Саха ыччата бырамыысыланнаска сыстан, өрөспүүбүлүкэ тас өттүгэр киин эрэгийиэҥҥэ үлэлии сылдьара – дэҥҥэ көстөр холобур.
edersaas.ru
Буолаары буолан, дойду таһымыгар ыытыллар суолталаах куонкуруска кыайан, төрөөбүт Сахатын сирин дорҕоонноохтук ааттатара, кырдьык, киһи тылынан эппэт үөрүүлээх сонуна.
Бүгүн биһиги «Газпромнефть» хампаанньа «Бастыҥ идэлээх» куонкуруһун кыайыылааҕа Николай Федоровы кытта кэпсэтэбит.
Ирдэбил кытаанах
— Николай, саха ыччата хайдах Томскайга тиийэн хааллыҥ?
— 2017 сылтан «Газпромнефть-восток» хампаанньаҕа быраактыкабын ааһан баран, Томскай уобалаһыгар Урманскай ньиэп уонна гаас хостонор сиргэ үлэлиибин. Үлэҕэ киирэргэ ирдэбил кытаанах. Бастаан утаа устудьуоннартан «бу үлэҕэ сөптөөх эбит» диэн талар куонкурустарыгар хабыллыбытым. Ол талыллыбыт дьону биир ыйы быраактыкаҕа үлэлэтэн баран, эмиэ хаттаан талаллар. Ити курдук «сиидэлэнэн-сиидэлэнэн», куонкурустары, ирдэбиллэри ааһан, үлэҕэ киирбитим. Онон бу тэрилтэҕэ үлэлээбитим үс сыл буолла.
Киирсиилээх күрэскэ бастакы
— «Газпромнефть» хампаанньа иһинэн ыытыллыбыт куонкурус туһунан кэпсэтиэххэ. Бу туох тэрээһиний?
— Сыл аайы оробуочай идэлэринэн «Бастыҥ идэлээх» диэн күөн-күрэс ыытыллар. Бастаан үлэлиир тэрилтэҕэр 11 идэҕэ сүүмэрдиир куонкурус буолар. Мин былырыын 2019 сыллаахха аан бастакыбын кыттан, 3-с миэстэҕэ тиксибитим. Быйыл бэйэм хампаанньам иһигэр бастаан, «Газпромнефть» хампаанньа эрэгийиэннэр икки ардыларыгар ыытар улахан куонкурустарыгар 1-кы миэстэҕэ тигистим.
Быйыл пандемиянан сибээстээн, Арассыыйа биэс эрэгийиэниттэн куйаар нөҥүө күрэхтэстибит. Уопсайа 12 «дочернэй» хампаанньаттан 100 киһи кыттыыны ылла. Биһиги «Газпромнефть-восток» хампаанньабыт биир – 1 миэстэни, икки – 2-с миэстэни, 4 – анал бирииһи ылла.
— Ити идэҕинэн маастардарыҥ, настаабынньыктарыҥ көрө сылдьан бэйэлэрэ куонкуруска кыттарга көҕүлээбиттэрэ дуу эбэтэр эн бэйэҥ баҕалаах буолан кыттыбытыҥ дуу?
— Маастардарым, биллэн турар, бэйэм санаабын истибиттэрэ: баҕа баар дуу, суох дуу диэн. Ким туохха кыахтааҕын бэйэлэрэ көрө сылдьан этии киллэрэллэр. Мин куонкуруска кыттыбыт үөрүйэх буоллаҕым дии. Хайаан да кыттан, үһүс миэстэҕиттэн бастакыга «сыҕарыйахтааххын» диэн сорук туруобуттара.
— Туох ирдэбиллээхтэрий?
— Куонкурус үс түһүмэҕинэн барар: теорияны кэпсиибит, тест туттарбыппыт уонна быраактыкаҕа үлэ хаамыытын көрдөрөбүт. Онно эбии бастакы суһал көмөнү оҥорууну эмиэ туттараҕын. Ону барытын хаамыранан уста тураллар, ону Санкт-Петербургдааҕы кылаабынай офистан анал дьүүллүүр хамыыһыйа тута эн хас биирдии хамсаныыгын көрө-истэ, сыаналыы олорор.
