Судаарыстыба экологияҕа кэтэбилин Мэҥэ Хаҥаластааҕы иниспиэксийэтэ (начаалынньык А.М.Никитина) кыылы кыһыҥҥы, сааскы аһатыы үлэтэ күүһүрүөхтээх диэн санааны тутуһан, үлэтин-хамнаһын аттаран тэрийэр.
edersaas.ru
Онуоха улуустааҕы иниспиэксийэҕэ кыһыҥҥы маршрутунан ааҕыыны ыытыыга үрдүк таһымнаах исписэлиис Василий Оконешников үлэлии кэлэн, бу үлэни биллэрдик өрө көтөхтө. Ол курдук, улууска уонча нэһилиэк булчуттара кыылы-сүөлү аһатыыга үчүгэйдик көмөлөһөллөр. Кинилэртэн ордук Бөкө, Хорообут, Лоомтука, Тиэлиги булчуттара, дьоно-сэргэтэ көхтөөхтүк кытталлар. Бэл, тууһу бэйэлэрин харчыларынан атыылаһан кутааччылар бааллар. Кинилэр эбии аһатан, от биэрэн, туус кутан сүрдээҕин абырыыллар эбит. Бу ааспыт кыһын хаара халыҥ буолан, кырдьык, туйахтаахтарга уустук кыстык ааспыт. Онон нэһилиэктэр көмөлөрүнэн туйахтаахха кубуота эбиллибитигэр кинилэр кылааттара эмиэ баар. СӨ Биологическай ресурсаларга дириэксийэтин үс госиниспиэктэрэ бу от ыйыгар кыылларга анаан талахтары бэлэмнээбиттэрэ. Онон кыыллары кыстыкка эбии аһатыыга сайыҥҥы куйаас күннэргэ бэлэмнэннилэр. Итини таһынан туус быраҕар иһиттэри оҥороллор.
Иниспиэктэрдэр от ыйыгар, атырдьах ыйын саҥатыгар тыаҕа, сиргэ-уокка сылдьан көрбүттэринэн, кулааһай суола элбээбит курдук.
Ону сэргэ кыһыҥҥы маршрутунан ыытыллыбыт учуот түмүгүнэн “Тамма” айылҕа ураты харыстанар сиригэр туйахтаахха көҥүл аҕыйаабыт. Оттон тайах урукку таһымыгар хаалбыт. Дьиҥэ, урукку сыллары кытта тэҥнээтэххэ, уопсай туһанар бултуур сирдэргэ туйахтаахха улахан көҕүрээһин суох, кыра эбиллии баарын улуус иниспиэксийэтин үлэһиттэрэ бэлиэтииллэр. Кыһыҥҥы ааҕыыны ыытыыны сыһыарыллыбыт бултуур сирдээх Кириллин Валерий Власьевич (Тиэлиги) сылын аайы бэйэтэ ыытар эбит. Кини бу үлэни баһылаабыт уонна эбээһинэс быһыытынан ылынан бу хампаанньаҕа кыттар. Уонна быйыл иниспиэксийэ нэһилиэктэринэн хаарта оҥорон, хайа сиргэ төһө от уурар, туус кутар иһит эҥин баарын бэлиэтиэҕэ уонна көмөлөһөр нэһилиэктэргэ махтанар.
Хаартыскаҕа: Мэҥэ Хаҥаластааҕы иниспиэксийэ госиниспиэктэрдэрэ В.Оконешников, А.Петров
Бэлэмнээтэ Женни СТРЮКОВА, edersaas.ru