Магадан көмүс отун тиэйэн аҕалыы түмүктэнэн эрэр
Өрөспүүбүлүкэбит бэйэтин иһигэр атыыга анаан оттоммут хаһаас от баранан, ыаллыы сытар Амур, Магадан уобаластарыттан от атыылаһан тиэйэр кыһалҕата тирээбитин туһунан эрдэ суруйан турабыт. Өрөспүүбүлүкэ таһыттан барыта 1340 т оту, итинтэн 646 туоннатын Магадантан, 421 туоннатын Амуртан, атыылаһарга кэпсэппиттэрэ.
Ити уопсай ахсааҥҥа сыл аайы Амуртан от атыылаһар Нерюнгри оройуонун 273 туонната эмиэ киирэн сылдьар. Нам улууһун 10-ча бааһынай хаһаайыстыбата уонна “Дайар”, “Силис” кэпэрэтииптэр холбоон 445 т оту Магадантан, Уус Алдан эмиэ 10-ча хаһаайыстыбата Магадантан, Амуртан 220 т, Хаҥалас улууһун “Самартай” ТХПК-э Амуртан 302 т оту атыылаһарга кэпсэппиттэрэ. “Сахаплемхолбоһук” ААУо Магадантан 100 т оту эбиннэ. “Самартай” ТХПК тиэйиигэ чааһынай массыыналаахтары кэпсэппит, Нерюнгрига “Дальстрой” ХЭУо, онтон уратыларга “Туймаада-Агроснаб” АУо массыыналара үлэлии сылдьаллар.
Тиэйиллиэхтээх кээмэйтэн Нам улууһугар 350 туонната тиксэрилиннэ. Онон аны бу күннэргэ 95 туонналарын күүтэллэр. Магадан Үөһээ Сеймчаныттан С.В.Комартан атыыласпыт отторо, сыаната төһө да ыараханын иһин, хаачыстыбата үчүгэй буолан, маҥнай сэрэхэдийэн туттуммут хаһаайыстыбалар эмиэ көрдүү олороллор үһү. Нам улууһунааҕы тыа хаһаайыстыбатын управлениетын салайааччыта Прокопий Окоемов бэйэтэ тиийэн, халыҥ хаары хаһан, сыылла сылдьан, рулоннаах оттору көрбүтэ, чинчийбитэ. Оттон Уус Алдан улууһа чугастыы Бүлүүттэн, Үөһээ Бүлүүттэн от булан, ити Комартан атыылаһыах буолбут 101 туоннатыттан аккаастаммыт. Инньэ гынан, министиэристибэ сир үлэтигэр уонна материальнай-тэхиньиичэскэй хааччыйыыга департаменын салайааччытын солбуйааччы Александр Филатов этэринэн, ити кээмэйи окко наадыйар хаһаайыстыбаларга үллэрэн биэриэхтэрэ. Эмиэ Үөһээ Сеймчантан В.Н.Кобзаревтан атыылаһыллыбыт 100 туонна от барыта Дьокуускайга “Сахаплемхолбоһук” АУо кыбыытын булла.
Санатан эттэххэ, хаһаайыстыбалар от 1 туоннатын Амуртан 4-түү, 5-тии тыһ. солкуобайга атыыласпыт буоллахтарына, Магадан предприниматель-фермердэрэ С.В.Комар уонна В.Н.Кобзарев маҥнай 5-тиигэ кэпсэтэн баран, сахалар чахчы ыктарбыттарын билэн, 7-лии тыһыынчаҕа диэри үрдэтэн биэрбиттэрэ. От бэйэтин сыанатыгар тиэйэн аҕалыы ороскуотун эптэххэ, холобур, Магадан отун 1 туонната 33 тыһ. солк. буолан тахсар. Этэргэ дылы, көмүс от. Министиэристибэ аатыттан Александр Филатов Магадаҥҥа тиийэ сылдьыбыта. “Комар хаһаайыстыбата Магадан куораттан тэйиччи соҕус 1 тыһ. ынах сүөһүнү иитэн туруорар. Сир кэмчи буолан, 40 көстөөх Сеймчаҥҥа, сэбиэскэй саҕана торфаны таһан оҥоһуллубут ходуһалаах сиргэ, тиийэн оттууллар. Саха сиригэр курааннаабытын эрдэттэн билэннэр, атыыга анаан оттообуттар. Хаһаайыстыба бэйэтин таһынан атын бааһынайдарга, ыалларга сыл аайы оттоон биэрэр үөрүйэхтээх эбит”, — диэн кэпсиир Александр Семенович.
Сэбиэскэй былаас саҕана көмүс дуйунан күлүмүрдээн олорбут Магадан бөһүөлэктэрэ өлбөөрөн-харааран эстибиттэрэ туора харахха тута быраҕыллар үһү. Кырдьаҕастар уонна барар-кэлэр сирдэрэ муҥурданан, арыгыга умньаммыттар эрэ хаалбыттар. С.Комар ферматыгар да, ходуһаҕа да Орто Азияттан кэлии дьону үлэлэтэр эбит. Онон ким от атыылаһан салҕаммыт күннээх Узбекистан уонна Таджикистан үлэһит уолаттарыгар махтаныҥ.
Василий НИКИФОРОВ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru