«Манчаары оонньуулара»: Данил Николаев ох саанан ытыыга саамай эдэр чөмпүйүөн!

Күрэс төрүт көрүҥнэригэр XXII «Манчаары оонньууларын» ох саанан ытыыга муҥутуур чөмпүйүөнүнэн успуорт историятыгар саамай эдэр кыттааччы, Бүлүү улууһун Бөтүҥ нэһилиэгиттэн сылдьар 14 саастаах Данил Николаев буолла. Эдэр күрэсчит бу үрдүк ситиһиитин кистэлэҥин уонна кыайыы үөрүүтүн туһунан кэпсээтэ.

Данил Бөкчөҥө орто оскуолатын 7-с кылааһын бүтэрэн, 8-ска киирбит. Ох саанан 12 сааһыттан дьарыктанан саҕалаабыт. Бу успуорт көрүҥэр кинини убайа, талааннаах тириэньэрдэр Филипп Егорович уонна Клара Дмитриевна сиэтэн киллэрбиттэр.

«Ох сааны кыра эрдэхпиттэн сөбүлүүрүм, бэйэм талан ылбыт көрүҥүм», — диир кини. Ситиһии суола чэпчэкитэ суоҕа. Күүстээх, сыралаах дьарык, түһүүлээх-тахсыылаах кэмнэр эдэр уолу эрчийбит бэйэтигэр итэҕэли үөскэппит. Ордук ох сааны уһуннук тутан турууга уустуктары көрсүбүт эрээри, сатамматы сатанар оҥорон, ыарахаттары туораабыт. Кыайыы үөрүүтүн үллэстэн, Данил маннык диэн кэпсээтэ.

Данил Николаев, «Манчаары оонньууларын» муҥутуур чөмпүйүөнэ:

— Муҥутуур чөмпүйүөн аатын сүгэн олус үөрдүм. Кыайбыппын билигин да ситэ итэҕэйэ иликпин. Бу кыайыым – инники кэскилбэр биир улахан ситиһиим. Муҥура суох махталым ийэбэр Елизавета Даниловнаҕа, аҕабар Альберт Мировичка, бары аймахтарбар уонна доҕотторбор. Уонна, биллэн турар, тириэньэрдэрбэр Клара Дмитриевнаҕа уонна Филипп Егоровичка. Бу дьонум өйөбүллэрэ суох буоллар, кыайыы кыаллыа суоҕа этэ. Ох саанан ытыыга бастакы миэстэни ылбытым кэннэ, муҥутуур чөмпүйүөн буолуом диэн кыра эрэл үөскээбитэ. Ол да буоллар, кыайыылааҕынан биллэрбиттэригэр олус соһуйбутум. Ханнык баҕарар успуорт көрүҥэр саамай сүрүнэ – дьарык уонна үлэ. Мин ох саанан күн аайы кэриэтэ дьарыктанабын. Ытаары турар кэммэр олус долгуйбутум. Ол эрээри, үөһээ дойдуга баар хос эһэбин, Данил Никитиһы, санаан кэлэн: «Миэхэ көмөлөс», – диэн испэр көрдөстүм. Ол кэннэ долгуйуум ааһан, кыайыыбын ситистим. Хос эһэм куруутун аттыбар баарын билэбин уонна киниэхэ олус күүскэ махтанабын. Инникитин блочнай ох саанан ытыыга бэйэбин холонон, Арассыыйа успуордун маастарын нуорматын толоруохпун баҕарабын. Өссө төгүл чугас дьоммор барыларыгар махтал!

Данил Николаев ситиһиитэСаха сирин эдэр көлүөнэтигэр уонна саҕалаан эрэр күрэсчиттэргэ чаҕылхай холобур. Кини туруулаһыыта өссө да үгүс үрдүк чыпчаалга тиэрдиэ, саха успуордун аар-саарга аатырдыа диэн эрэнэбит. «Ох саа — мин олоҕум!», – диэн эдэр чөмпүйүөн бэйэтин кэнниттэн кэлэр көлүөнэҕэ ыҥырыы оҥорор.

Алина Диодорова, ХИФУ устудьуона