Тулуна оҕус тыһаҕаһа Майаҕатта барахсан быйыл өтөр-наар буолбатах уһуннук тымныылаах кыстыга, өлүүлэнэн бэриллэр кэмчи аһылыктаннар даҕаны, этэҥҥэ туораата дии санаабыппыт баара… Кулун тутар ыйбыт кини туһугар күүтүллүбэтэх кубулҕата киирэн, хас да күнү быһа күүстээх силлиэ тыал супту үрэн, сылыйан биэрбэккэ, түүнүн дөйө тоҥорон, ситэри сиэтэҕэ.
edersaas.ru
Хаһаайыттара туруору үрдүк сыыр анныгар олороллорун, оннооҕу ыккый ойуур кини куотар, хаххаланар сирэ буоларын туһунан суруйан турабыт. Балбааҕынан оҥоһуллубут хаххаҕа көй салгын оҕото сөпсөспөккө, ити сыыр үөһээ үрдүнэн оҕолор сайын туттубут “ыстааптарын” талбытын, хаһаайына тымныы кэмигэр чуҥнаан, онно чопчуланан турар сааҕыттан билбит.
Ветеринария Тулунатааҕы учаастагын сэбиэдиссэйэ, улуус тарбахха баттанар уопуттаах ветбырааһа М.Ф.Охлопкова хаһаайыны кытта тута чинчийэн көрбүт буолан, маннык быһаарыыны биэрдэ: «Сылдьар орох суолун тибии тибэн буолуо, кыараҕас аппанан сыыртан түһэн иһэн, оҥхойго үктэнэн охтон, атаҕын эчэппит. Онон, көлөттүбүт оҥхойуттан кыайан турбакка, тоҥон өлбүтүн хаһаайына көрдөөн булбут. Суукка кэриҥэ сыппыт өттүнэн тыҥата, бүөрэ кыратык тымныйбыта көстөр. Атын ис уорганнара чэгиэннэр, туйаҕа, кутуруга туох да буолбатахтар. Арыый ырбыт чинчилээх. Онон быстах оһолго өллө».
«Быйыл оппут кырыымчык буолан, ордорунан атыылыыр киһи нэһилиэккэ көстүбэтэ. Сүөһү иитиитин учуонайа чинчийэр үлэ ыытыах буолла диэн, олохтоох активтар уонна пресса суруйууларынан модьуйаннар, дьаһалтаны отунан көмөлөһөрбүтүгэр туруорсубуттара. Онон, хаһаайыттар экстремал тыһаҕастарын быйыл идэһэ оҥостоору олорон тохтоппуттара. Дьаһалта үбүгэр барыта 20-тэн тахса тыһ. солкуобайга ыраах үрэххэ баар сылгы базатыттан от атыыласпыппытын иккитэ кырынан аҕалтарбыппыт. Күөх оту көрдөһүү кыаллыбакка, хойутаан аҕалбыттара. Онон, хаһаайыттара иитэр сүөһүлэрин отун тэҥҥэ сиэһэн сэниэ ылан, кэлин аҥаардас хардаҥ окко да турдар, быйылгы тымныыны туораабытын тэҥэ этэ», — диэн нэһилиэк баһылыга И.И. Троев санаатын эттэ.
Былырыын биһиги биир саастаах Майаҕаттабыт кыбыылаах от тэллэҕэр үктэнэн туран, быыстала суох кэбинэн аралдьытынан, сымнаҕаска сытан ылан, тыалтан-хаартан хаххаланан, дьэбир айылҕаны туруулаһыахха сөбүн сүөһүнэн дьарыктанар хаһаайыстыбаларга дакаастаабыта. Онтон, икки сааһын саҥа туолуутугар, дьэбир аһаҕас халлаан анныгар чэҥнээх муус-хаар, 50-тан тахса кыраадыстаах аан тумарык быыһынан кыыл курдук сылдьаахтаабыт быйылгы олоҕо – сүөһү тулуурун кээмэйэ буолуон сөп. Оһолго түбэһэн даҕаны былдьаннар, кини соҕотоҕун турууласпыт тулуурун сайдыылаах үйэни батыһан, дьаардаах хотону утары бырачыастааһын курдук ылыныахха сөп.
Мария Сергеева, бэчээт үлэтин бэтэрээнэ.
Степа Игнатьев хаартыскаҕа түһэриитэ.