1972 сыллаахха Лобуйа бөһүөлэгэр 17 № ПТУ Саха сирин араас муннугуттан устудьуоннары муспута.
Үөрэх 1979 сылга сабыллыбыта, бу кэм устата 4 дириэктэр үөрэҕи салайбыта. 20 маастар, иитэр-көҕүлүүр үлэҕэ 23 иитээччи, үлэ араас көрүҥэр 72 салайааччы, вахтаҕа — 13, 3 сэкирэтээр, 5 завхоз, 5 ыстаарсай буҕаалтыр, 5 сэбиэт бэрэссэдээтэлэ үлэлээбиттэрэ.
Училищеҕа бастакы үөрэх сылыгар табаһыт, радист, иистэнньэҥ, ветбиэлсэр, болуотунньук, кыылы иитээччи куурустара аһыллыбыттара.
Онтон 1973 сылтан үөрэх куурустара уларыйан, 1-3 сыллаах кыылы иитээччи, бэтэринээр, тырахтарыыс, столяр-плотник үөрэхтэр баар буолбуттара. СПТУ-га үөрэҕи таһынан, култуурунай-маассабай сырдатар үлэлэр күүскэ ыытыллыбыттара. Холобур НВП-ҕа (начальная военная подготовка) Петр Федотович Лаптев диэн астаапкаҕа тахсыбыт ыстаарсай лейтенант үөрэппитэ. Гиирэ, футбол, хайыһар, көҥүл тустуу күрэстэрэ, кулуупка ырыаҕа-үҥкүүгэ кэнсиэртэр, үҥкүү киэһэлэрэ ыытыллаллара.
Устудьуоннар үөрэҕи таһынан, тыраахтарынан уу баһаллара, мас хайыталлара, хочуолунайга хачыгаардыыллара. Саас комсомольскай субуотунньуктарга мас кэрдэллэрэ. Комсомол тэрийэр үлэни күүскэ ыыппыта. Бэрээдэги хонтуруоллааһын күүстээх этэ, уопсай дьиэлэргэ режими тутуһуннараллара, бэрээдэги көрөр оперативнай бөлөхтөр дьуһуурустубалыыллара. Устудьуоннары идэлэринэн быраактыкаҕа ыыталлара.
17-с ПТУ Саха сиригэр тыһыынчанан араас идэлээх тыа хаһаайыстыбатын исписэлиистэрин үөрэтэн тарҕаталаабыта. Манна эдэр дьон мустубут буолан, элбэх киһи сүрэхтэрин холбоон ыал буолбута, элбэх оҕо күн сырдыгын көрбүтэ. Улууска нэһилиэнньэтин киһитин ахсаана эбиллибитэ, кийииттэр, күтүөттэр хааланнар, элбэх дьиэ кэргэн олохсуйбута.
Бу сыл атырдьах ыйын 10 күнүгэр дьоллоох Дьокуускай куоракка, Лобуйаҕа үөрэммит устудьуоннар түмсэн, уопсайа 70 киһи мустан 40 сыллаах үбүлүөйү бэлиэтээтибит. Манна дириэктэр Т.С.Адаров, преподавателлэр Ю.А.Бандеров, И.А.Захарова (Лукина), Р.Е.Бубякина, Л.Н.Маркова уо.д.а., араас кэмҥэ үөрэммит устудьуоннар мустан, устудьуоннаабыт, үлэлээбит кэмнэрбитин олус үчүгэйдик ахтан-санаан аастыбыт.
Үбүлүөйү тэрийэн ыытта, Лобуйа группаларын салайааччыта, лидерэ Ермолай Волков.
