Ааспыт ыйга Сунтаар улууһун Кутана сэлиэнньэтигэр биир дьоро күн буолла. Ол курдук, А.А.Иванов-Күндэ аатынан Кутана орто оскуолатын иккис выпуһа 50 сыллаах өрөгөйдөөх үбүлүөйдэрин саха балаҕаныгар бэлиэтээтилэр.
Ыраахтан-чугастан – Дьокуускайтан, Мииринэйтэн, Москва куораттан оскуоланы бииргэ бүтэрбиттэр үөрэ-көтө көрсүһэн, үөрүү өрөгөйүн биллилэр. Оскуоланы бүтэрбиттэр бары араас идэлээх дьон буолан, билигин даҕаны үлэ үөһүгэр сылдьаллар. Көрсүһүүгэ “Алгыстаах аартыгынан айан” диэн 50 сылларыгар анаан оҕолор бэйэлэрэ таһаарбыт ахтыылардаах, хоһооннордоох, хаартыскалардаах дьоһун кинигэлэрин сүрэхтээтилэр. Хомуйан оҥордулар: Прокопьева Н.Ф., Дьячковская В.Г., Романова Т.Г.,Секов В.А.
Иккиһинэн, бииргэ үөрэммит Валентина Григорьевна Дьячковская-Хара Көмүс суруйааччы бэйэтин көҥүл тылбааһын Р.Н.Гюнтекин “Чалыкушу” (“Ырыа чыычаах”) бииргэ үөрэммиттэригэр бэлэх уунна. Маны таһынан, Валентина Григорьевна олус интэриэһинэй лотерея тэрийэн оонньотто.
Үсүһүнэн, бииргэ үөрэммит уолларын, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх учууталын,Үлэ Аата Уордьан 3 истиэпэннээх кавалера, Күндэ музей дьиэтин тэрийбит Трофим Семенович Кириллин туһунан “Күндү киһибит Күндүмэн” диэн дьиэ кэргэнэ таһаарбыт кинигэтэ сүрэхтэннэ. Бу кинигэҕэ Күндүмэн бэйэтин олоҕун сэһэнэ, ахтыылар, ыстатыйалар, сценарийдар киирдилэр. Аныгылыы сиэринэн, кинигэҕэ Трофим Семенович араас суолталаах тэрээһинэр түгэннэрин устубут, историяны кэрэһэлиир 32 видеоны куйаар кодунан киллэрбиттэрэ кэрэхсэбили ылла. Трофим Семенович дьиэ кэргэнэ аҕаларын бииргэ үөрэммиттэригэр бэлэх быһыытынан, аҕалара мэлдьи сөбүлээн ыытар “Дьиктилээх хонуу” оонньуутун ыытан үөртүлэр.Оонньууну улахан кыыһа,Чиряевтар ааттарынан Дьокуускайдааҕы национальнай гимназия саха тылын уонна литературатын учуутала,Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин туйгуна Сайнара Трофимовна Кириллина көҕүлээн ыытта. Аҕаларын туһунан кинигэ тахсарыгар төһүү күүс буолан, үбүнэн-харчынан көмөлөспүт олохтоох дьаһалтаҕа, баһылык Давыдов Николай Васильевичка, улуус дьаһалтатыгар махтал истиҥ тылларын анаатылар.Көрсүһүү биир үөрүүлээх түгэнинэн бииргэ үөрэммит уоллара,төһө да солото суох буоллар, быыс булан, ыраах Москва куораттан кэлбит Александр Константинович Акимов кэлэн кыттыыны ылбыта буолар. Үбүлүөйдэрин иккис күнэ салгыы айылҕаҕа Тумул сиригэр буолла.
Бу курдук, үйэ аҥара иллээх биир дьиэ кэргэн курдук бодоруспут, доҕордоспут Кутана орто оскуолатын иккис выпуһун үөрэнээччилэрэ олус истиҥник көрсүһэн, ирэ-хото кэпсэтэн, уруккуну-хойуккуну санаһан, үөрэн-көтөн тарҕастылар.
Татьяна Потапова