Дьокуускай куорат “Кустук” оҕону сайыннарар кииҥҥэ Саҥа дьыллааҕы бырааһынньыктан репортаж бэлэмнии тиийэн баран, ыраахтан оһуокай этэр саҥаларын истэммин ону батыһан бардым. Сахалыы оҥоһуулаах, бэл диэтэр сэргэлэрдээх хоско кэтиллэ түстүм. Уонна испэр, чэ, биир эрэ каадыры түһэрээт, тиийиэхтээх сирбэр “ыстаныам” дии санаатым.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Кэпсэтэн билбитим, бу оҕо саадын түөрт сахалыы бөлөҕүн иитиллээччилэрэ, үлэһиттэрэ уонна салайааччылар бары хас сэрэдэ ахсын сахалыы таҥнар үгэстээхтэр эбит. Көрүөххэ олус кэрэ! Ыһыахха дьон сахалыы симэнэн кэлбитин курдук. Үс улахан бөлөх оҕолоро тус-туспа төгүрүччү туран, хоннохторуттан ылсан, эбии үөрэхтээһин педагога Сахая Николаевна Ядреева оһуокай тылын таһаарарын үтүктэн, тэҥҥэ түсүһэн иһэллэр. Орто бөлөх оҕолоро, баара-суоҕа түөрт саастаах кырачааннар буоллахтара, иитээччилэрэ: “Атахпытын бутуйбаппыт, хаҥас атахпыт инникилиир”, — дииллэрин кытта, тута көннөрө охсоллор.
Сэбиэдиссэй Александра Иннокентьевна Федорова: “Оҕолорбутугар кыраларыттан “мин — сахабын” диэн өйү-санааны иҥэрэр инниттэн, нэдиэлэҕэ биир күн, сэрэдэҕэ ааспыт сылтан ыла сахалыы таҥнар үгэһи киллэрбиппит. Биһиги саадпытыгар араас омук оҕолоро сылдьаллар. Интэриэһинэйэ баар – оҕолор сахалыы таҥныбыттарын ымсыыра көрөллөр. Төрөппүттэригэр, иитээччилэригэр тиийэн, сахалыы таҥныам этэ диэн туруорсаллар эбит. Иитээччилэрбит ыйдарынан саха култууратыгар, итэҕэлигэр сыһыаннаах араас тэрээһиннэри ыыталлар. Сыыйа-баайа ону нуучча бөлөхтөрүн оҕолоругар көрдөрөр, билиһиннэрэр санаалаахпыт. Сайын, үөрэх дьыла бүтүүтэ тэлгэһэбитигэр Ыһыах ыһар үгэстээхпит. Онно хас биирдии бөлөх барыта кыттар. Оҕолуун, төрөппүттүүн, иитээччилэрдиин бука бары сахалыы таҥнабыт. Бу кыралаан Ыһыахпытыгар бэлэмнэнэн эрэбит: хайдах тутуһарга, оһуохай этэргэ. Оҕо саада диэн тугун саҥа билбит, быйыл кэлбит үс саастаах кырачааннарбытын эрэ кыттыһыннара иликпит. Сыыйа-баайа кинилэри эмиэ сыһыарыахпыт”.
“Чуораанчык” бөлөх иитиллээччитэ, 6 саастаах Сайаана Игнатьева: “Иитээччим аата Лия Владимировна. Бөлөхпүтүгэр хас оҕо баарын билбэппин ээ, ол гынан баран барыларын ааттарын билэбин. Мин бу сахалыы таҥаһы кэтэн турабын. Таҥаспын маамам Ньургуйаана Викторовна тикпитэ. Мин киниэхэ көмөлөспүтүм. Муусука саалатыгар тахсан оһуокайдаатыбыт. Оһуокайдыыр үчүгэй. Оһуокай диэн Ыһыахтыыбыт, алгыстыыбыт эҥин. Элбэх киһи кэлэр. Сахалар күннэрэ буолар. Ол иһин оһуокайдыыллар”, — диэн мин ыйытыыбар тугу билэринэн лоп бааччы кэпсээтэ.
“Мин алта саастаахпын. Оскуолаҕа бараары сылдьабын. Буукубаны билэбин. Бэйэм үөрэммитим. Мин оһуокайдыыбын, Сахая Николаевна үөрэппитэ. Оһуокай диэн — илиибититтэн сиэттиһэбит уонна эргийэ-эргийэ хаамабыт”, — диэн Максим Катаев бэрт судургутук, өйдөнүмтүөтүк быһааран биэрдэ.
Төһө да куорат сиригэр олордоллор, араас омук оҕолорун кытта эн-мин дэсиһэ сырытталлар, кыраларыттан сахалыы эйгэҕэ, өйгө-санааҕа иитиллэллэрин, тус бэйэм биһирии көрдүм. Ити курдук, чэ, биир эрэ каадыры түһэрээт да “ыстаныам”, дии санаабыт санаам умнулла быһыытыйда, чаас аҥаарын кэриҥэ олорон хаалбыппын.
Людмила Попова, edersaas.ru
Автор хаартыскаҕа түһэриилэрэ.