СӨ бастакы бэрэсидьиэнэ, СӨ Судаарыстыбаннай сүбэһитэ М.Е.Николаев “Билиигинэн — кыайыаҥ” анал истипиэндьийэтин туттарыы үөрүүлээх чааһын иннинэ, үөрэх тэрилтэлэрэ оҕону, ыччаты сайыннарыыга аналлаах быыстапкаларын туруордулар. Бу – бастакы бэрэсидьиэн бэйэтинэн көҕүлээбит бырайыактара буолаллар.
edersaas.ru
Ол курдук, “Бэс Чагда” оҕо сынньалаҥын уонна доруобуйатын бөҕөргөтүүтүн киинэ быыстапканы “Муусука барыбытыгар” бырайыагынан көрдөрдүлэр. Кинилэр, чуолаан, оҕону синтезаторга оонньуурга уһуйуу ньымаларын билиһиннэрдилэр.
Оттон Нерюнгритааҕы 57-с нүөмэрдээх “Одуванчик” оҕо саадын иитээччилэрэ “Саахыматынан остуоруйа”, “Саахымат – оҕо тэттик киинэлэригэр”, “Саахыматынан таабырыннар, хоһооннор, остуоруйалар” диэн, уо.д.а. араас үлэлэри итиэннэ саахымат туһунан бэрт судургу быһаарыылаах, оонньуулардаах лэпбугу оҥорбуттар. Быһатын эттэххэ, саахымат хонуутугар саҥа үктэнэр кырачааннарга барытын сиһилии быһаараллар.
П.П.Романов аатынан Дьокуускайдааҕы художественнай кэллиэс декоративнай-прикладной искусствоҕа салаатын сэбиэдиссэйэ Ньургустаана Филиппова:
—Биһиги салаабытыгар преподавателлэр туойтан (О.А.Бурнашева), муостан (Нь.В.Филиппова, И.Г.Иванов), мастан (А.И.Капитонов), туостан (Н.Е.Корнилова) оҥоһуктар уонна ювелирнай (Л.Е.Федорова, А.А.Неустроева) көрүҥнэргэ хайысхалара бааллар. Кэлиҥҥи ситиһиилэрбитин бу быыстапкаҕа көрдөрө аҕаллыбыт. Бу соторутааҕыта ыытыллыбыт “Лучшие ювелирные украшения Якутии” диэн улахан тэрээһиҥҥэ үс көрүҥҥэ бастаатыбыт.
Преподавателбит Н.Е.Корнилова салалтатынан, өрөспүүбүлүкэтээҕи хамсааһыҥҥа кыттан, устудьуоннар моҕол ураһаны тигиигэ үлэлэрин саҕалаатылар.
Муостан кыргыттар дипломнай үлэлэрин аҕаллыбыт. Биһиэхэ маннык Саха сирин үөннэрэ-көйүүрдэрэ диэн (миниатюрнай) үлэ бу иннинэ тахса илигэ. Хас даҕаны матырыйаалы дьүөрэлээбиттэр. Тимиртэн атахтарын, чубуку муоһуттан кынаттарын оҥорбуттар уонна сэлии, тайах муоһун эмиэ тутталлар, — диэн кэпсиир.
Ювелирнай оҥоһуктарга 3 D принтеры 2012-2013 сылтан туһаналлар эбит. Быйыл Иванна Иванова чуораанчык оҥорбут. Матырыйаала — үрүҥ көмүс. Былырыын Егор Кларов “Ийэ сир” диэн улахан биһилэҕи чочуйбут. “Ол эрээри, илиинэн оҥоһук ордук сыаналанар. Билигин бөдөҥ тэрилтэлэр көмпүүтэри, 3 D моделированиены хото туһанан элбэҕи, үүт-үкчүнү оҥорон таһаараллар”, — диэн быһаараллар.
Үчүгэйэ диэн, тустаах кэллиэс устудьуоннара үөрэхтэрин кэнниттэн бары үлэнэн хааччыллаллар эбит. Айар дьоҕурдаах оҕолор буолан, быыстапкаларга хото кытталлар, үлэ биэрээччилэр оҕолор буочардарын сэҥээрэн, бэлиэтии көрөллөр эбит.
“М.Е.Николаев “Бары уруһуйдуубут” өрөспүүбүлүкэтээҕи бырайыагынан кэллиэс иһинэн оскуола оҕолоруттан улахан дьоҥҥо тиийэ үөрэтэбит. Ол курдук, 100-тэн тахса оҕо дьарыктанар. Преподавателлэрбит оскуолаларга баран үөрэтэллэр, кэллиэскэ кэлэн эмиэ дьарыктаналлар. Саха сиригэр киэҥник биллэр худуоһунньук Н.Н.Иннокентьев, Л.Д.Слепцова курдук биллэр-көстөр преподавателлэр уһуйаллар”, — диэн иһитиннэрэллэр.
Манна даҕатан эттэххэ, быйыл сайын преподаватель Н.Е.Корнилова “Бары уруһуйдуубут” бырайыак чэрчитинэн, ойуулуур-дьүһүннүүр уонна декоративнай-прикладной искусствоҕа улууска тиийэн сайыҥҥы айар лабораторияны ыыппыт.
СӨ бастакы бэрэсидьиэнэ Михаил Николаев быыстапка туһунан санаатын маннык үллэһиннэ:
—Саха дьоно аҥаардас бэйэбит төрүт култуурабытын эрэ буолбакка, аан дойду култууратыгар, онно бииргэ алтыһан олорорго бэлэм буолуохтаахпыт. Ол бэлэммит оҕолортон саҕаланыахтаах. Оҕону олох эрдэттэн – үс-түөрт сааһыттан такайыахха наада. Ити кини айылгытын быһыытынан, ыарырҕаппакка саахымакка да, муусукаҕа даҕаны оонньуур, уруһуйдуур, омук тылын үөрэтэр, ылынар кэмэ буолар. Ону туһаныахха наада. Бу оҕолор быыстапкаларыттан киһи дуоһуйар, киэн туттар. Ити, биллэн турар, элбэх түбүктэн ситиһиллэр. Онон төрөппүттэргэ, учууталларбытыгар махталбын биллэрэбин.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru