үүтү сойутар анал хостору таһынан, үлэни-хамнаһы сүрүннүүр исписэлиистэр кэбиниэттэрэ итиэннэ үөрэтэр кылаас бааллар. Агрооскуола уонна урукку ОПТУ-13 базатыгар тэриллибит агротехникум үөрэнээччилэрэ сүөһүнү иитии теориятын манна үөрэтиэхтэрэ, оттон практиканы хотоҥҥо билсиэхтэрэ. Итинэн үөрэх уонна күннээҕи үлэ-хамнас биир ситимнэниэ.

Раиса СИБИРЯКОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0