Бу күннэргэ Мэҥэ Хаҥалас улууһун Майа сэлиэнньэтигэр Улуу Кыайыы 75 сылын көрсө мемориальнай комплексы саҥардаллар.
edersaas.ru
Улуустааҕы уопсастыбанньыктар үлэлэрин сүрүннээччи Зиновий Игнатьев болуоссакка тиийэн, үлэни-хамнаһы билистэ уонна маннык сонуннаах таҕыста:
— Мэҥэ Хаҥалас оройуонун Майа сэлиэнньэтиттэн Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмигэр кыргыһыы хонуутугар охтубуттарга анаан «Геройдарга — Албан аат» диэн өйдөбүнньүк-стела 1968 сыллаахха оҥоһуллубута.
Кэлин болуоссаты кэҥэтэн, сыыр анныттан саҕалаан архитектор Аполлон Ларионов бырайыагынан ситэрэн биэрии үлэтэ бара турар. Сыыр анныгар — сэрииттэн кэлбиттэр, үөһээ — сэрии толоонугар охтубут буойуннар ааттара тимиргэ кутуллан, стела оҥоһуллубута.
Бу киэҥ сир-уот Кыайыы болуоссатын быһыытынан, сыыйа мемориальнай комплекс буолуохтаах.
Манна биир бастакынан Ийэ уолун сэриигэ атаарар скульптурата уонна сахаттан бастакы Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Кузьмич Попов бюһа туруоруллубуттара.
Норуокка биллэринэн, «Кыайыы монументальнай ансаамбыла» 1985 сыллаахха ситэн, ыраахтан көстөр сыл аайы Кыайыы күнүн бэлиэтиир болуосаппытынан буолбута.
Сыл-хонук ааһан, ити сирбит ирэн, улахан өрөмүөнү эрэйбитэ ыраатта.
Мэҥэ Хаҥалас улууһун дьаһалтата ыҥырыы таһааран, өрөмүөннүүр үлэ саҕаламмыта. Манна улуус олохтоохторо «Үтүө санаа» аахсыйатыгар кыттыһан, Улуу Кыайыы пуонадатыгар үп хомуллан, күүстэх үлэ бастакы түһүмэҕэ саҕаланна.
Аныгы сокуон ирдэбилинэн аукцион нөҥүө олохтоох урбаанньыт Никифор Дмитриев кыайан, балаҕан ыйыттан бэлэмнэнии үлэтин ыыппыта. Муус устар 30 күнүгэр ылыныллыбыт соругу толорон, урбаанньыт былааннаммыт эбийиэги хамыыһыйаҕа туттарыахтаах.
Сир мууһа 1,5 уонна 2 метр чугас сытар буолан, уолаттар тротуар билиитэтин тэлгэтиэх иннинэ полистирол тэлгэттилэр. Болуоссат өйдөбүнньүк бэлиэлэрин, пааматынньыктарын барытын саҥартылар.
Бүгүҥҥү күҥҥэ тутааччылар биригэдьиирдэрэ Сергей Докторовы кытта кыһынҥы сырдатар уоттары бүтэрэн, былаһааккаҕа араас былааннаах үлэни ыыталлар.
Онон кыраапыктарын кэспэккэ үлэлиир дьон, Улуу Кыайыы 75 сылыгар саҥардыллыбыт болуоссаты кэмигэр туттарыыһылар.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыскаҕа Зиновий Игнатьев түһэриитэ.