Ньурбаны ааттаппыт күүстээх ини-бии Сөдүөтэптэр

Бөлөххө киир:

Кэргэним иитиллибит эһэтэ Федор Федотович Федотов-Тэппэҥэ Сүөдэрэ уонна эбэтэ Вера Дмитриевна Тогонохова Ньурба Чаппандатыгар баар дьиэлэригэр кэргэмминээн, оҕолорбунаан кырдьаҕастар тыыннаахтарыгар бииргэ олорбуппут. Эһэбит бөдөҥ-садаҥ киһи этэ. Күүстээх Хабыкка уонна Дьөгүөр диэн инилэрдээҕэ.


Ол тухары оҕонньордуун  күүстээх, кыанар дьон тустарынан биирдэ даҕаны сэһэргэспэтэхпит. Кэпсэтиибит мэлдьи сопхуос, отделение үлэтин-хамнаһын өрө тардыыга иэҕиллэрэ. Хата, ыалбыт аҕата Николай Иванович Михайлов-Чэчээ Ньукулай күүстээх дьон туһунан кэпсиирин сөбүлүүрэ. Кини биирдэ миэхэ:

— Ити кынныҥ оҕонньор күүстээх киһи. Ол эрээри, күүһүн дьоҥҥо көрдөрбөккө төннөн эрэр. «Ньурба» сопхуос саҥардыы тэриллэригэр манна, бу билигин олорор Омолдоон уулуссабытыгар, аҕыйах дьиэ баара. Чаппандаҕа биир дьиэҕэ хас даҕаны ыал дьукаахтаһан олороллоро. Сопхуос салалтата сир-буор үлэтигэр туһанарга С-100 тракторы Чаппанда отделениетыгар таһаарбыта. Онно тырахтарыыһынан бөдөҥ баҕайы нуучча киһитэ үлэлээбитэ. Кинини кэргэнин кытта оҕонньордооххо дьукаах олордубуттара.

Тырахтарыыспыт киэһэ хойут үлэтиттэн итирик кэлэн, ойоҕун кырбыыр эбит. Айдааннара оннооҕор биһиэхэ иһиллэрэ. Нуучча биирдэ сарсыарданан кэлбит уонна эмиэ идэтинэн кэргэнин биликтээн барбыт. Дьахтар ыһыы-хаһыы бөҕө. Мин ыалбар тугунан эмит көмөлөһөөрү киирбитим – Сүөдэр оҕонньор   улахан бэйэлээх киһини оҕо курдук икки харытыттан остуолга хам баттаан олорор эбит. Нууччата саҥара-саҥара, мөхсөн тура сатыыр этэ даҕаны, күүһү күүс кыайан, кытаран баран олорбута. Онтон ыла нуучча тырахтарыыс оҕонньордооххо олорор кэмигэр биирдэ даҕаны кэргэнин атаҕастаабатах, холуочуйан даҕаны кэллэҕинэ, оронун тыаһа-ууһа суох булар буолбут. Сүөдэр нуучча харытын бобо туппут суола хойукка диэри кытара сылдьыбыта, — диэн кэпсээбиттээх.

Гаврил Федотович Федотов-Күүстээх Хабыкка олохсуйбут Хаҥалас нэһилиэгиттэн Ньурба бөһүөлэгэр киирэн иһэн, сир ортотугар Чаппандаҕа убайыгар Сүөдэргэ таарыйбыта. Дьиэлээхтэри барыбытын кытта илии тутуһан дорооболоспута. Онно көрдөхпүнэ, кини кэтит баппаҕайыгар мин ытыһым оҕо илиитин курдук толугураан хаалбыта. Онтон ыла бу уһун уҥуохтаах, кэтит сарыннаах оҕонньору элбэхтик көрбүтүм. Эдэригэр лаппа кыахтааҕа курдат көстөргө дылыта.

Кини сүүрбэччэ саастааҕар Бэстээх нэһилиэгин ыһыаҕар бөҕө дьону барыларын охтортоон, Күүстээх Хабыкка аатырбыт. Онтон ыла улахан ыһыахтарга тустар идэлэммит. Холкуос тэриллибитигэр кыанар буолан, бэдэрээккэ хаста даҕаны сылдьыбыт. Ол сылдьан хонор симиэбийэ дьиэтигэр атын улуус ааттаахтарыныын күөн көрсөрө үһү. Онно үксүгэр эмиэ кыайталаан, Ньурбатын ааттатар эбит.

Сэриигэ бастакы ыҥырыкка барбыт. Биир дойдулаахтара кэпсииллэринэн, сэриигэ барааччылар борохуотунан айаннаан истэхтэринэ, Өлүөнэ өрүс баһын диэки нууччалар сахалары атаҕастаары гыммыттарыгар Үөһээ Бүлүү күүстээх дьоно Өлөксөй Васильев-Мордьоноохобу уонна Баһылай Степанов-Буучугураһы кытта киһини киһинэн сырбаталаабыттарыгар анарааҥылара чаҕыйан куоппуттар.

Күүстээх Хабыкка Ленинградтааҕы фроҥҥа сэриилэһэн, иккитэ бааһыран, «Хорсунун иһин» мэтээллээх эргиллэн кэлбитэ уонна Хаҥалас нэһилиэгэр кэргэннэнэн, үс оҕолонон, үтүө ыал аатын ылан олорбута. Гаврил Федотович холкуос-сопхуос хара үлэтигэр күүһүн-уоҕун харыстаабакка үлэлээбит дьоһуннаах киһи этэ.

Александр ПШЕННИКОВ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru саайтка анаан.

Дьокуускай к.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0