Бу күннэргэ Аан дойдутааҕы мусуойдар күннэрин көрсө Өймөкөөн улууһун дьаһалтатын баһылыга Михаил Захаров биир ыра санаа ымыыта оҥосто сылдьыбыт баҕата дьэ туолла.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
«Уруккута суох — бүгүҥҥү суох, бүгүҥҥүтэ суох — кэлэр кэм суох» — диэн санаанан салайтаран, Михаил Михайлович олохтоох кыраайы үөрэтээччилэри кытта бииргэ үлэлэспит сырата бу күннэргэ түмүктээх буолла. Ол курдук, улууска көмүс хостуур тэрилтэлэри кытта оройуон социальнай-экэнэмиичэскэй сайдыытыгар туһуламмыт бииргэ үлэлээһиҥҥэ илии баттаммыт сөбүлэсиһии чэрчитинэн, бу күннэргэ Михаил Захаров «Хаҥалас» көмүс хостуур хампаанньа салайааччыта Александр Карасьтыын сүбэлэһэн баран, Томтор орто оскуолатын кыраайы үөрэтэр Литературнай мусуойун анаан көрдөрдө. Александр Михайлович мусуой көрдүүр-чинчийэр үлэтин кытта ыкса билсэн баран, саҥа оскуола тиэргэнигэр кыраайы үөрэтэр мусуой саҥа дьиэтин тутан биэрэргэ быһаарыы ылынна.
Томтор орто оскуолатын иһинэн Литературнай мусуойу РФ үтүөлээх учуутала Мария Боярова 1992 сыллаахха тэрийбитэ. Мусуой ГУЛАГ лааҕырдарыгар сыылкаҕа кэлэн, «Халыма» федеральнай суолун тутуутугар үлэлээбит суруйааччылары уонна бэйиэттэри кэриэстээн тэриллибитэ. Мария Поликарповна араас сылларга үөрэнээччилэрин кытта хомуйбут матырыйаалларыгар, суруйсубут суруктарыгар олоҕуран тэриллибитэ. Ол курдук, Борис Ручьев, Андрей Алдан-Семенов, Варлам Шаламов, Валерий Бронштейн ааттарын тилиннэрэн, кинилэр төрөөбүт дойдуларыттан чугас дьоннорун уонна доҕотторун кытта суруйсан, бэртээхэй матырыйаллары хомуйбуттара. Кэлиҥҥи сылларга оҕолор учууталларын кытта бу бэйиэттэр уонна суруйааччылар айар үлэлэрин пропагандалаан, Арассыыйа куораттарыгар ыытыллар тэрээһиннэргэ, кэтэхтэн куонкурустарга кытталлар. Кэрэхсэбиллээҕэ баар, чинчийэр кулууп чилиэннэрэ — бары уолаттар. Ол курдук, «Поиск» кулууп 9 чилиэнэ — уолаттар былырыын Бүтүн Сойуустааҕы «Литературная Россия» уонна «Живая классика» куонкурустар лауреаттарынан буолбуттара. Оттон быйыл бу куонкуруска кэтэхтэн кыттан, 10 уол лауреаттаатылар. Былырыын «Кыһын Саха сириттэн саҕаланар» дорҕоонноохтук ааҕыы куонкуруһугар «Поиск» кулууп оҕолоро ГУЛАГ бэйиэттэрин хоһооннорун ааҕан, Гран-при бириискэ тиксибиттэрэ. Оттон быйыл бу куонкурус 1-кы истиэпэннээх лауреаттарынан буоллулар.
2013 сыллаахха 10-c кылаас үөрэнээччитэ Алексей Васильев учууталын Мария Боярованы кытта Магнитогорскайга тиийэн, Борис Ручьев үбүлүөйдээх тэрээһиннэригэр кыттыбыта. Ити курдук, Литературнай мусуой оҕолорун ситиһиилэрин киһи тохтообокко ааттыы туруон сөп.
1969 үлэҕэ киирбит оскуола эргэрэн, кыараҕас буолан, ГУЛАГ суруйааччыларыгар уонна бэйээттэригэр анаммыт Арассыыйатааҕы таһымнаах литературнай мусуой биир эргэ кылаас иһигэр «дьиэлэнэн» турар. Саҥа киириэхтээх таас оскуолаҕа бу ааттаах-суоллаах мусуой эмиэ биир кылаас оҕотугар симиллэр дьылҕалааҕа. Улуус муниципалитетын баһылыга Михаил Захаров улуус «визитнэй карточкатынан» буолбут мусуойу дьиэлииргэ анаан турунан үлэлэспитин түмүгэр, көмүс хостуур тэрилтэ салайааччыта Александр Карась бэйэтинэн кэлэн, бу мусуой ыытар үлэтин билистэ.
— Кырдьык, мусуой дьиэтэ олус наадалаах тутуу эбит. Улуус Бочуоттаах гражданина, энтузиаст учуутал үлэтин үрдүктүк сыаналаатым. Киһи үөрүөҕэ, мусуой иһинэн үлэлиир «Поиск» кулууп сылтан сыл аайы чилиэннэрэ уларыйан, бу үлэ көлүөнэттэн көлүөнэҕэ тиэрдиллэн иһэр эбит. Онон Мария Поликарповнаны уонна оҕолору кытта кэпсэтэн баран, Литературнай мусуой дьиэтин хайаан да тутарга быһаарыы ылынным. Муниципалитет баһылыгар Михаил Захаровка тыа сиригэр биллибэт-көстүбэт курдук эрээри, олус суолталаах үлэни ыытар кыраайы үөрэтээччилэри ис сүрэҕиттэн өйүүрүгэр истиҥ махталбын тиэрдэбин, — диэн бэлиэтээтэ Александр Карась.
Онон бу күннэргэ тыа сирин учуутала, ГУЛАГ суруйааччыларын уонна бэйиэттэрин Литературнай мусуойун салайааччыта Мария Боярова уонна кини үөрэнээччилэрэ, «Поиск» кулууп бары көлүөнэ чилиэннэрэ баҕа санаа ымыыта оҥостор мусуойдарын дьиэтин тутуу боппуруоһа оннуттан хамсаан, Аан дойдутааҕы мусуой күнүн сүргэлэрэ көтөҕүллэн бэлиэтээри бэлэмнэнэллэр.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыскалар: интэриниэттэн.