Аҕа дойдуну көмүскээччилэр күннэригэр сөп түбэһиннэрэн, Өлүөхүмэ улууһун Даппарай сэлиэнньэтигэр, «Даппарай хапсаҕайа» улуустааҕы күрэхтэһии 6-с төгүлүн буолан ааста. Күрэхтэһии маҥнай тустууну, хапсаҕайы өрө тутааччылар Василий Алексеев, Виссарион Торговкин көҕүлээһиннэринэн, олохтоох дьаһалта өйөбүлүнэн ыытыллыбыта.
Улуустааҕы тустуу федерациятын бэрэссэдээтэлэ Иннокентий Михайлович Тымыров турунан үлэлэһэн, төрдүс сылыгар улуус таһымнаах күрэхтэһиигэ кубулуйбута. Кыра ыйааһыннартан саҕалаан, сыллата 150-тан тахсалыы оҕо кыттара. Быйылгы күрэхтэһиигэ кыра ыйааһыны тохтотон, “Манчаары оонньуулара” спорт национальнай көрүҥнэригэр ХХ спартакиадаҕа сүүмэрдиир сыаллаах ааста. Онон күрэхтэһии спартакиадаҕа сөп түбэһэр ыйааһыннарга барда. Барыта 93 бөҕөс күөн көрүстэ. Эһиилгиттэн кыра саастаах уолаттарбыт кыттыыларын сөргүтүөхпүт.
Уолаттарга:
50 кг: 1. Федор Акимов (Кыыллаах), 2. Юра Шараборин (Улахан Муҥку), 3. Витя Торговкин (Кыыллаах).
55 кг: 1. Саша Габышев (Токко), 2. Максим Ким (Токко), 3. Миша Былков (Үҥкүр).
62 кг: 1. Саша Авелов (Абаҕа), 2. Костя Корнилов (Кыыллаах), 3. Владик Голомарев (Улахан Муҥку).
70 кг: 1. Роберт Алексеев (Тээнэ), 2. Кирилл Макаров (Токко), 3. Саша Корнилов (Абаҕа).
70 кг үөһэ ыйааһыҥҥа: 1. Коля Иванов (Дабаан), 2. Ваня Грязнухин (Кыыллаах), 3. Миша Никитин (Кыыллаах).
Эр дьоҥҥо:
55 кг: 1.Альберт Федоров (Өлөөн – Техникум), 2. Вадим Карташов (Абаҕа), 3. Илья Моедо (I Нөөрүктээйи).
62 кг: 1. Саша Авелов (Абаҕа), 2. Еремей Решетников (Улахан Муҥку), 3. Егор Торговкин (Кыыллаах).
70 кг: 1. Сергей Торговкин (Кыыллаах), 2. Алексей Винокуров (Абаҕа), 3. Иван Узоров (Кыыллаах).
80 кг: 1. Евгений Макаров (Өлүөхүмэ к.), 2. Арсен Неустроев (Хаҥалас улууһа), 3. Валерий Осипов (Абаҕа)
90 кг: 1. Дмитрий Егомин (Кыыллаах), 2. Сергей Никитин (II Нөөрүктээйи), 3. Николай Корнилов (Кыыллаах).
90 кг үөһэ ыйааһыҥҥа: 1. Владимир Павлов (Кыыллаах), 2. Руслан Корнилов (Кыыллаах), 3. Афанасий Анастахов (Абаҕа).
Бэтэрээннэргэ:
60 кг: 1. Афанасий Соколов (Өлүөхүмэ к.), 2. Анатолий Тараяров (Хоро), 3. Юрий Мачекитов (Тээнэ).
70 кг: 1. Алексей Пшенников (Дабаан), 2. Иван Ларионов (Кыыллаах).
80 кг: 1. Демьян Петров (Хоро), 2. Василий Алексеев (Кыыллаах).
80 кг үөһэ ыйааһыҥҥа: 1. Виссарион Торговкин (Кыыллаах).