Бэйэбит үлэлиир тэрилтэбитигэр кыайбыппыт кэннэ, үс нэдиэлэ устата эрэгийиэннээҕи куонкуруска бэлэмнээбиттэрэ. Газпром хас да «дочернэй» тэрилтэлээх. Биһиги тэрилтэбит нефтээх уонна гаастаах сири чинчийэр тэрилтэ. Эрэгиэйэннээҕи «турбопроводчик» идэтигэр уонча буолан күрэстэспиппит. Олох киирсиилээх күрэс этэ. Аҕыйах – икки эрэ бааллынан бастаабытым.
Учуонай буолар сорук
— Хантан төрүттээххиний, Николай?
— Ийэм төрдө — Үөһээ Бүлүү, аҕам — Мэҥэ Хаҥалас. Куоракка улааппытым.
— Гаас үлэһитин идэтигэр ханна үөрэммикиний?
— 2016 сыллаахха ХИФУ ГРФ бакалаврын бүтэрбитим. Онтон Томскайга магистратураҕа киирбитим. Билигин аспирантураҕа кэтэхтэн үөрэнэбин.
— Саха ыччатыгар, буолаары буолан, нефть бырамыысыланнаһыгар үлэлииргэ төһө уустугуй?
— Бу идэҕэ эрдэттэн ыра санаа оҥосто сылдьар киһи ылсар. Саха национальнай гимназиятыгар үөрэнэ сылдьан, мин 8-9 кылаастан нефтяник буолар баҕалаах этим. ГРФ-га бу идэҕэ салаа баара. Оскуолаҕа сылдьан, химияны үөрэтиэххэ наада. Наһаа туйгуннук үөрэммэтэҕим эрээри, билигин аспирантура 3-с кууруһугар тиийдим. Аны икки сылым хаалла. Онон идэтин таба талбыт киһи үөрэниэн сөп.
— Учуонай буоллаххына ханна барар былааннааххыный?
— Салгыы идэбинэн үрдээн иһэр толкуйдаахпын. Киин сиргэ Санкт-Петербурга кылаабынай офиска үлэлиир баҕалаахпын.
Соҕотох саха
— Үлэлиир тэрилтэҕэр сахалар бааллар дуо?
— Саха соҕотохпун. Үксэ нуучча уонна башкир омуктар.
— Ханна олороҕунуй: уопсайга дуу, дьиэлээххин дуу?
— Томскайга дьиэ куортамнаан олоробун. Сыстыганнаах дьаҥ турбутунан сибээстээн, баахтанан икки ыйга үлэлиибит. Үлэҕэ ыытыахтарын иннинэ икки нэдиэлэ гостиницаҕа обсерваторга олордоллор. Онтон баахтаҕа барабыт.
— Пандемия туруга Томскайга хайдаҕый?
— Син биир Дьокуускайга курдук. Күҥҥэ 200-чэкэ киһи ыалдьар. Бары харыстана сылдьабыт.
… Ити курдук, 27 саастаах Николай Федоров нефть хостуур идэни толору баһылаан, төрөөбүт Сахатын сириттэн ыраах Томскай уобаласка тиийэн үлэлиир. Аны тэрилтэ ыытар араас куонкурустарыгар ситиһиилээхтик кыттан, бастыҥнар ахсааннарыгар сылдьар. Эбиитин сотору кэминэн нефть салаатын учуонайа буолуоҕа. Кини үөлээннээхтэригэр туһаайан: «Олоххо бэйэҕит суолгутун тобуларгытыгар Саха сиригэр эрэ буолбакка, ыраах дойдулартан толлубакка, атын сирдэргэ үлэлээн уопутуруҥ. Мин дойдубуттан тэйбитим үс сыл буолла. Араас тэрээһиннэргэ кыттан, бэйэҕитин көрдөрүҥ», — диэн санаатын тиэртэ.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru