Айсен Николаев Нерюнгри аэропуордугар салгын аала көтөр-түһэр балаһата арыллыбытынан истиҥник эҕэрдэлээтэ.
Бүгүн, алтынньы 30 күнүгэр, Нерюнгри аэропуордун саҥалыы улартан оҥоруу кэнниттэн салгын аалын көтөр-түһэр саҥа балаһатын арыйыы бэлиэ түгэнэ буолла.
Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ эбийиэк сүрүн сакаасчыта, Росавиация салайааччыта Александр Нерадько ыалдьыттаата. Кини Арассыыйаҕа салгын тырааныспарын Федеральнай ааҕыныстыбатын аатыттан истиҥ эҕэрдэтин тиэртэ.
— Түргэнник, биир сезоҥҥа, 3,6 тыһ.м. усталаах көтөр-түһэр балаһа оҥоһулунна. Манна ханнык баҕарар, пассажирдары да таһар, грузовой даҕаны сөмөлүөт түһэр уонна мантан көтөр кыахтаах. Бу СӨ салалтатын кытары хардарыта ыкса сибээстээх үлэнэн, эһигини кытары бииргэ, ситиһилиннэ, — диэтэ.
Үлэ хаамыытын хонтуруолга тута сылдьыбыт Ил Дархан Айсен Николаев харда тылыгар Росавиация бэрэстэбиитэллэригэр, тутааччыларга бииргэ үлэлээбиттэригэр уонна суһал быһаарыныыны ылбыттарыгар махтанна.
—Түөрт ыйга Нерюнгри аэропуордун бүтүннүү сабан кэбиһэр туһунан дьүүллэһии манна хайдах барбытын, быһаарыы ылыллыбытын, биһиги бары өйдүүбүт. Элбэх мөккүөр да тахсыбыта, саарбаҕалааһын да баара. Оттон бүгүн мин манна туран, ол кэмҥэ ыйааһыннаан, ыараҥнатан көрөн баран бары биир санааҕа кэлэн түмүк быһаарыыны ылыммыппытыттан олус үөрэбин. Василий Федорович Суховерхов салайар «Стройдорсервис» кэлэктиибэ аэропуорду саҥалыы уларытан оҥоруу бастакы түһүмэҕин кыайа-хото тутта! Үлэ салҕаныа. Кылаабынайа, салгын ааллара тиһиктээхтик көтөллөрүгэр үлэ ыытылынна«, — диэтэ.
Ил Дархан дьон олоҕун хаачыстыбатын тупсарыыга биир сүрүн хайысханан тырааныспар боппуруоһун быһаарыы буоларын тоһоҕолоото. Итиэннэ РФ Бэрэсидьиэнин быһаарыытынан, дойду Бырабыыталыстыбатын, тырааныспар министиэристибэтин, Росавиация көмөлөрүнэн, эрэгийиэн авиация салаатыгар өйөбүлү ыларын бэлиэтээтэ.
Айсен Николаев кэлэр сыл бүтүүтүгэр саҥа аэровокзал тутуллан үлэҕэ киирэригэр эрэнэрин биллэрдэ.
—Бу Нерюнгри сайдыы суолунан иннин диэки дохсуннук хардыылыырын кэрэһилиир. Маннык дьулуурдаахтык салҕаан иһиҥ! Тэтими бытаардымаҥ, иннигит диэки!» — диэтэ кини.
Санатан эттэххэ, Нерюнгрига аэропуорт көтөр-түһэр балаһатын саҥардан оҥоруу бырайыагар, 2021 сыл атырдьах ыйыттан 2022 сыл ахсынньы ыйыгар диэри, I-II кылаастаах салгын аалларыгар хааччахтааһын киллэриллибитэ. Кэлин, РФ Тырааныспарга министиэристибэтин этиитинэн, СӨ Бырабыыталыстыбатын өйөбүлүнэн, Нерюнгри аэропуордун балаһатын саҥардан оҥоруу үлэтин болдьоҕо түөрт ыйга диэри кылгатыллыбыта. Күргүөмнээх үлэ быйыл от ыйыгар саҕаланан баран, алтынньыга түмүктэннэ.
Үлэни болдьоммут кэмигэр кыайа-хото тутар туһуттан, бэдэрээччит хампаанньа эбии дьону ылбыта. Учаастакка аныгы тиэхиньикэ үлэлээтэ. Олортон биирдэстэрэ GOMACO фирма көлөтө.Үлэ болдьоҕор түмүктэнэрин сэргэ, хаачыстыбалаахтык толоруллубут. Эбийиэк сертификацияны ааһан үлэҕэ киллэрилиннэ.
Билигин уочаракка, аны, аэровокзал дьиэтин тутан бүтэрии былааннанар. 1987 сыллаахха тутуллубут аэропуорду булгуччу саҥардан оҥоруу наадатын туһунан кэпсэппиттэрэ 15 сыл буолбут. Ол гынан баран, дьиҥ хамсааһын 2018 сыллаахтан, өссө оччолорго Айсен Николаев Ил Дархан эбээһинэһин толорооччунан олорор кэмигэр саҕаламмыт.
Былаас федеральнай уорганнарын кытары тиһиктээх уонна ыкса ылсан үлэлэһии түмүгэр, 2019 сыллаахха магистральнай инфраструктураны кэҥэтии уонна саҥатытыы кэлим былааныгар Саха сирин 16 аэропуорда, итиэннэ Нерюнгригэ салгын аала түһэр сирин саҥардан оҥоруу киллэриллибиттэрэ, дойду бүддьүөтүттэн 7,3 млрд. солк. көрүллэрэ ситиһиллибитэ.
Таас чоҕу хостуур «Колмар» хампаанньа бырайыактыыр-сметнай докумуону оҥорууну үбүлээн бэйэтин кылаатын киллэрбитэ. Бу сыалга «Саха сирин соҕуруу өттө» ТОР (ииникилээн сайдыы сирин-уотун резиденэ) резиденэ 25 мөл.солк. көрбүтэ.
Нерюнгрилэр үүнэр сыл бүтүүтүгэр үлэҕэ киириэхтээх саҥа аэровокзалларын тулуйбакка-тэһийбэккэ күүтэллэр. Оттон билиҥҥитэ пассажирдар терминаллара чааска сүүс киһини аһарар саҥа тэриллээх тутууга баар. Пассажирдары аһарыахтаах билигин тутулла турар икки мэндиэмэннээх терминал кыаҕа уруккуттан үс төгүл улахан буолуоҕа. Эбийиэк 80% бэлэм, тутуу иэнэ 9 тыһ. кв. м. Терминал бастакы мэндиэмэнигэр регистрацияланар сирдэр, хонтуруоллуур пууннар, мал харайар (уурдарар) сир, салалта, уо.д.а .аналлаах хостор баар буолаллара былааннанар. Иккис мэндиэмэҥҥэ пассажирдар олорор саалалара, остолобуой, ийэ уонна оҕо хоһо, о.д.а. баар буолуохтара.
Тырааныспар министиэристибэтэ үлэ 2022 сылга түмүктэннэҕинэ, пассажирдарга табыгастаах уонна куттала суох көтүү боппуруостара быһаарыллалларын сэргэ, айаннааччылар эмиэ элбиэхтэрин бэлиэтиир. Оттон рейстэр тиһиктээхтик көтүөхтэрэ.
Санатар буоллахха, магистральнай инфраструктураны саҥардан оҥоруу уонна кэҥэтии кэлим былаанын олоххо киллэрии иитинэн, былырыын Үөһээ Бүлүүгэ аэропуорт тутуллубута. Быйыл сайын Дьокуускай куорат аэропуордугар салгын аалын көтөр-түһэр балаһата үлэҕэ киллэрилиннэ. Бу күннэргэ Өлүөхүмэ аэропуорда өрөмүөн кэнниттэн аанын аста.
Саха сиригэр баар 32 аэропуортан кэлим былааҥҥа 16-та киирэр. Бу Өлүөхүмэ, Ньурба, Мииринэй, Черскэй, Эдьигээн, Хаандыга, Үрүҥ Хайа, Үөһээ Бүлүү, Бүлүү, Депутатскай, Сангаар, Полярнай, Уус Ньара, Маҕан, Дьокуускай уонна Нерюнгри. 2024 сылга диэри бу аэропуортары саҥардан оҥорууга федеральнай бүддьүөттэн 38 млрд. солк. көрүллүө.
Биһиги корр., «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
СӨ Ил Дархан уонна Бырабыыталыстыба саайтыттан тылбаас.
Хаартыскаларга Мария Васильева (СИА) түһэриитэ.
