Хой
Наһаа уһуннук социальнай ситимҥэ олорор, онон эрэ дуоһуйар буолбуккун. Дьиҥ олоҕуҥ аттыгынан элэҥнээн ааһаары гыммыт. Соҕотох хойдор элбэх дьонноох-сэргэлээх сирдэргэ сылдьыыгыт дьоллоох түгэннэри тосхойуоҕа.
Оҕус
Уһуну-киэҥи толкуйдаан, ардыгар санааҥ оонньуур буолбут. Дьиэ кэргэниҥ, төлөммөтөх иэстэриҥ санааҕын баттыыллар. Бэйэ дьыалатын аһар туһунан толкуй киириэн сөп. Эбии үөрэххэ сылдьыы туохха да мэһэйдиэ суоҕа.
Игирэлэр
Кэлиҥҥи кэмҥэ аһары кыраттан ньиэрбинэйдиир, тугу да тулуйан истибэт буолбуккун. Дьиҥэ, дьон кириитикэтэ барыта эмп кэриэтэ буолуохтаах, бэйэҕин көннөрүнэргэр, сөптөөх суолу тутаргар көмөлөһөр. Аҕам саастаах киһи сүбэтин ылынарыҥ ордук.
Араак
Бу күннэргэ биисинэс, харчы-үп эйгэтигэр дуогабар түһэрсэргэр сэрэхтээх буоларыҥ наада. Ситэри билбэт дьоҥҥор аһары итэҕэйэр үчүгэйгэ тиэрдибэт. Доруобуйаҕын көрүнэ сырыт, эмискэ ыарыы буулуон сөп.
Хахай
Тапталлаахтарга үтүө кэм үүммүт. Барыта табыллар, санаа хоту. Саҥа мал-сал атыылаһан дьиэҕин тупсарыаххын сөп. Соһуччу бэлэх тутан долгуйан да ылыаххын сөп.
Кыыс
Аһары үлэһит, бүгүрү майгылааххын. Ол эрээри наһаа элбэх ордук хоһу саҥарар дьикти кэмэлдьилээххин. Чугас дьоҥҥун тэйитиэххин сөп. Олоххо барыта харчынан кэмнэммэт.
Ыйааһын
Ааҕары-суоттууру сөбүлүүгүн, ол эрээри ардыгар аһары ыһыктынан, солуута суох мээнэ атыылаһан, харчыгын матайдыыгын. Санааҕын сааһыланан, инникигин былааннаан дьаһаннаххына эрэ тугу эрэ суолталааҕы атыылаһыаххын сөп.
Скорпион
Күннээҕи түбүккэ ыктарыы баар. Соҕотох скорпионнар аналларын кытта билсиэхтэрин сөп, ол эрээри маны өйдөөбөккө хаалан куоттаран кэбиһиэхтэрин сөп. Оттон дьиэ кэргэннээх дьон бэйэни туттуна, холкутук сылдьара наада.
Охчут
Кытаанах быһаарыныы ылынарга уолдьаспыт, кирэдьиитиҥ, иэһиҥ-күүһүҥ элбээбит. Онтон санааҥ тууйуллар. Тугу эрэ саҥаны толкуйдаан саҥа хайысханы тутуһуоххун сөп. Сүбэ-ама ыларга, духуобунас өттүнэн үрдүүргэ сөптөөх кэм.
Чубуку
Аһары найыламмыккын, санааҕын сааһыламмаккын. Бу быһыыҥ-майгын тус эрэ олоххор буолбакка, үлэҕэр-хамнаскар охсуон сөп.
Күрүлгэн
Саҥа нэдиэлэ ситиһиилээх буолсу. Ол барыта бэйэҕиттэн тутулуктаах. Кэтэһэн баран олордоххуна, туох да сатаммата чахчы. Онон харчы, тус былаан туһугар саатар дьиэттэн тахсан хаамыаххын наада.
Балыктар
Тус олоххор улахан уларыйыы тахсыыһык. Аны алта ыйынан бу уларыйыы улахан ситиһиигэ тиэрдиэн сөп. Күүскүтүн харыстаммакка үлэлээбит үтүөҕүт төлөнөр кэмэ.
Ульяна Захарова, edersaas.ru