Муҥутуур кыайыылааҕы быһаарар киирсии олус тыҥааһыннаахтык ааста. Ол курдук, 70 кг диэри Муома бөҕөһө, Бүтүн Россиятааҕы “Челидзе кэриэһигэр” турнир кыайыылааҕа, спорт маастара Николай Слепцов кыайан, 40 тыһ солк. наҕараадаланна. Оттон 80 кг үөһэ ыйааһыҥҥа олус күүстээх утарсыыга II Нөөрүктээйи спортсмена Сергей Никитин кыайыы өрөгөйүн билэн, эмиэ 40 тыһ. солк. уу харчынан бирииһи тутта. Сергей утарсааччыта — Арсен Неустроев. Хаҥаластан төрүттээх спорт маастара. Хаҥалас оройуонун аакка-суолга киирбит улахан күрэхтэһиитин кыайыылааҕа. Ити курдук, күрэхтэһии таһыма сылтан сыл үрдээн иһэрин бэлиэтиир оруннаах. 2014 сыллааҕы күрэхтэһиигэ Ньургун Бугулов кыттан, бэйэтин маастарыстыбатын көрдөрөн, муҥутуур кыайыылаах аатын сүкпүтэ, сүрүн бириис — убаһа хаһаайынынан буолбута.
Үрдүк маастарыстыбалаах тустууктары, хапсаҕайдьыттары көрөн, биһиги спортсменнарбыт элбэххэ үөрэнэллэр. Оҕолорго муҥутуур кыайыылаах аатын Абаҕа оскуолатын 10-с кылааһын үөрэнээччитэ Александр Авелов ылла. Киниэхэ 10 тыһ. солк. туттарылынна. Эдэр тустааччы Александр инникитин өссө да ситиһиилээх, мэлдьи кыайыылаах буоллун, спордун бырахпатын,олоҕун аргыһа оҥоһуннун диэн этэн туран, эҕэрдэлиибит.
Бу күрэхтэһии саха дьоно-сэргэтэ сөбүлүүр дьарыктарын — хапсаҕайы уол аймахха иҥэрэр, умсугутар, олохторун быстыспат аргыһа оҥорор сыаллаах-соруктаах ыытыллар. Маныаха бу күрэхтэһиини ыытарга быйыл үп-харчы өттүгэр үлэ хаһааҥҥытааҕар да күүскэ барда. Ол курдук, күрэхтэһии уол аймахха суолтата улаханын өйдөөн, Даппарай, Кыыллаах олохтоохторо, биирдиилээн дьон, тэрилтэлэр, предпринимателлэр элбэх үбү киллэрдилэр. Өлүөхүмэ улууһун салайааччылара, тумус туттар дьоно В.Н.Васильев, П.А.Харбин, Ф.В.Чердонов, Н.А.Ефимов—Владимиров, Н.П.Лебедкин, Ф.А.Романов, Өлүөхүмэ куорат предпринимателлэрэ Т.Г.Залесскай, А.В.Мутовин эмиэ улаханнык өйөөтүлэр. Бириис уопсай суумата 235 тыһ. солк. тэҥнэстэ. Итини таһынан, олохтоох бааһынай хаһаайыстыбалаах Виссарион уонна Иван Ощепковтар биирдии бэйэлэрэ 3-түү куул сэлиэһинэй бурдугу бириискэ туруорбуттара кэрэхсэбиллээх.
«Даппарай хапсаҕайа» күрэхтэһии ыытылларыгар күүс-көмө буолбут биир дойдулаахтарбытыгар, Өлүөхүмэ куорат олохтоохторугар, улуус баһылыгар В.Н.Васильевка улахан махталбытын тиэрдэбит. Инникитин даҕаны уол оҕону, эр киһини өйүүр араас өрүттээх тэрээһиннэргэ күүс-көмө буола туруоҕуҥ, спорт эйгэтигэр үгүс ыччат сыстарыгар бииргэ туруулаһыаҕыҥ диэн ыҥырабыт.
Александра Сильвестрова, Өлүөхүмэ