Олохтоох бэйэ аһын-үөлүн оҥорон таһаарар сыахха эттэн ас-үөл арааһын бэлэмнииллэр.
Ленскэйгэ урукку үүт собуотун дьиэтигэр тэриллибит аһы-үөлү оҥорон таһаарар сыах үлэтин-хамнаһын кэҥэтэр. Былааннаабыттарын курдук, онно эт сыаҕын аһан, бэрт минньигэс ас арааһын дэлэччи оҥорон эрэллэр. Оттон билиҥҥитэ дьон-сэргэ амсайан көрөрүгэр уонна табаарга сэртипикээти ыларга үлэлэһэллэр. Ол гынан баран, аныгыскы нэдиэлэттэн бэлимиэн, кэтилиэт атыыга тахсарын истэн, олохтоохтор үөрэллэр. Суруйалларынан, ас-үөл арааһа уоҥҥа тиийэ элбиэхтээх.
Бүгүҥҥү күннээҕи туругунан сыахха үс киһи үлэлиир. Эт эрийтэрэллэр, тиэстэ мэһийэллэр, анал аппараакка уганнар варениктары оҥороллор. Салгыы бэлимиэни илиилэринэн оҥороллор. Сыахха эт эрийтэрэр уонна эти ныһыйар анал аппарааттаахтар.
«Сибиинньэ уонна ынах этиттэн эрийтэрэн, холбоон оҥоробут. Араас туманы булкуйбаппыт. Луук, туус, биэрэс эрэ кутуллар. Дьоммутугар-сэргэбитигэр минньигэс бэлимиэни бэлэмниир туһугар кыһаллабыт«, — диир Наталья Склярук. Түгэнинэн туһанан эттэххэ, эт сыаҕын үлэһитэ Ленскэйгэ дьоҥҥо-сэргэҕэ аһылыгы бэлэмнээһиҥҥэ сыраласпыта 47 сыл буолла.
Чааска 7 тыһыынча бэлимиэн бэлэм буолар. Маныаха сыахха үлэни-хамнаһы кэмигэр ситэрэн-хоторон иһэр туһуттан, бэлимиэни кыралыы кээмэйинэн оҥоро охсоннор тоҥорор сиргэ утааран иһэллэр. Ол аата, биир үлэһит быһа холуйан, чааска 3-5 киилэ бэлимиэни бэлэмниир.
«Эппитин атын сиртэн аҕалабыт, ол гынан баран олус минньигэс. Билигин бэлимиэни, кэтилиэти оҥорууттан саҕалыыбыт, онтон тиэптэл, голубцы, антрекот, кырбастанан бэлэмнэниллибит эт, о.д.а. баар буолуохтара. Барыта 10 араас. Олорго сэртипикээт ылаары, түмүк кэтэһэбит. Барыта этэҥҥэ буолан, аныгыскы нэдиэлэҕэ «Батамай» маҕаһыыҥҥа атыыга тахсарыгар эрэнэбит. Аспыт арааһын элбэтэн иһиэхпит. Сайын диэки, дьон наадыйыытынан көрөн, өссө шашлык бэлэмниэхпит. Бэлимиэммитин бэйэбит боруобалаабыппыт, наһаа миньигэс. Күндүлээбит дьоммут эмиэ сөбүлүүллэр», — диэн эт сыаҕын технолога Надежда Свинтиха кэпсиир.
Былаан быһыытынан маҕаһыыннарга бастаан күҥҥэ 20-25 киилэ бэлимиэни таһаарыахтара. Онтон дьон төһө наадыйарын көрүөхтэрэ, үөрэтиэхтэрэ.
«Дьон сөбүлээн хамаҕатык атыылаһар буоллаҕына, бэлэмнээн таһаарар кээмэйбитин улаатыннарыахпыт. Кэтилиэти эмиэ атыыга таһаарыахпыт. Табылыннаҕына, бэйэлэрэ бэлимиэн оҥороллорун сөбүлүүр дьоҥҥо диэн эриллибит эти уонна тиэстэни кэмпилиэк оҥоруохпут. Билиҥҥитэ туоннаттан ордук уҥуоҕа суох эттээхпит. Ааҕан-суоттаан көрүүбүтүнэн, сылга 5 туонна курдук эт сөп буолар. Өскөтүн дьон үчүгэйдик атыылаһар буоллаҕына, эти-аһы эбии атыылаһыахпыт», — диир Ленскэйгэ олохтоох аһы-үөлү астаан таһаарар сыаҕы салайар Николай Сачков.
Бу сыах уларытан оҥоруу кэнниттэн 2021 сыллаахха сайын аһыллыбыта. Бастаан бэкээринэ үлэлээбитэ. Дьон-сэргэ килиэпкэ наадыйарын бириэмэ көрдөрбүтэ. Маҥнай утаа күҥҥэ 200-300 килиэби оҥорор эбит буоллахтарына, билигин 800 килиэби уонна 500-тэн 800-кэ тиийэ булочканы астаан таһаараллар. Бу ас-үөл уһуйааннарга, оскуолаларга тиэрдиллэр, маҕаһыыннарга атыыланар. Урукку үүт собуотугар өссө да араас хайысханан үлэ элбиэҕэ.
«Билигин аны ыраас уунан дьарыктанарга докумуон бэлэмнэниллэр. Кыалыннаҕына, ону сайыҥҥыттан саҕалыахпыт. Оҕуруот аһын хаһаанар сири оҥордохторуна, салаат арааһын оҥоруутугар ылсыахпыт. Ону-маны толкуйдаан олоххо киллэрэр кыах манна улахан, дьиэ-уот да киэҥ-куоҥ, миэстэ тиийэр. Саамай сүрүнэ — дьон наадыйыыта. Ол баар. Онон тэрилтэ инникилээх», — диэн түкүтээтэ Николай Сачков.
Ленскэй оройуонун дьаһалтатын пресс-сулууспата
+1
+1
+1
+1
+1
+1
+1