«Оҕону ийэ тылынан саҥардыахха» пуорум буолла

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Саха сиригэр төрөөбүт тыл сайдыыта дьон-сэргэ, тыл туһугар биирдиилээн туруулаһар, ыалдьар дьон көмөтүнэн улахан хамсааһыны таһаарар дииллэрэ оруннаах. Ол курдук, ааспыт нэдиэлэҕэ “Оҕону ийэ тылынан саҥардыахха” диэн өрөспүүбүлүкэтээҕи бастакы онлайн пуорум буолан ааста. 

edersaas.ru

Саҥа рекорд!

Хамсык дьаҥа ааҥнаан, билигин туох баар тэрээһин барыта ыраахтан олорон ыытыллар. Бу да иннинэ ыраахтан олорон ыытыллар балачча тэрээһини көрдүм-иһиттим эрээри, 400-тэн тахса кыттааччылааҕы көрүөхтээҕэр буолуох, истэ илигим. Онон ыраахтан олорон ыытыллар тэрээһиҥҥэ өрөспүүбүлүкэҕэ туспа рекорд олохтонно! Илин эҥээр, Бүлүү бөлөх улуустары тэҥэ, Дьааҥыттан, оннооҕор Сербия курдук дойдуттан тиийэ холбонон, дьон бэйэтин санаатын тиэртэ. Бастакы сиэксийэ кэмигэр 320 киһи киирэн олорорун илэ харахпынан көрдүм. Сорохтор бэйэлэригэр сыһыаннааҕын быһыытынан эбиэттэн киэһэ эрэ киирдилэр. Онон 400-тэн лаппа тахса киһи кыттыбытыгар туох даҕаны саарбахтааһын суох.

Пуоруму “Дьиэ кэргэҥҥэ оҕону сахалыы иитии-сайыннарыы эйгэтин күүһүрдүү”, “Төрөппүт-оҕо-уһуйаан”, “Төрөппүт-оҕо-сокуола” диэн сиэксийэнэн арааран ыыттылар. Тэрээһини “Ийэ тыл кэскилэ” (салайааччы Вилюяна Никитина), үөрэх, уһуйаан тэрилтэлэрэ кыттыһан иилээтилэр-саҕалаатылар.

“Үлэ ис тутула баар”

Ил Түмэн билимҥэ, үөрэххэ, култуураҕа, иһитиннэриилэри киэҥник тарҕатар сириэстибэлэргэ уонна уопсастыбаннай дьыалаларга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева чугастааҕы сылларга туох ситиһиллибитин уонна төрүт олохтоох омуктар тыллара чөл туруктаах хаалыытыгар ыытыллар бырагыраама ис тутулун, бэлиэ дааталары иһитиннэрдэ. Ол курдук, Аан дойду үрдүнэн Төрүт омуктар тылларын 10 сылын биллэрбиттэрин санатта. Ону тэҥэ, “Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай уонна төрүт тыллары 2020-2024 сылларга харыстааһын уонна сайыннарыы” бырагыраамата кэлиҥҥи сылларга үбүлэммэккэ турбут эбит буоллаҕына, Ил Түмэн, СӨ бырабыыталыстыбата бииргэ үлэлэһиилэрин түмүгэр, 2021 сылга 56 мөлүйүөн солкуобай көрүллүбүт. Ону ааһан, 2022-2023 сылларга эмиэ үбүлэнэрин эттэ.

“Эркээйи-2” бырагыраама бигэргэннэ

ХИФУ дассыана, билим хандьыдаата Галина Попова-Санаайа: “Эркээйи-2” бырагырааманы икки сыл үлэлэһэн олоххо киллэрдибит. Ханнык баҕарар оскуолаҕа, ханнык баҕарар улууска маны бэйэм иилиибин-саҕалыыбын диир киһи суох буоллаҕына, бу сытыаҕа. Кэнсиэпсийэ ылыныллыбытын кэннэ “Эркээйи-1” бырагыраама 30 сыл анараа өттүгэр хайдах курдук өрө күүрүүнэн олоххо киирбитэй? Оччолорго балаһыанньа букатын атын – барыта өрө көтөҕүллүү кэмэ этэ. Билигин хайдах балаһыанньаҕа олорорбутун сыаналаан көрүөҕүҥ уонна “Эркээйи-2” тосхол бырагырааманы үлэлэтиэҕиҥ”, — диэн ыҥырда.

Урутаан эттэххэ, Галина Попова-Санаайа ити этиитин истэн баран, улуустан кыттааччы: “Олус үөрдүм, оччотооҕу Кэнсиэпсийэ тыынын хамсааһына биллэр”, – диэн үрдүк сыанабылы эттэ.

Чурапчы холобура

Ийэ тыл сайдыытыгар бастакынан улуустартан хамсааһыны чурапчылар таһаардылар диэтэхпитинэ, улаханнык алҕаһыахпыт суоҕа. Быйыл кыһын “Тыл – омук тыына” диэн өрөспүүбүлүкэтээҕи пуоруму ыыппыттара. Күн бүгүн ыытыллар үлэ оҥкулларын Чурапчы улууһун үөрэх управлениетын исписэлииһэ Семен Тобохов иһитиннэрдэ. Пуорум түмүгүнэн 35 пууннаах резолюция ылыммыттар, үөрэх дьылын саҕаланыыта үлэ тэтимин ылбыт. Ол курдук, саха бастакы линвист-учуонайа С.А. Новгородов төрөөбүт дойдутугар, Субуруускай аатынан Болтоҥо оскуолатын саха тылын уонна литэрэтиирэтин дириҥэтэн үөрэтэр, дьиҥ сахалыы тыыннаах оскуола оҥорорго диэн быһаарыммыттар. Аныгы кэм технологияларыгар эппиэттиир киин тэрийиэхтээхтэр. Аны тылга дьоҕурдаах, култуураны дириҥэтэн үөрэтиэн баҕалаах оҕолорго сайыҥҥы өттүгэр лааҕыр үлэлэтэр былааннаахтар.

 

“Бэргэн” түмсүү

Биир кэрэхсэбиллээҕэ диэн, тыл туһугар саастаах, ийэ тылы иҥэринэ сылдьар дьон буолбакка, оҕолоро чахчы нууччалыы тылланан эрэрин көрөн дьиксиммит, кыһалҕаны “үһү” диэнинэн удумаҕалаппакка, чахчы илэ билэр көлүөнэ – эдэр ийэлэр араас түмсүүлэри тэринэн эрэллэр. Дьокуускай куоракка ийэ тыл түмсүүлэрин тэрийии олох ирдэбилигэр кубулуйда. Маны иилэ хабан ылан, төрөппүттэр тыл түмсүүлэрин, сахалыы кииннэри тэринэр сүүрээни киллэрэн эрэллэр. Бу түмсүүлэр аатыгар эрэ буолбакка, чахчы үлэлииллэр.

Холобура, пуорум кэмигэр “Бэргэн” түмсүү үлэтин эдэр ийэ Ньургуйаана Петрова билиһиннэрдэ. Биэс ийэ сүбэлэһэн, кыһалҕа баарын бэлиэтии көрөн, үлэлэрин былырыыҥҥыттан саҕалаабыттар. Пандемия иннинэ араас көрсүһүүлэри тэрийбиттэр. Устуудьуйа иһинэн логопедтары, быраастары, тыл үөрэхтээхтэрин ыҥыран араас дьарыктары ыытар буолбуттар. Хамсык кэмигэр тэрээһиннэрэ онлайн барар эбит. Инникитин, пандемия бүттэҕинэ, улахан дьоҥҥо, кыра оҕолорго аналлаах дэриэбинэҕэ лааҕырдары арыйар былааннаахтар. Бу тыа сиригэр түһэр аймаҕа суох куорат дьонугар туһалаах буолуо диэн этэр.

“Улуус, куорат эдэр ийэлэрэ, туохтан даҕаны толлубакка, бары түмсүҥ. Барыта кыраттан саҕаланар” диэн бэйэтин ыҥырыытын тиэртэ. Ити курдук, “Күөрэгэй” түмсүүнү, “Сайдыс” оҕону сайыннарар киини, о.д.а. ааттаталыахха сөп.

Оҕону дьиэ кэргэҥҥэ сахалыы иитии

Куорат эйгэтигэр оҕону дьиэ кэргэҥҥэ сахалыы иитии-сайыннарыы туһунан “Айыы Кыһата” гимназия учуутала Виталий Слепцов бэйэтин холобуруттан үллэһиннэ. Оҕону сахалыы иитиигэ ийэ-аҕа оруолун Мария, Платон Саввиновтар, эбээ-эһээ кыһатын Бүлүүттэн Аркадий Самсонов, оҕоҕо саха фольклора дьайыытын туһунан филология билимин хандьыдаата, “Айыы Кыһата” гимназия төрөппүттэрин сүбэтин салайааччыта Надежда Павлова, куйаар ситимэ сайдыбыт кэмигэр оҕоҕо ааҕыы суолтатын туһунан АйТи оскуола салайааччыта Дьулустаан Осипов кэпсээтилэр.

