Оскуолаларга гириибинэн төһө да харантыын биллэрилиннэр, саха оҕотугар оһуохай, олоҥхо ураты тардыылаах эбитин бүгүҥҥү тэрээһин кэрэһилиир. Ол курдук, бүгүн Таатта улууһугар Дьохсоҕоҥҥо, Алампа аатынан норуот айымньытын дьиэтигэр, оҕолор оһуохайга күрэхтэстилэр. Сиһилии норуот айымньытын дьиэтин дириэктэриттэн Изабелла Жараеваттан ыйыталастым.
—СӨ култууратын туйгуна, оһуохайдьыт, чабырҕахсыт, тойуксут, сыана бэтэрээнэ Татьяна Михайловна Халыева 80 сааһын туоларынан, улуустааҕы «Оһуохай оонньууну дуоратан» диэн оскуола оҕолорун икки ардыларыгар күөн күрэс өрө көтөҕүллүүлээхтик ыытылынна. Оһуохайдьыт оҕолор түмсүбүт түһүлгэлэригэр тэрээһин алгыһынан саҕаланна. Кэнчээри ыччаты нэһилиэк почтатын үлэһитэ, интэриэстэринэн түмсүүлэри иилиир-саҕалыр уран тыллаах Вера Харайданова алҕаата, арчылаата. Улууска аан бастаан оскуола үөрэнээччилэригэр ыытыллыбыт оһуохай күөн күрэһин уус-уран тылынан СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, оһуохайга СӨ үтүөлээх этээччитэ Афанасий Попов иилээн-саҕалаан ыытта, хас биирдии кыттааччы санаатын бөҕөргөттө, күүһү-уоҕу, эрчими биэрдэ. Ол кэнниттэн, күөн күрэскэ алта оскуолаттан 13 оҕо кытынна. Бука бары улаханнык долгуйан, кыһаллан бэлэмнэммиттэрэ тута сэрэйиллэр, көстөр.
Дьүүллүүр сүбэҕэ оһуохайга СӨ үтүөлээх этээччилэрэ Иван Потапов (Дьохсоҕон), улуустааҕы ыччат уонна дьиэ кэргэн бэлиитикэтин салаатын салайар Иван Иванов, Тааттатааҕы гимназияҕа эбии үөрэхтээһиҥҥэ фольклору үөрэтэр Варвара Богатырева олордулар, оһуохайдьыттары сыаналаатылар. Бука барыларын болҕомтолоохтук истэн баран, түмүккэ санааларын үллэһиннилэр. Ол курдук, оҕолор тэтимнэрин туталларыгар сүбэлээтилэр. Дьохсоҕон оскуолатын үөрэнээччитин Паша Харайданованы үҥкүү тэтимин тутарын бэлиэтээтилэр. Тыараһаттан кыттыбыт Таттаана Луковцеваны хайҕаатылар. Сандра Зыкова (Дьохсоҕон) кынаттара өрө көтөҕүллэн кыттыбыттара тута көстөрүн, оһуохайдьыттарын сөпкө хаамтарбытын тоһоҕолоон бэлиэтээтилэр. Бука барыларыгар истиҥ тылларын анаатылар итиэннэ оҕолор кэлэр өттүгэр эмиэ бу курдук түһүлгэҕэ түмсэн көхтөөхтүк кытталларыгар, дуоһуйа оһуохайдыылларыгар баҕардылар. Оҕолору бэлэмнээбит салайааччыларга, өйөөбүт оскуолалар кэлэктииптэригэр өбүгэ үгэһин, сиэрин-туомун, оонньуутун, көрүн-күрэҕин өрө туталларыгар, кэнчээри ыччакка иҥэрэргэ тиһиктээхтик үлэлэһэллэригэр махтаннылар. Сахалыы тылбытын, сиэрбитин-туоммутун үүнэр көлүөнэҕэ иҥэрэр тэрээһиннэр бу курдук салҕаналларыгар баҕардылар, — диэн иһитиннэрдэ Изабелла Семеновна.
Оһуохай түһүлгэтин түмүгүнэн «Кэскиллээх кыттааччы» Таттаана Луковцеваҕа (Тыараһа орто оскуолата), «Оһуохай тэтимин тутааччы» Маша Адамоваҕа (Тыараһа корр.оскуолата) туттарыллан оҕолор дьоннорун-сэргэлэрин үөрдүбүттэр. «Кылыһахтаах куоластаах» аатын Лия Слепцова (Ытык Күөл 1 №-дээх о.о.) ылбыт. «Хомоҕой тыллаах» этээччинэн Ангелина Харитонова ( Ытык Күөл, муусука оскуолата) буолбут. «Үһүс үрдэл» — Сардаана Дедюкина (Ытык Күөл, муусука оскуолата), «Иккис үрдэл» — Паша Харайданова (Дьохсоҕон о.о.), «Бастакы үрдэл» — Марина Голикова ( Ытык Күөл, муусука оскуолата) буоланнар дохсун ытыс тыаһынан эҕэрдэлэммиттэр. «Эйгэлээх толорооччу» анал аат Ефим Кладкиҥҥа (Тыараһа корр.о.), «Чуор куоластаах» анал аат Азат Тихоновка (Дьохсоҕон о.о.), «Үһүс үрдэл» — Антон Никоновка (Дьохсоҕон о.о.), «Иккис үрдэл» — Айаал Быгынановка (Дьохсоҕон о.о.), «Бастакы үрдэл» — Егор Окоемовка (Тыараһа о.о.) «Кылаан чыпчаал» үрдүк аат Сандра Зыковаҕа (Дьохсоҕон о.о.) туттарыллан үөрүү-көтүү өрөгөйө буолбут, эҕэрдэ эриэккэһэ этиллибит.
Бары кыттыбыт оскуолаларга, күөн күрэһи тэрийсибит Таатта улууһун дьаһалтатыгар, улуустааҕы үөрэх (В.Колодезникова), культура (М.Егорова), ыччат (И.Иванов) салааларыгар, Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан Дьохсоҕон орто оскуолатыгар (В.Петрова), Дьохсоҕон нэһилиэгин дьаһалтатыгар (П.Захаров), уо.д.а. бары тэрийсибит, сүүрбүт-көппүт, кыһамньыларын уурбут бар дьонноругар, Дьохсоҕон нэһилиэгин баһылыгар П.Е.Захаровка оҕолору кытары тэбис-тэҥҥэ тэрээһин саҕаланыаҕыттан оһуохайдаспытыгар, көх-нэм буолбутугар СӨ култууратын туйгуна, сыана бэтэрээнэ Т.М.Халыева уонна Алампа аатынан норуот айымньытын дьиэтин кэлэктиибэ барҕа махталларын тиэртилэр.
Сардаана БАСНАЕВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru