Төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах норуоттар этнокультурнай кииннэрин үлэлэрин көрөр эрэгийиэннэр икки ардыларынааҕы онус төгүлүн ыытыллар тэрээһиҥҥэ маастар-кылаастар ыытылыннылар.
Тэрээһиҥҥэ Сахалин, Кемерово, Иркутскай, Магадан уобаластарыттан, Камчаткаттан, Бурятияттан, Комиттан уонна Саха сириттэн кытыннылар. Дьокуускайга А.Е.Кулаковскай аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр быыстапка бэртээхэйин туруордулар, маастар-кылаастары ыыттылар.
Иркутскай Перевоз бөһүөлэгиттэн кэлбит Ольга Максимова, Лариса Нилова этнокультурнай кииҥҥэ куруһуоктары салайан ыыталлар. Манна кэлэн кинилэр дьоҥҥо-сэргэҕэ оҕо атаҕын таҥаһын тигэргэ баҕалаахтары үөрэттилэр. Бастакынан кинилэргэ Сахалинтан кэлбит Елена Очан кэлэн кыттыста. Кини: «Маннык улахан түһүлгэҕэ мустан бэйэ-бэйэбит үлэбитин-хамнаспытын, олохпутун-дьаһахпытын билсэрбит сүрдээх үчүгэй. Эбиитин маастар-кылааска хардарыта үөрэнэрбит туһалаах. Тугу билбиппитин-көрбүппүтүн дойдубутугар тиийэн сырдатабыт, билиһиннэрэбит», — диэтэ.
Тиксииттэн «Айхал» этнокультурнай киинтэн кыттар Акулина Каженкина таба тыһын имитэртэн саҕалаан, этэрбэһи тигэргэ тиийэ көрдөрдө, сэргээбит, сэҥээрбит дьоҥҥо сиһилии быһаарда. Онтон Вера Шадрина: «Иҥиир сап туһунан быһааран кэпсээтим. Хайдах ыларгын, хатараргын, мускуйаргын, синньигэс гына сыыйан ыларгын, сиигирдэргин билиһиннэрдим», — диэтэ, икки сүүмэҕи ылан атаҕар эрийэ тардан холбоон көрдөрдө. Салгыы балыгы ыраастаан баран хайдах мииннииргэ үөрэттэ.
Куукула оҥоро үөрэниэн баҕалаахтар Кемероваттан кэлбит ыалдьыттар маастар-кылаастарыгар муһуннулар. Таҥас кырадаһыныттан куукула арааһын оҥордулар.
Аллайыахаттан «Инди» ЭКК бэрэстэбиитэллэрэ Сардаана Рожина, Евдокия Садовникова үлэлиир «Олененок» оҕо саадтарыгар түүнү хатайдаан оҕолорго кыылы-сүөлү оҥорорго үөрэтэллэрин этэллэр. «Биһиги оҕо саадын иитиллээччилэрин маннык дьарыкка үөрэтэбит-такайабыт. Хас биирдии оҥоһуктарын туһунан быһааран кэпсиибит, төрөөбүт тылларынан кэпсэтэргэ үөрэтэбит. Маннык бары көмөлөөн, түүнү хатайдаан, араас көстүүмнэри тикпиппит. Барыта айылҕа, кыыл-сүөл, үүнээйи. Ити таҥастарын кэтэн оҕолор мода көрдөрбүттэрэ. Остуоруйа оонньууллар, үҥкүүлүүллэр», — диэн сырдаттылар. Кинилэри кытары кэлбит оскуола үөрэнээччитэ Вероника Суздалова оҕуруонан бэртээхэй оһуордары тиһэн көрдөрдө. Маннык ньыманан кини этэрбэс билэтин, бастыҥаны, илин кэбиһэри, араас киэргэли оҥоруохха сөп диэн этэр. Ииһигэр оҕуруону өҥнөрүнэн наардыырын сэргэ, өҥ киһиэхэ дьайар суолтатын быһаарар. Вероника Чокурдаахха «Сюрприз» үҥкүү ансаамбылыгар дьарыктанарын, бу ансаамбылын оҕолоругар анал үлэҕинэн бастыҥалары оҥорон биэрбитин этэр. Кинини иистэнэргэ эбэтэ үөрэппитин, кыргыттарга бу олус туһалаах дьарык буоларын бэлиэтиир.
Маастар-кылааска мустубут дьон бары элбэҕи билбиттэрин-көрбүттэрин, сэргээбиттэрин бэлиэтээтилэр. Үөрүйэҕи атастаһыы, үлэни сайыннарарга далаһа буоларын ыйдылар. Тэрээһиҥҥэ этнокультурнай кииннэр үлэлэрин салгыы сайыннарыы туһунан атах тэпсэн олорон сэһэргэстилэр, санааларын үллэһиннилэр, дэлэгээссийэлэр бэлэмнээбит нүөмэрдэрин көрдөрдүлэр, маастар-кылааска көхтөөхтүк кытыннылар. Тэрээһини СӨ Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министиэристибэтэ, өрөспүүбүлүкэтээҕи норуот айымньытын дьиэтэ иилээн-саҕалаан ыыталлар.
Сардаана БАСНАЕВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Айталина АРГУНОВА хаартыскаҕа түһэриилэрэ.