Тыһыынчанан оҕону иитэн, араас дьарыкка уһуйан, олоххо бэлэмнээн таһаарбыт Дьокуускай куораттааҕы Оҕо Дыбарыаһа тэриллибитэ 80 сыла буолла. Кэлэктиип, бэтэрээннэр үбүлүөйдээх сылларын үөрүүлээх тэрээһинин бэйэлэрин дьиэлэригэр бэлиэтээтилэр.
РФ уопсай үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Оҕо айымньытын дыбарыаһын дириэктэрэ Марита Колодезникова үбүлүөйүнэн эҕэрдэлээн туран: “Үбүлүөйдээх сылынан сибээстээн үгүс үлэ барда, элбэҕи ситистибит, “Остров детского счастья” диэн кинигэ таҕыста. Хас да сыл аастын, Дыбарыас оҕо-аймахха саамай өйдөнөн хаалар түгэнинэн, иккис дьиэтинэн буолар. 1937 сылтан саҕалаан элбэх үлэ ыытылынна. Ол эрээри, иннибитигэр өссө элбэх былааннар бааллар”, — диэн иһитиннэрдэ уонна кэлэктиибигэр доруобуйаны, ситиһиини, айымньылаах үлэни, дьолу баҕарда.
Бу күн биир идэлээхтэрин үөрүүлэрин үллэстэ, эҕэрдэлии Ил Түмэнтэн, СӨ Үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтиттэн, Дьокуускай куорат дьаһалтатыттан, Дьокуускай куораттааҕы үөрэх управлениетыттан, ХИФУ-тан, Дыбарыаска үгүс сылларга дьарыктанан ааспыт оҕолор – билигин эбээ, эһээ, аҕа, ийэ буолан олорор дьон, бүгүҥҥү иитиллээччилэр, о.д.а. кэллилэр.
Ил Түмэн дьокутаата, Өрөспүүбүлүкэтээҕи лиссиэй-интэринээт оскуолатын дириэктэрэ Иван Шамаев: “Оҕо дыбарыаһа айымньылаах сайдыытын түмүгэр, инновационнай кииҥҥэ кубулуйда. Эһиги араас саҥа бырайыактары көҕүлээтигит. Педагогическай кэлэктиипкитинэн чахчы киэн туттуоххутун туттаҕыт. Инники үлэҕитигэр өссө үрдүк ситиһиилэри”, — диэн Ил Түмэн Судаарыстыбаннай мунньаҕын аатыттан эҕэрдэ тыллары эттэ. Итиэннэ Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин аатыттан Оҕо айымньытын дыбарыаһын дириэктэригэр М.П.Колодезниковаҕа, дириэктэри тэрийэр, маассабай үлэҕэ солбуйааччы И.В.Андриевскаяҕа, дириэктэри үөрэх-методическай үлэҕэ солбуйааччы В.А.Васильеваҕа Махтал суруктары, Ил Түмэн наукаҕа, үөрэххэ, култуураҕа, сонуну киэҥник тарҕатар сириэстибэлэргэ уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр дьыалаларыгар сис кэмитиэтин аатыттан методист С.И.Неустроеваҕа, эбии үөрэхтээһин педагога А.Г.Беляеваҕа, С.А.Лотоваҕа, Т.П.Игнатьеваҕа, М.П.Поповаҕа Бочуотунай кырааматалары туттартаата.
Онтон СӨ Үөрэҕин уонна наукатын миниистирин солбуйааччы Эдуард Кондратьев: “Бу күн 80 сыл анараа өттүгэр, 1937 сыллаахха Пионердар дыбарыастара аһыллыбыта. Үс маҥнайгы сыл 10 куруһуок үлэлээбитэ. Иитиллээччитин ахсаана 400-тэн тахса этэ. 1953 сылтан ыла 56 сыл тухары Оҕо дыбарыаһын Фаина Иннокентьевна Авдеева салайбыта. 1957 сыллаахха куруһуок ахсаана эбиллэн 33-кэ тиийбитэ, оҕотун ахсаана 2000 буолбута. Күн бүгүн 8600-тэн тахса оҕону араас көрүҥҥэ 123 педагог уһуйар. Кинилэр алта араас хайысханан 101 айар холбоһугу үлэлэтэллэр. 2014 сыллаахха биһиги Дыбарыаспыт Арассыыйаҕа эбии үөрэхтээһин бастыҥ тэрилтэтинэн ааттаммыта” — диэн иһитиннэрдэ. Итиэннэ СӨ Үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтин аатыттан эҕэрдэлээн туран, фортепиано ыларга сэртипикээт туттарда. Итини сэргэ, СӨ Ил Дарханын 100 тыһ солк суумалаах сэртипикээттэрин “Эбии үөрэхтээһин бастыҥ педагога”-2017 Е.А.Афанасьеваҕа туттарда. “Учууталлар учууталлара” үрдүк ааты Л.В.Габышева, СӨ Үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтин бэлиэтин методист А.С.Жолобова, педагог С.М.Шестакова, “СӨ Үөрэҕин туйгуна” ааты педагог А.А.Сокольникова, Н.А.Ботулу ыллылар. СӨ Үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтин бочуотунай кырааматаларын педагогтар А.А.Константинова, Д.Д.Мохначевская, И.С.Булатова, П.Н.Попова, СӨ Үөрэҕин уонна наукатын министиэристибэтин Махтал суругун дириэктэри информатизацияҕа солбуйааччы А.Н.Аржаков, гражданскай-патриотическай иитии киинин сэбиэдиссэйэ Е.В.Мохначевская, педагогтар А.Ф.Ушканов, Т.О.Гермогенова, Г.В.Белина туттулар. Идэлээх Сойуустар бэрэссэдээтэллэрин Махтал суругун О.Б.Милюков ылла.
1980-1990 сс. Дыбарыаска куруһуоктарга уһуйуллубуттар эҕэрдэлэрин тиэртилэр, махталларын биллэрдилэр. Дыбарыас кинилэр олохторугар саамай умнуллубат түгэннэри бэлэхтээбитин, билигин даҕаны бэйэ-бэйэлэрин кытта ситимнэрин быспаттарын бэлиэтээтилэр.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru