Хой
Өр көрсүбэтэх дьоҥҥун көрсөн уруккуну-хойуккуну саныаҥ. Дьыалабыай өттүгэр саҥа этиилэр киириэхтэрэ, үлэҕинэн үрдүөххүн сөп. Туохха барытыгар бэлэм буоларыҥ наада.
Оҕус
Үлэҕэр-хамнаскар табыллар кэм үүммүт. Эбии дохуот булунар кыахтаныаҥ. Эйигин дьон ылынар, ытыктыыр. Онон үүммүт нэдиэлэ үгүс ситиһиини тосхойууһук.
Игирэлэр
Санаабыт санааҕын тута олоххо киллэрэргэ дьулуһар күүстээх санаалааххын. Ол эрээри мындыр, киэҥ көҕүстээх буоларыҥ ирдэнэр. Дьон эн майгыгын тургутан көрөр кэмэ. Илин-кэлин саҥара-иҥэрэ сылдьыма.
Араак
Тус олоххор уустук кэм үүммүт. Үгүс сыллар усталара сиппэтэх санааҥ санаа баттыга буолан мэһэйдиир. Дьону кытта алтыһаргар сэрэхтээх буол. Аһары итэҕэйэр наадата суох. Доҕотторум дии санаабытыҥ таҥнарыта буолуон сөп.
Хахай
Аҕам саастаахтары кытта уопсай тылы булар уустугурбут. Эрэннэрбит тылгын толорбокко сылдьаргыттан хомойуохтарын сөп. Дьон туһугар кыһанар-мүһэнэр буоллаххына, эйиэхэ эмиэ көмөлөһүөхтэрэ.
Кыыс
Талааныҥ арыллар кэмэ. Эбии дохуот булунаргар тоҕоостоох кэм. Cаҥа билиини ылар кэм. Эбии үөрэххэ, дьоҕус куурустарга үөрэнэр ситиһиини эрэ аҕалыаҕа.
Ыйааһын
Үп-харчы өттүгэр уустук кэм эрээри, онтон санааҕын түһэрэр наадата суох. Уруккуттан былааннаабыт дьыалаҕын тиһэҕэр тиэрдэргэр сөптөөх бириэмэ үүммүт. Барытын былааннаан, хас хардыыгын ааҕан-суоттаан сырыттаххына, ситиһии кэлиэҕэ.
Скорпион
Саҥа дьиэ-уот атыылаһыаххын эбэтэр өрөмүөн тэриниэххин сөп. Барыта орун-оннугар буолан санааҕын кынаттыа. Чугас дьоҥҥор болҕомтолоох буол. Оҕолоруҥ ситиһиилэрэ үөрдүөҕэ.
Охчут
Урут алтыһан ааспыт доҕотторуҥ соһуччу күөрэйиэхтэрэ. Онно бэлэм буол. Былааҥҥын ыспат туһуттан бириэмэҕин сааһылыы үөрэн. Сулумах охчуттарга саҥа билсиһии, истиҥ сыһыан буолуон сөп.
Чубуку
Үлэҕэ-хамнаска үтүө кэм. Cанааҕын ситэргэр кыра да наада. Эн наһаа кэтэмэҕэйдиир, саарбахтыыр эбиккин. Олоххор ити хаачыстыбаҥ элбэхтик мэһэйдиир. Итини туоратарга, итинтэн босхолонорго үөрэн.
Күрүлгэн
Доруобуйаҕытыгар буортулаах аһылыктан туттунар наада. Тус олоххутугар уларыйыы суох. Арай ыраахтан сурах-садьык истиэххитин сөп. Эн тускунан дьон кэпсэтэр эбит. Доҕотторуҥ, аймахтарыҥ тиийэн кэлиэхтэрин сөп. Дьоҥҥо дьэллэм, үөрүнньэҥ буол.
Балыктар
Ыраах айан ситиһиилээх буолуоҕа. Саҥа дьоннуун алтыһыы, биисинэскэ табыллыы санааҕын көнньүөрдүө. Оттон ыраах айаҥҥа туруммат да буоллаххына, аймахтары, чугас дьону кытта алтыһыы настарыанньаны көтөҕүө.
Ульяна Захарова, edersaas.ru