Кыайыы ырыаһыта кинигэтин сүрэхтээтэ

Бөлөххө киир:

Арассыыйа үтүөлээх, СӨ норуодунай артыыһа, Саха сирин уонна Дьокуускай Бочуоттаах олохтооҕо Александр Самсонов “Память бессмертна” диэн кинигэтин сүрэхтээһин Национальнай бибилэтиэкэ Историческай саалатыгар буолла.

Кини ырыаһыт, артыыс үлэтиттэн тохтоон баран, 20-чэ сыл устата сыал-сорук оҥостон, Москваҕа, Санкт-Петербурга уонна өрөспүүбүлүкэ бары улуустарын кэрийэ сылдьан, Кыайыы ырыаларынан кэнсиэртиир бырайыагы үлэлэппит. Барыта 300-тэн тахса кэнсиэри, 280 оскуолаҕа оҕолору, ыччаты кытары көрсүһүүлэри тэрийбит. Туундараҕа буоллун, сайылыкка буоллун, артыыс атаҕа өтөрүнэн үктэммэтэх сирдэригэр тиийтэлээн, дьон-сэргэ биһирэбилин ылыан ылбыт. Бу үйэлээх бырайыагын бастаан “Знание” уопсастыба, Бэтэрээннэр сэбиэттэрэ, онтон култуура министиэристибэтэ өйөөбүттэр. Кинигэҕэ бу киэҥ хабааннаах үлэтин, бэтэрээннэри, араас дьону кытта ураты көрсүһүүлэрин, кэнсиэртэрин туһунан сиһилии сырдатан суруйбут.

Кини икки убайа Аҕа дойдуну көмүскүүр сэрии кыттыылаахтара, биир убайа сэрии толоонуттан эргиллибэтэҕэ. Бу кинигэҕэ убайдарын сырдык мөcсүөннэрин тилиннэрбит. Александр Самсонов бэйэтэ сэрии кэмин оҕото, тыыл бэтэрээнэ, 28 сыл устата, биирдэ да көтүппэккэ, Кыайыы болуоссатыгар өрө күүрүүлээх, дууһаны долгутар, сүрэҕи өрүкүтэр ырыаларынан кэнсиэртээн, “Кыайыы ырыаһыта” диэн үрдүк ааты ылбыта.

Кинини сэрии бэтэрээнэ, 98 саастаах Раиса Федорова эҕэрдэлээтэ. Раиса Васильевна Закавказскай байыаннай уокурук 180-с зенитнэй артиллерийскай полкатыгар сулууспалаабыта. Кини 4 убайа, аҕата сэриигэ бэйэлэрин олохторун толук уурбуттара. Рая 1945 сыл күһүнүгэр сэрииттэн кэлэн баран, убайдарын, аҕатын иһин иэстэспит курдук санаммыта, бары күүһүн үлэҕэ уурбута. Бу кэмҥэ Саха сириттэн сылдьар, лүөччүк идэлээх Иван Федоровка кэргэн тахсан, икки уол оҕоломмуттара, кыыс дойдутугар Краснодарга олорбуттара. Уолаттара эмиэ лүөччүк идэтин талбыттара. Раиса Васильевна Александр Парфеньевиһы истиҥник эҕэрдэлээтэ.

Үлэ, социальнай сайдыы миниистирэ Ирина Волкова Кыайыы ырыаһыта ыччаты патриотическай иитиигэ, бэтэрээннэр ааттарын, хорсун быһыыларын үйэтитиигэ сүҥкэн үлэни ыытарын бэлиэтээтэ. Култуура, духуобунай сайдыы миниистирин солбуйааччы Владислав Левочкин Александр Самсонов үйэтин-сааһын тухары искусствоҕа сулууспалыырын, күүһүн-кыаҕын харыстаабакка, дьоҥҥо, уопсастыбаҕа туһалыырын, үгүс эдэр дьоҥҥо холобур буоларын туһунан эттэ.

Ыччат, социальнай коммуникация миниистирин солбуйааччы Надежда Мохначевская киниэхэ “Сердце патриота” бочуоттаах бэлиэни туттарда.

Александр Самсоновы доҕоро, Өрөспүүбүлүкэтээҕи бэтэрээннэр сэбиэттэрин бочуоттаах бэрэссэдээтэлэ Будимир Слепцов эҕэрдэлээтэ. Кинилэр 1954 сыллаахха пединститукка үөрэнэ киириэхтэриттэн, 67 сыл устата доҕордоһоллор. Иккиэн 86-с хаардарын ууллардылар, олох үөһүгэр сылдьаллар, тэтиэнэхтэр, эрчимнээхтэр, хара баттахтаахтар. Будимир Слепцов бу кинигэни “пааматынньык, шедевр” диэн ааттаата, Кыайыы 85 сылыгар диэри бу курдук ыллыы-туойа сылдьарыгар баҕарда.

Кинигэ-альбом Улуу Кыайыы 75 сылыгар тахсыахтаах этэ да, пандемия мэһэйдээбитэ. Александр Парфеньевич 20 сыллаах үлэтин чөмчөтөн, дьоҥҥо утары уунар туһунан ыра санаа оҥостубута ырааппыт эбит. Онон бу ыра санаата туолбутугар бэчээттэнэригэр үлэлэспит, көмөлөспүт дьоҥҥо истиҥник махтанна. Кинигэ 2020 сыллаахха “Якутия” медиахолдиҥҥа “Кыайыы-75” пуонда уонна “Сахамедиа” холдинг көмөтүнэн, бэчээттэнэн тахсыбыт.

Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru

Хаартыска: Мария Васильева, СИА.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0