Гаджет оҕоҕо дьайыыта

Гаджет оҕоҕо содулун туһунан көннөрү дьонтон истэн буолбакка, билим чинчийиитин чахчыларыгар олоҕуран, невролог быраас Гульнара Софронова иһитиннэриитэ төрөппүттэр болҕомтолорун тарта.

Билигин оҕо маҥнай илиитигэр гаджеты ылар. Ол кэнниттэн биирдэ кини харандааһы, уруучуканы тутар. Ол иһин гаджет саҥа технология буолбатах, ньуоска, биилкэ курдук күннээҕи көстөр тэрил. Ол гынан баран, оҕоҕо 3 сааһыгар диэри буортулаах. Аан дойдуга киһи аймах барыта айылҕа биэрбит сокуонунан сайдар. Ол аата, оҕо бастаан хамсаныахтаах. Төрөөтө даҕаны иһигэр сытыарыахтаахпыт, массаастыахтаахпыт, этин-хаанын сайыннарыахтаахпыт. Кини хамсанан хас биирдии сүһүөҕүн, илиитин үлэтин билэн, этэ-хаана хайдах сайдарын мэйиитигэр хатаан иһиэхтээх.

Биһиэхэ киирбит оҕолоох ийэлэр күнү быһа бэйэлэрэ гаджеттаах сыталлар. 6 ыйдаах оҕолорун иннигэр планшет уураллар. Оҕо хастыы даҕаны чаас оннук сытар. Ол аайы оҕо моойо, уҥуоҕа (осанка) барыта уларыйан иһэр. Киһиэхэ саамай сүрүн уорган — төбө, моой, хоҥхочох уонна кутурук уҥуоҕа. Уларыйыы баар буолла даҕаны мэйии кислороду ылара аҕыйыыр, килиэккэ сайдыыта бытааран барар. Быһыыта-таһаата (осанка) сыыһа сайдыбыт оҕо харахтара сөпкө көрбөт, буукубаны хааһы курдук көрөр. Кэлин бу оҕону мөҕө-мөҕө үөрэтэ сатыыбыт. Тоҕо бытааннык ааҕаҕын диэн учуутал мөҕөр, төрөппүт мөҕөр. Оҕо онно буруйа суох. Онтон сылтаан оҕо мэлдьи куттана сылдьар буолар. Устунан үөрэнэ барыан баҕарбат, бэйэтигэр эрэмньитэ суох буола улаатар.

Оҕо салгыны толору эҕирийиэхтээх. Түөстэригэр (грудной клетка) уларыйыы барбыт оҕолор сотору-сотору ыалдьаллар. Оҕо төһөнөн илиитигэр дьоҕурдаах да, соччонон толкуйдуур дьоҕура үчүгэй буолар. Биирин ааспыт оҕо төҥкөйөр, турар, эргийэр, ол эбэтэр кини вестибулярнай систиэмэтэ бэйэтин тирэҕин (равновесие) үчүгэйдик тутар. Оттон гаджетынан аралдьытынар кыра оҕо туга үлэлиэн сөбүй? Хараҕынан көрөр уонна муусукатын эрэ истэр. Онтон атын айылҕа сокуонунан сайдыахтаах кыаҕын барытын төрөппүттэр ылан быраҕан кэбиһэллэр.

Оҕо оонньоон, төрөппүтүн кытта алтыһан үөрэнэргэ үөрэнэр. Толкуйун саҥаран таһаарар. Саҥа — оҕо толкуйун тас көрүҥэ. Оҕону ийэ, тулалыыр эйгэ саҥардар. Холобура, Мауглины бөрөҕө ииттэрэ биэрдэххэ, кини саҥарбат. Оҕо толору этиинэн төрөппүттэн ыйытыы биэрэ илигинэ, уоскуйуо суохтаахпыт. Оҕону кытта төһө кыалларынан ийэ тылгытынан кэпсэтэҕит да, соччонон кэлин бэйэҕит холкутук сылдьыаххыт – олуга барыта олохсуйбут буолуоҕа.

Оҕом нууччалыы билиэ суоҕа диэн куттанымаҥ. Кини тастан ылар информацията барыта нууччалыы. Аныгы оҕо тоҕо нууччалыы саҥарарый? Тоҕо диэтэххэ, төрөппүт оҕотун кытта кэпсэппэт, кинигэ, остуоруйа аахпат, “Колобогунан” бүтэллэр, — диэн күннээҕи холобурдарга олоҕуран, бэрт тиийимтиэ гына кэпсээтэ.

“Сахалыы тыллаах иитээччилэри бэлэмнээҥ”

Дьокуускай куораттааҕы “Кэскил” уһуйаан сэбиэдиссэйэ Сардаана Захарова:

2018 сыллаахха бэйэбит уһуйааммытыгар кыра чинчийэн көрүүнү ыыппыппыт. Уһуйааммытыгар 405 оҕо сылдьар эбит буоллаҕына, 49 оҕо нууччалыы эрэ саҥарар, 135 үксүн нууччалыы, 147 оҕо сахалыы саҥалара баһыйар, 74 оҕо уу сахалыы саҥарар. Маннык көстүү биһиги уһуйааммытыгар эрэ буолбатах, бүтүн өрөспүүбүлүкэҕэ баар.

Кэлиҥҥи сылларга диэри сахалыы босуобуйалары, кинигэлэри, ырыа-хоһоон хомуурунньуктарын, хрестоматиялары да булар уустук этэ. Аҕыйах сылтан бэттэх балаһыанньа арыый тубуста. Маныаха “Бичик” кыһатын өҥөтө улахан.

Быйыл күһүн оскуола иннинээҕи үөрэх тэрилтэлэригэр аналлаах “Кустук” бырагыраама таҕыста. Мантан салгыы үөрэтэр-мэтэдиичэскэй кэмпилиэгэ бэчээттэнэригэр эрэнэбит.

Биир кыһалҕа, сахалыы тыллаах бөлөхтөргө үлэлиир иитээччилэри бэлэмнээһин буолар. Оҕону сахалыы иитэргэ, үөрэтэргэ бэлэмнээх иитээччилэр сыллата аҕыйаан иһэллэр. Саҥа тахсар исписэлиистэр итини толору биэрэр кыахтара суох. Уһуйааҥҥа үлэҕэ ылбыт дьон кинилэри саҥаттан үөрэтиэхпитин наада. Онон үөрэх тэрилтэлэрэ сахалыы тыллаах бөлөхтөргө үлэлиир кыахтаах исписэлиистэри бэлэмнииллэрэ уолдьаста. Оҕону төрөөбүт тылга олоҥхо нөҥүө сыһыарыахха диэн бүгүн элбэх киһи этэн аһарда. Ол эрээри, олоҥхону оҕоҕо үөрэтэр кыахтаах исписэлиистэри үөрэтэн таһаараллар дуо? Манна эмиэ болҕомтону тардыахха.

2014 сылтан сахалыы тылынан үөрэтэр уһуйааннар педагогтара түмсүү тэриммиппит. Түмсүү сүрүн соруга баар кыһалҕалартан тахсыбыта. Ол курдук, киэҥ билиилээх-көрүүлээх иитээччилэр бэйэлэрин уопуттарын эдэрдэргэ үллэстиилэрэ, сүбэлэһии, сатабылы тарҕатыы, араас таһымнаах күрэхтэһиилэри тэрийии.

Дьокуускай куоракка сахалыы тыллаах 5 уһуйаан баар. Онтон атыттарга бөлөхтөр бааллар. Кэтээн көрдөххө, кэлиҥҥи 10 сылга сахалыы тыллаах бөлөхтөр ахсааннара эбиллэр эрээри, билигин даҕаны миэстэ тиийбэт. Сахатытыыга өссө даҕаны үлэлиирбит ирдэнэр уонна үлэни төрөппүтү кытта биир ситимнээх ыытарбыт наада, — диэн оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин кыһалҕаларыгар тохтоото.

“Төрөппүт оҕотун кытта 20 мүнүүтэ алтыһар”

Нам улууһун Хамаҕаттатааҕы “Сарыал” уһуйаанын иитээччитэ Александра Осипова:

Билигин уһуйаан саастаах оҕолор саха уонна нуучча тылын бутуйан саҥараллар. Оҕо саҥарар саҥата, кэпсэтэр дьоҕура мөлтөөбүтэ бэлиэтэнэр. Уһуйааҥҥа былааннаах үлэ барарын үрдүнэн, тас эйгэттэн (куйаар ситимэ, тэлэбиисэр) киирэр сабыдыал күүстээх. Учуонайдар кэтээн көрүүлэринэн, аныгы кэмҥэ ийэ, аҕа оҕотун кытта ортотунан кэпсэтэр алтыһыылара күҥҥэ сүүрбэччэ эрэ мүнүүтэ. Оҕо саҥарар саҥата урукку кэмнэрдээҕэр быстар мөлтөх. Төрөөбүт тылларынан саҥарыахтарынааҕар, сатаан саҥарбат кыһалҕалаах оҕо сылын аайы үксүү турар. Төрүөтэ – көмпүүтэр, төлөпүөн сайдыыта, ютуб ханаал… Төрөппүттэр, бириэмэбит суох диэн ааттаан, оҕолоругар төлөпүөнү туттараллар, оҕолуун дьиҥ кэпсэтии суох. Аны, оҕом нууччалыы саҥардаҕына, гаджеты баһылаатаҕына, кини быдан сайдыылаах уонна аныгы олоҕу кытта тэҥҥэ хардыылыа диэн өйдөбүллээхтэр, — диэн эттэ итиэннэ маны туоратарга уһуйааннарыгар барар үлэлэрин билиһиннэрдэ.

“Билим чахчытыгар олоҕуруу эрэ тиийимтиэ”

“Саха сайдам оҕото” айар холбоһук салайааччыта, тылбаасчыт Мария Дегтярева:

Төрөппүккэ “айылҕаттан бэриллибит тыл”, “оҕоҕо төрөөбүт тылбытын иҥэрэр эбээһинэстээхпин” эҥин диэн этии тиийимтиэтэ суох. Төрөппүт табыгастаах (практичнай) өттүн көрөр. Холобура, мин оҕом ханнык үөрэххэ киириэй, туох идэлээх киһи буолуой диэн толкуйдуур. Төрөппүккэ чопчу тыл туһатын дакаастыыр билим чахчылара наадалар, — диэн кылгастык эрээри уот харахха эттэ.

“У меня все могут отнять. Только веру, язык – никто”

Саха бөлүһүөгэ А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй сиэнэ, “Өксөкүлээх эргимтэтэ” өрөспүүбүлүкэтээҕи хамсааһын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Лариса Кулаковская (Сербия):

Саха тылын туһугар туруулаһар дьон баарыттан үөрэ олоробун. Ол эрээри, сахалыы тыллаах оҕобут ахсаана тоҕо аҕыйаан иһэрий диэн санаа үүйэ-хаайа тутар. Омук бэйэтин омугунан киэн туттар буоллаҕына, итинник боппуруос туруо суохтаах этэ. Ол гынан баран, санаабытын түһэримиэҕиҥ. Өксөкүлээх Өлөксөй өссө оччолорго куоракка олорор саха оҕото сахалыы билбэт буолан эрэр диэн суруйан турар. Бу эйгэттэн улахан тутулуктаах. Быйыл күһүн таксига олорон таджик киһититтэн “оҕолордооххун дуо?” диэн ыйыппыппытыгар, оҕолордооҕун, Москваҕа төрөөбүттэрин эттэ. “Төрөөбүт тылларын билэллэр дуо?” –диэн ыйытыыбытыгар, “хайа, саҥарымына” диир. “У меня все могут отнять. Только веру, язык никто не смеет отнять”, – диэтэ.

Аны оччотооҕу “Бэлэм буол” хаһыат хайдахтаах курдук киэҥ информациялаах уонна интэриэһинэй этэй? Билигин оннооҕор мин сахалыы хаһыаты ыарырҕата-ыарырҕата ааҕабын. Тыл уларыйбыт эбит. Семен, Софрон Даниловтар, Д.К. Сивцев-Суорун Омоллоон тылларынан саҥарарбыт кыччаан эрэр дуу диэн көрөбүн. Билигин ыччат элбэх тылы өйдөөбөт эбит. Биллэн турар, оҕо олоҥхону билиэхтээх эрээри, сахалыы үчүгэйдик билбэт кыра оҕоҕо олоҥхону үөрэтиинэн үлүһүйүү туһата кыра – диэн эттэ.

“Интэриэһинэй ньымалары элбэтиэххэ”

“Айыы Кыһата” гимназия саха тылын уонна литэрэтиирэтин учуутала Рустам Каженкин:

“Эркээйи” бырагыраама ылылынна эрээри, маны олоххо хайдах киллэрэри үчүгэйдик тобула илик курдукпут. Онно көмө буоларын курдук, саха тылын, литэрэтиирэтин уонна төрүт култуура кэбиниэтин саҥардан оҥоруохха диэн этиини өйүүбүн уонна онно үлэлэһэн көрүөхпүн баҕарабын. Архыыптарга, киинэ хранилищеларыгар, институттарга, түмэллэргэ мультимедийнэй матырыйааллар хараллан сыталлар. Итини барытын интэриниэккэ киллэрэн, дьоҥҥо тиийэр гына оҥоруохха наада. Ол аата, биһиги инникитин оҕолорбутун интэриэһиргэтэр ньымалары элбэтэрбит ирдэнэр.

“Ханна барытыгар тылбытын илдьэ сылдьыаҕыҥ”

“Айыы Кыһата” гимназия аҕаларын түмсүүлэрин кыттыылааҕа Дохсун Үөдүгэй:

1990-с сыллар охсуулара дьэ кэллэ. Билиҥҥи оҕо тугу да ылыммат, кими даҕаны истибэт. Омук сүрүн дьахтар тутар. Аны арахсыы олус элбэх. Соҕотох ийэҕэ улааппыт оҕо быһаҕас-итэҕэс киһи буолар. Биһиги хойутаан хамсанан эрэбит. Сүүрбэччэ сыллааҕыта саҕалыахтаах этибит. Онтон-мантан күүс көрдөөбөккө, бэйэбит хамсаныахтаахпыт. Ханна баҕарар, туохха барытыгар сахабыт тылын илдьэ, утары ууна сылдьыахтаахпыт. Оччоҕо эрэ тылбыт тыыннаах хаалар кыахтаах.

“Улуустарынан ситими тэрийиэххэ”

“Ийэ тыл кэскилэ” түмсүү салайааччыта, пуоруму тэрийээччи Вилюяна Никитина:

Сүрүннээн кыра саастаах оҕолор нууччалыы саҥараллара үксээтэ. Онон биир кэлим, биир кэм үлэлии турар биир ситими тэрийиэххэ.

Кыра саастаах оҕолор нууччалыы тылланыылара куоракка эрэ буолбакка, кэлин улуустарга эмиэ тэнийдэ. “Ийэ тыл кэскилэ” учуонайдары кытта кыттыһан чинчийии ыытан саҕалаабыппыт эрээри, билиҥҥитэ дьаҥынан сибээстээн тохтоон турар. Оҕо нууччалыы тылланыытын сорох төрөппүттэр кыһалҕа курдук ылымматтар.  Оттон өйдүүр өттө чопчу хайдах дьаһаныахтааҕын, тугу гыныахтааҕын билбэт. Онон дьоҥҥо өйдөтүү үлэтэ барыахтаах.

Өрөспүүбүлүкэ таһымнаах ситим киэҥ аналлаах. Сахалыы иитии, үөрэтии суолтатын өйдөтүүттэн саҕалаан, билим, чинчийии, араас быраактыка түмүгүн тарҕатыыга, сырдатыыга тиийэ үлэлиэхтээх.

Аныгы олох сиэринэн Ютуб ханаалы үлэлэтэр былааннаахпыт, саайт, Инстаграм туһунан эмиэ толкуйдуубут.

Түмүк

Туох барыта иитииттэн, үөрэтииттэн тутулуктаах. Ийэ тылбыт эмиэ дьиэ кэргэҥҥэ саҕаланан баран уһуйаанынан, оскуоланан, үрдүк үөрэҕинэн эргийэр. Онон оҕону ийэ тылыгар уһуйуу аҥаардас дьиэ кэргэнтэн дуу, үөрэх тэрилтэтиттэн дуу тутулуктаах, кинилэр эрэ дьарыктаныахтаахтар диэн кимиэхэ эрэ сэлээнниир сыыһа. Тылга аналлаах бастакы улахан пуорумҥа кыттыбыт дьон бары итини дьэҥкэтик өйдүүллэр, элбэҕи эттилэр-тыыннылар. “Өссө хаһан мустабыт?” диэн ыйытыылара ийэ тыл туһугар “ыалдьар” дьон элбэҕин, ол аата саха тыла өлөн-охтон биэрбэтин туоһулуур.

Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
1
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0