Лобуйаҕа үөрэммиппинэн киэн туттабын
«1975 сыл Томпо оройуонугар Кириэс Халдьаайы сэл. Сэбиэскэй Сойуус Геройа Ф.М.Охлопков аатынан сопхуоска тутууга үлэлии сылдьан, сопхуоспар дуогабар түһэрсиилэринэн Лобуйаҕа кэлбитим. Столяр-плотник идэтигэр сопхуоһум ыйга 60 солк. ыытан үөрэттэрбитэ. Училище уопсай мунньаҕар миигин кууруспар ыстаарыстанан куоластаабыттара, онно 3 сыл ыстаарысталаабытым. Кэлин Афанасьев Гераны училище ыстаарыстатынан талбыттара. Ол иһин педсовет мунньаҕар Гераны сырытыннараллара. Оттон Саввин Гошаны спортивнай секторынан уонна госхонтуруол мунньаҕар сырытыннараллар этэ. Миигин Орто Халыматтан сопхуос рабочкома кэлэн, мунньахтаан профсойуус бэрэссэдээтэлинэн талбыттара, аны Сэбиэт дьокутаатынан эмиэ талыллыбытым. Сэбиэт бэрэссэдээтэлэ Юзвик диэн киһи этэ. Истипиэндьийэ ыйга 10 солк. этэ. Афанасьев Гераҕа уонна миэхэ 20 солк. биэрэллэрэ.
Дьокутаат сорудаҕын биэрэннэр, остолобуойга, кыргыттар олорор уопсайдарыгар диэри сиэрдийэни суоран тротуардаабыппыт. Афанасьев Гера, Саввин Гоша уонна мин сэргэни оҥорон туруорбуппут. Билиҥҥээҥҥэ диэри турар үһү диэн Халыматтан сурах кэлэр.
Аны тыраахтар соһор мас сыарҕатын оҥорбуппут, тыаттан мас тиэйэргэ, буочукаларынан уу баһарга туттубуттара. Бу үлэлэр дириэктэрбит Т.С.Адаров быһаччы дьаһалынан оҥоһуллубуттара. Биһигини үөрэппит педагогическай кэлэктииби, дириэктэрдэрбитин Т.С.Адаровы, И.И.Слепцову (Учуунускайы), маастардары К.М.Бандеровы, С.И.Захаровы, Н.Н.Куриловы, завуһу Е.З.Оконешниковы, И.А.Захарованы (Лукинаны), В.И.Лихановы, С.Г.Лиханованы, П.Ф.Лаптевы, Ю.А.Бандеровы, Прохоровы, Иванову, Атласовы уо.д.а., Лобуйа олохтоохторун, табаарыстарбын, Окуневы истиҥник саныыбын. Окунев оҕонньор баанньыгар суунар уонна чэйдиир этибит. Онтон Кокорин оҕонньордооххо ыалдьыттаан, сылаас чэйдэрин иһэр этибит. Мин ол саҕана ДТ-74 тыраахтарга тырахтарыыстыырым.
Кулуупка оһох оттооччу, сэриигэ сылдьыбыт лейтенант, нуучча Юрасов оҕонньордуун табаарыстаһан, киниэхэ ыалдьыттыырбыт. Юрасов сэрии кэнниттэн Германияҕа 10 сыл хаалан сулууспалаабыт. Валь диэн омугунан немец оҕонньоро баара. Кини хочуолунайга хачыгаардыырбытыгар, сантехник этэ. Хочуолунай иһэ ырааһын тутуһуннарара, эппит тылын толорон истэххинэ хайгыыра. Булка диэн бэртээхэй сопхуостаах этибит. Өссө «Конь голова» диэн хос ааттаах нуучча оҕонньоро баара.
ПТУ-тан столяр дипломун ылан кэлээт, дуогабарынан сопхуоспар ситиһиилээхтик үлэлээбитим.
Дьэ, онон Саха сиригэр биир кэрэ айылҕалаах, баай устуоруйалаах Халыма сиригэр үөрэнэн, саҥа үүнэн эрэр ыччаттыын алтыспыппыттан, доҕордоспуппуттан дьоллоохтук сананабын. Арыгы, табах диэни билбэккэ, үөрэ-көтө, дьоллоохтук да ол кэмнэри аһарбыт эбиппит».
Петр НОЕНОХОВ,
1975-1978 сылларга столяр-плотник группатын ыстаарыстата,
Хаҥалас, Өктөм сэл.