Наркотигы сокуоннайа суохтук эргитиини кытары сибээстээх холуобунай дьайыылар уопсастыбаҕа үөскээбит өй-санаа, быһыы-майгы ирдэбиллэрин кэһэллэрин таһынан, дьон санаатын, ис туругун айгыраталлар уонна дойду көмүскэллээх буолуутугар кутталы үөскэтэллэр.
Наркотик киһи доруобуйатын сүһүрдэрин, ол содулун туһунан бары кэриэтэ билэбит. Дойдуга дьон ахсаана, чэгиэн ыччат төрөөһүнэ уонна дьон өлүүтэ бу мөкү көстүү тарҕаныытыттан эмиэ тутулуктаах.
Быраабы араҥаччылыыр уорганнар иһитиннэрэллэринэн, сыл ахсын дойдуга наркотикка сыһыаннаах 200 тыһыынча холуобунай буруй оҥоһуллар. Бу дьайыылары суох оҥорорго уонна ол содулун аҕыйатарга судаарыстыбаннай уорганнар ыытар үлэлэрэ сүрүн хайысханан буолар.
Кэлиҥҥи кэмҥэ өрөспүүбүлүкэҕэ да уонна дойду да үрдүнэн уруккуттан биллэр наркотиктары синтетическэй наркотик солбуйда – күүс-уох уох эбэр араас бороһуок, ваннаҕа туттуллар туус, от булкааһыннаах булкааһы (спайс). Маннык наркотиктары интернет көмөтүнэн тарҕаталлара биллэр.
Маннык кутталлаах дьайыыны хааччахтыыр туһуттан сокуону сайыннарыы, эппиэтинэһи улаатыннарыы үлэтэ эмиэ барар. Кэлиҥҥи уон сыл устатыгар элбэх сокуон ылыллан, олоххо киирэн, холуобунай эппиэтинэс биллэ кытаатта уонна хас биирдии дьайыыга чуолкайданна.
Ол курдук, РФ Холуобунай кодексатын ыстатыйаларыгар көннөрүүлэр киирэннэр, наркотик бары көрүҥнэригэр тус-туһунан чопчу эппиэтинэс көрүлүннэ. Ону таһынан, сокуоннайа суох эргитииттэн ылыллыбыт наркотик кээмэйин быһаарыыга ирдэбиллэр күүһүрдүлэр. Наркотигынан эргинэр дьон наркотик араас саҥа көрүҥнэрин тарҕаталларын хааччахтыыр туһуттан сокуоҥҥа олору эмиэ наркотигынан билинэр туһунан уларыйыылар тутатына ылыныллар буоллулар.
Судаарыстыба өттүттэн ылыллыбыт миэрэлэр түмүктэригэр, наркотигы сокуоннайа суохтук эргитиигэ сыһыаннаах буруйдары оҥоруу иһин холуобунай эппиэтинэс биллэ кытаатта. Ол курдук, наркотигы оҥоруу, тарҕатыы, эргинии иһин, өскөтүн буруйу ыаратар өрүттэр баар буоллахтарына, 20 сылга диэри хаайыыга түбэһиэххэ сөп. Оттон өскөтүн бөдөҥ кээмэйдээх наркотик буоллаҕына, хаайыыга үйэни моҥуохха диэри утаарыллыахха сөп.
Саха сиригэр бу дьайы утары охсуһуу тустаах уорганнар үлэлэрин сүрүн хайысхатынан буолар. Быйылгы сылга 500-тэн тахса холуобунай буруй бэлиэтэннэ, 25, 3 киилэ наркотик былдьанна.
Өрөспүүбүлүкэ борокуратуурата бу ыытыллар үлэҕэ сыанабыл биэрэр уонна итэҕэстэри туоратар сыаллаах миэрэлэри ылар. Бары уорганнар биир сомоҕо үлэлэрин түмүгэр, бу сылга суут көрүүтүгэр 270 холуобунай дьыала ыытылынна.
Ол курдук, бу сыл саҥатыгар 3 киһилээх тэрээһиннээх бөлөх дьыалата суукка көрүлүннэ. Бу бөлөх 2015 сыллаахха Дьокуускай куоракка наркотигы тарҕатыынан дьарыктаммыт. Суут быһаарбытынан, бу ханна да үлэлээбэт 3 киһи наркотигы Интернет нөҥүө атыылаһа-атыылаһа, Дьоуускай куоракка атыылаан, тарҕатан эргиммиттэр.
Суут үһүөннэрин буруйдааҕынан билинэн, 5 сылга, 7 сылга уонна 8 сылга кытаанах эрэсиимнээх холуонньаҕа көҥүллэрин быһарга уурбута.
Ол эрээри, наркоманияны утары охсуһуу буруйдаах дьону хаайыыга ыытыынан эрэ муҥурданыа суохтаах. Бу дьайга хас биирдиибит кытаанах санааны ылынан утары туруохтаах. Нэһилиэнньэ киэҥ араҥатыгар, чуолаан эдэр дьоҥҥо, өйдөтөр-сэрэтэр үлэ ситимин быспакка ыытыллара ирдэнэр.
Хас биирдиибит наркотик тарҕанар түбэлтэтин истибит-билбит буоллаҕына, тутатына быраабы араҥаччылыыр уорганнарга тыллыахтаах. Барыбыт күүспүтүн түмтэхпитинэ эрэ, бу алдьархайы утары ыытар үлэбит көдьүүстээх буолуоҕа.
Сергей Яковлев,
СӨ Борокуратууратын холуобунай-процессуальнай уонна суһал-ирдиир сокуоннар ирдэбиллэрин толорору хааччыйар отдел старшай борокуруора.
Хаартыска: интэриниэттэн.