“Төрөппүт көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыт оҕоҕо педагог учуутал эрэ буолбакка, ийэ, аҕа буолар”, – диэн бэлиэтиир Тулаайах эбэтэр төрөппүт көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыт оҕолору үөрэтэр өрөспүүбүлүкэтээҕи интернат-оскуола технологияҕа учуутала Семен Лыткин. Кини 675 сыл педагогическай стажтаах учууталлар династияларыттан төрүттээх.
Лыткиннар-Тимофеевтар учууталлар династиялара педагогическай стажтара 1941 сылтан саҕаланар. Семен Вячеславович эһэтэ Степан Дмитриевич Лыткин Дьокуускайдааҕы педагогическай училищены бүтэрэн баран, Абый оройуонун Кэбэргэнэтигэр начальнай оскуола учууталынан ананан барбыта. Уопсайа 37 сыл педагогунан үлэлээбитэ. Кини САССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиумун Бочуотунай грамотатынан, Миниистирдэрин Сэбиэтин грамотатынан наҕараадаламмыта. Педагогическай үлэ бэтэрээнэ, САССР VIII-IX ыҥырыылаах Сэбиэтин депутата, социалистическай күрэхтэһии кыайыылааҕа.
Иккис көлүөнэ учууталларынан Степан Дмитриевич уола Сергей Степанович, ону сэргэ бырааттара, балтылара Вячеслав Семенович, Клавдия Ивановна, Галина Прокопьевна буолаллар. Кинилэр эмиэ дьиэ кэргэнинэн бары учууталлар. Билигин Лыткиннар династияларын үһүс көлүөнэ учууталлара Саха сирин бары муннугар үлэлии-хамсыы сылдьаллар. Аймахтар биир тутаах киһилэринэн Тулаайах эбэтэр төрөппүт көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыт оҕолору үөрэтэр өрөспүүбүлүкэтээҕи интернат-оскуола учуутала Семен Вячеславович Лыткин буолар. Кини сүүрбэччэ сыл бу оскуолаҕа үлэлээн кэллэ, билигин технология уруогун биэрэр.
– Төрөппүт көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыт оҕолору кытары үлэлэһэр икки төгүл эппиэтинэстээх. Бу оҕолорго педагог учуутал эрэ быһыытынан буолбакка ийэ, аҕа оруолун эмиэ толорор. Хас биирдии оҕоҕо ураты болҕомтоҕун ууруоххун наада. Биһиги оскуолабыт сүрүн сыала диэн оҕо олоххо толору бэлэмнээх тахсарын ситиһии буолар. Онуоха хас биирдии учуутал бэйэтин кыаҕын, кыһамньытын ууран туран үлэлиир. Мин санаабар, оҕо кыра эрдэҕиттэн үлэлии үөрэниэхтээх, үлэттэн чаҕыйыа суохтаах. Оччотугар кини хайа баҕарар уустук түгэннэртэн тахсар кыахтаах, – диэн бэлиэтиир Семен Лыткин.
Манна даҕатан эттэххэ, Семен Вячеславович үөрэппит оҕолоро өрөспүүбүлүкэ араас куонкуруһугар кыттан бастакы миэстэлэри ылаттыыллар. Холобур, “Всякое дело мастера боится” диэн технология өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкуруһугар өрүүтүн бастакы сылдьаллар. Кини салалтатынан оскуола учууталлара Хотугулуу-илиҥҥи федеральнай университет Педагогическай института ыытар Бүтүн Арассыыйатааҕы научнай-практическай конференциятыгар кыттан, уопуттарын атастаһаллар. Ону сэргэ кинилэр технологияҕа анал бырагыраама оҥорон өрөспүүбүлүкэҕэ тарҕаппыт биир бастыҥ үлэлээх кэлэктиип буолаллар.
Аграфена КУЗЬМИНА.