Одьулуун оҕото Рустам Карпов биир дойдулаахтарын үйэтитэр
Төрдүс кылаас үөрэнээччитэ Рустам Карпов Одьулуун (Чурапчы) оскуолатын иһинэн үлэлиир Д.И.Дьячковскай-Сэһэн Боло аатынан түмэлгэ аан маҥнай үктэнээт, хараҕа уоттаммыта: “Мин эмиэ чинчийиинэн дьарыктаныахпын баҕарабын”, — диэн түмэл салайааччытыгар, история учуутала Лидия Петровна Саввинаҕа эппитэ.
edersaas.ru
Лидия Петровна Рустам Карповы кытта “Сэһэн Боло уонна мусуой” диэн тиэмэҕэ бастакы чинчийэр үлэлэрэ ити курдук саҕаламмыта. Билигин “Памятное сооружение сэргэ — символ памяти ВОВ” диэн Аҕа дойду сэриитигэр барбыт ини-бии Алексей, Михаил, Константин, Николай, Гавриил Ефимовтар ааттарын үйэтитэр сыаллаах чинчийиини ыыта сылдьар. Былырыын сайын “Маяк” лааҕыр иһинэн Одьулуун – Сутуруолаах — Толоон хайысхаларынан эспэдииссийэҕэ сылдьыспыт, оҕолор эргэ өйдөбүнньүктэри чөлүгэр түһэрэр үлэлэри ыыппыттар. Рустам бу чинчийиитинэн маҥнай улууска биһирэммит. Салгыы өрөспүүбүлүкэҕэ иккис миэстэлэнэн, сэтинньи бүтүүтэ Москваҕа эдэр кыраайы үөрэтэр-туристар Бүтүн Арассыыйатааҕы ааҕыыларыгар кыттан, дипломант үрдүк аатын ылбыт. “Саамай өйдөөн хаалбытым — дьүүллүүр сүбэ чилиэннэрэ. Историяны, даатаны барытын өйдөрүгэр тута сылдьаллар. Наҕараадалааһын Судаарыстыбаннай Дуума дьиэтигэр буолбута. Олус улахан дьиэ эбит, бэрэбиэркэ, хонтуруол бөҕө. Докумуону, букатын, үс сиргэ көрөллөр. Башкирия, Брянскай уобалас оҕолорун кытта билистим”, — диэн эдэр чинчийээччи кэпсиир.
Манна даҕатан эттэххэ, Одьулуун үөрэнээччилэрэ улуус таһымнаах тэрээһиннэртэн саҕалаан, аан дойдуга тиийэ миэстэлэһэллэр. Түмэл бэрт дьоҕус хосхо олохтоммут эрээри, баай историялаах. Сэһэн Боло сорох мала-сала, илиитинэн суруйбут суруктара кытта хараллан сыталлар. Салайааччы Лидия Саввина идэтинэн история учуутала. Кэрэхсэбиллээҕэ диэн, Одьулуун үөрэнээччилэрэ ырааҕынан тэлэһийбэккэ, олохтоох матырыйаалларга олоҕуран чинчийиилэри ыыталларыгар сирдиир. “Рустам үлэтэ Арассыыйаҕа сыаналаммытыттан үөрэбит. Ини-биилэртэн биирдэстэрэ Константин Ефимов Ламсдорф лааҕырга түбэспит. Оттон биэстэ бааһырбыт Алексей Ефимов улахан кыргыһыыларга барытыгар кыттыбыт. Рустам салгыы ити суолларынан барыан сөп”, — диэн салайааччыта эбэн этэр.
Туристскай-кыраайы үөрэтэр федеральнай киин үлэһиттэрэ Рустамы Саха сирин үөрэнээччилэриттэн аан маҥнайгынан тиийэн кыттыбытын бэлиэтээбиттэр.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru